首页  思维导图  详情

sejarah form 3 note

2022-03-19 19:59:53   7  举报





AI智能生成

马来西亚国中初三历史

sejarah

作者其他创作

大纲/内容

分支主题

Free Topic

kbat/hot question

bab 1

kbat

kepentingan pendidikan dalam kehidupan kita?

1.melahirkan golongan intelektual / modal insan 人才.
2.memperoleh ilmu pengetahuan melalui pendidikan.学习
3.pendidikan mendisiplinkan masyarakat 有纪律- mengurangkan kes jenayah/ masalah sosial 减少犯罪.
4.menjamin keamanan negara 国家安全
5.menjaga imej negara.国家颜面

cara-cara mengelakkan kuasa luar menguasai negara kita

1.belajar bersungguh-sungguh untuk memajukan negara dan bangsa dengan ilmu pengetahuan
2.menghormati budaya kaum lain untuk mengelakkan konflik kaum yang akan memberi peluang kepada oenjajah
3.menyertai pasukan tentera untuk mempertahan negara daripada ancaman musuh
taat setia kepada raja dan negara dan sentiasa bersedia untuk berkorban demi negara

kesan buruk penjajahan kepada rakyat tempatan

1.rakyat tempatan ditindas kebajikan mereka tidak dijaga oleh penjajah 福利部被照顾
2.mereka dikena cukai yang tinggi
3.budaya tempatan terjejas
4.rakyat tempatan dijadikan buruh untuk kepentingan ekonomi penjajah

bab2

kepentingan pentadbiran yang sistematik dalam memajukan negara

Pertama sekali, sistem pentadbiran yang sistematik boleh menjaga kebajikan dan kepentingan rakyat. Seterusnya, rakyat akan taat setia kepada negara dan
menyokong dasar kerajaan. Kesannya, negara mencapai kestabilan politik dan sosial.

Selain itu, sistem pentadbiran yang sistematik boleh menjamin kelicinan pentadbiran行政顺畅. Kelicinan pentadbiran boleh mengekalkan kedaulatan kerajaan.
Sebagai contoh, kuasa asing tidak dapat campur tangan dalam pentadbiran negara kita. Kesannya, penjajahan kuasa asing tidak akan berlaku.

Kesimpulannya, kerajaan harus sentiasa belajar dengan negara maju untuk menjamin kestabilan sistem pentadbiran

iktibar yang diperoleh daripada peristiwa campur tangan

mesti menjaga kedaulatan negara kita

supaya tidak akan dijajahan oleh kuasa lain

sentiasa awas kepada kuasa lain

tidak memberi peluang campur tangan ke negara kita

masalah negara sendiri ,jangan sentiasa meminta bantuan daripada negara asing

tidak memberi peluang campur tangan ke negara kita

bab3

bab4

iktibat perjanjian bangkok 1909

Kemajuan dan Kemakmuran Johor

Faktor Kemajuan Johor

Pertama sekali, berlakunya perkembangan pesat dalam konomi komersial 商业上快速发展

Pemodenan Johor dalam pentadbiran, infrastruktur, sosial 现代化

kebijaksanaan pemimpin juga mendorong kemajuan Johor 英明的领袖

Pemimpin Johor menjalin hubungan baik dengan negara Eropah dan Jepun 良好的关系

mempunyai golongan pentadbir yang komited (cekap) 衷心的大臣

bagaimanakah British Mengusai Johor

1. Pertama sekali, British memanipulasi kedudukan kewangan Johor 利用柔佛的财务危机[1] dengan menawarkan pinjaman sebanyak 200000 dolar [1]kepada Johor
untuk membiayai pembinaan kereta api [1]支付建火车的费用.
2. Rancangan ini tidak berjaya kerana tidak diterima.
3. Pada tahun 1914 (第一次世界大战), Sultan Ibrahim menandatangani perjanjian dengan Gabenor NNS[1].
4. Johor menerima Penasihat Am Birtish. Johor menjadi negeri naungan British.

mengapakah johor gagal menghalangkan perluasan kuasa British

bab5

5.2Peluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak

bab6

kesan sosial dalam masyarakat akibat perkembangan ekonomi di negara kita

kesan negatif

meningkatkan masalah jenayah .Misalnya,kes ragut dan kes kecurian.hal ini dikatakan demikian kerana semasa seseorang tidak bekerja dia akan ragut atau kecurian

kesan positif

meningkat kehidupan rakyat . Hal ini demikian kerana negara kita dapat import teknologi modal yang memudahkan hidup .contohnya,kereta ,penghawa dingin dan lain-lain.

kesan sistem pendidikan vernakular diteruskan

perpaduan dalam kalangan rakyat berbilang kaum sukar dicapai 多种族人民的团结难以实现

kerana masing-masing hanya memetingkan keperluan kaum mereka sendiri因为每个人只关心自己种族的需要

tidak seimbang pembangunan sosial mengikut kaum按种族划分的社会发展不平衡

sehingga mencetuskan perpecahan dalam kalangan kaum di negara ini从而引发该国种族之间的分裂

jurang pendidikan dalam kalangan rakyat Melaysia教育差距

tidak menghormati sensitiviti kaum lain

kerana kurangnya pendedahkan terhadap mereka sehingga menimbukan perselisihan faham因为没有接触到他们，从而积累了误会

semangat patriotik dalam diri rakyat Malaysia menjadi luntur 爱国精神消退

kerana kecenderungan mereka terhadap kemakmuran bangsa masing-masing因为他们倾向于各自种族的繁荣

masalah komunikasi

kerana ketidakfasihan bangsa lain dengan bahasa kebangsaan因为其他种族不识字

cara mengukuhkan perpaduan

sekolah harus mementingkan pendidikan Bahasa Melayu

memudahkan komunikasi antara kaum

mementingkan sukan

sukan merupakan alat perpaduan yang tidak mengira agama , budaya, ideologi

cth:Sukma mengeratkan hubungan kaum antara negeri

rumah terbuka

gotong-royong

kempen kesedaran yang berkaitan dengan perpaduan

sambutan hari perayaan bersama-sama

ciri-ciri ekonomi

Modal yang besar *

Industri perlombongan dan perladangan untuk tujuan eksport

penggunaan teknologi moden*

Kegiatan perlombongan dan penanaman

tenaga buruh yang ramai*

sektor perlombongan dan perladangan

Tanah yang luas

memerlukan tanah yang luas untuk keperluan tanaman ladang secara besar-besaran

Pengeluaran dalam Skala yang Besar

kegiatan ekonomi yang berorientasikan eksport kerana permintaan yang tinggi pada peringkat antarbangsa

perkhidmatan kesihatan

sebab penyakit berjangkit传染病的原因

Kedatangan buruh asing, pembukaan kawasan hutan, pembinaan petempatan baharu dan kekurangan air bersih

bab7

-Semangat perjuangan pemimpin silam di negara kita wajar dicontohi kerana kita akan sentiasa mengamalkan semangat setia negara yang tinggi supaya mengekalkan kemerdekaan di negara kita.
-Semangat setia negara yang tinggi akan menjadikan kita sanggup berkorban untuk bangsa dan negara demi sedia mempertahankan tanah air. Contoh, persediaan untuk menjadi askar negara dan berkhidmat demi negara.
-Dengan demikian, kita tidak akan menerima pengaruh luar dan sentiasa memperingati hasil perjuangan tokoh-tokoh tempatan tidak mudah diperoleh dalam membawa kedaulatan negara kita
应该效仿我国历届领导人的战斗精神，因为我们将始终秉持高度的民族忠诚精神，以维护我国的独立。崇高的民族忠诚精神，会使我们愿意为民族和国家牺牲，为保卫祖国做好准备，例如准备成为民族战士，报效国家。因此，我们不会接受外界的影响，总是纪念当地人物在实现国家主权方面不容易获得的斗争结果。

penghargaan欣赏

mengekalkan kedaulatan negara维护国家主权(F)

Kedaulatan negara yang rakyat miliki hari ini adalah hasil perjuangan dan pengorbanan tokoh-tokoh tempatan menerusi titisan darah mereka dalam pertempuran (H).

Negara yang berdaulat akan memastikan kesejahteraan terus dinikmati rakyat.(HL).

Contohnya, bersikap patriotisme dan cinta akan negara dengan meletakkan kepentingan negara sebagai keutamaan.(C)

Secara kesimpulan, penentangan masyarakat tempatan barulah benar-benar dihargai.(INFERENCE)

menjaga kebajikan keluarga tokoh pejuang. (F)
照顾战士家人的福利

Hal ini demikian kerana kehilangan ahli keluaraga yang tersayang merupakan memori yang tidak dapat dipadamkan. (H)

elbagai bentuk bantuan dan insentif juga perlulah diberi oleh pemimpin-pemimpin kini kepada keluarga pejuang seumur hidup supaya mereka merasa sumbangan itu dihargai dan mengetahui jasa pejuang sentiasa dikenang dan tidak dilupakan.(HL)

Contohnya, insentif kewangan diberikan kepada ahli keluarga pejuang.(C)

Tuntasnya, tindakan ini akan menjadi penghargaan memang bermakna dan berbaloi.(INFERENCE)

mempertahankan maruah bangsa捍卫民族尊严

kita perlu berani dalam mempertahankan maruah bangsa kerana maruah bangsa yang kita peroleh ketika ini adalah hasil tokoh-tokoh yang telah mengorbankan sendiri untuk menentang penjajah asing supaya negara kita mencapai kemerdekaan.

Sesebuah negara yang hilang maruah bangsa di persada antarabangsa akan dipandang rendah dan tidak dihormati oleh negera lain.
一个在国际舞台上失去民族尊严的国家，会受到其他国家的鄙视和不尊重。

Kita mempertahankan maruah bangsa dengan tidak memperlehkan maruah bangsa dan sentiasa berani berkata.
我们捍卫民族尊严，不贬低民族尊严，始终敢于发言。

Contohnya, tidak teragak-agak mengambil tindakan terhadap mana-mana pihak yang menghina maruah bangsa.毫不犹豫地对任何侮辱国家尊严的政党采取行动。

Tuntasnya, maruah bangsa perlu dihargai agar negara kita duduk sama rendah ,berdiri sama tinggi dengan negara lain归根结底，民族的尊严必须得到重视，使我们的国家与其他国家平起平坐

cadangan untuk menjamin kejayaan dalam sesuatu perjuangan

strategi yang berkesan

kebijaksanan pemimpin

kerjasama erat antara pemimpin dengan anak buah

cara mempuk semangat patriotik

meyertai sumbutan hari kemerdekaan

melawat ke tempat-tepat bersejarah

mengetahui tokoh-tokoh sejarah negara

menghafal lagu-lagu patriotik

menyokong pasukan sukan negara

menghormati lambang negara seperti bendera dan jata

kesan jika rakyat tidak nasionalisme

menjejaskan perpaduan kaum

menimbulkan pertelingkahan /pergaduhan/konflik kaum

pergaduhan/konflik kaum

pertahanan negara menjadi lemah

sikap acuh tak acuh politik/sikap yang dingin冷感 pasal 关于isu-isu politik negara政治冷感

menjejas imej

menjejas ekonomi

meningkat kes sosial/peningkatan kadar jenayah

rakyat tidak memberi perhatian kepada /tidak peduli pasal kedaulatan negara

bei wan

bab8

1. Menerangkan kepentingan sikap bijaksana dalam mempertahankan kedaulatan tanah air.

2. Menghuraikan kepentingan sikap taat setia kepada pemerintah.

3. Membahaskan kepentingan sikap bermuafakat untuk kemajuan negara.

4. Merumuskan kepentingan menghargai sumbangan pemimpin terdahulu.

Apakah yang akan berlaku sekiranya ketidaktaatan pemimpin yang berwibawa dalam memperjuangkan kedaulatan negara. Berikan pendapat anda.(8m)

Negara akan kucar kacir sekiranya ketidaktaatan pemimpin yang berwibawa dalam memperjuangkan kedaulatan negara. Negara yang kucar kacir disebabakan ketidakstabilan politik dan ketenteraman awam tergugat. Di samping itu, Hal ini sedemikian kerana pemimpin yang tidak berwiwbawa akan membuat rakyat hilang kepercayaan terhadap masa depan negara. Perhimpunan protes untuk memperjuangkan hak mereka akan selalu diadakan dari semasa ke semasa. Contohnya, pemimpin yang selalu menimbulkan isu isu sensitif yang akan menggugat keharmonian. Tuntasnya,negara akan tidak berdaulat dan sejahtera dengan mempunyai pemimpin yang berkaliber. Selain itu, ekonomi negara akan terjejas. Hal ini demikian kerana pemimpin yang tidak berwibawa tidak akan merangka perancangan ekonomi Jangka panjang yang membawa pelaburan negara asing di negara kita. Dasar Ekonomi yang baik tidak akan dilaksanakan oleh pemimpin yang baik kerana mereka tidak mempunyai keupayaan berfikir dan pendapatan negara tidak terjana. Contohnya, pembangunan ekonomi terbantut disebabkan pemimpin mengutamakan kepentingan tersendiri atas kepentingan negara. Kesimpulannya, rakyat hidup susah dan kuasa lain mempunyai peluang untuk campur tangan dalam urusan negara.

form 2

4.1 agma dan kepercayaan

agama dan kepercayaan

agama

agama ialah sistem yang peyembahan崇拜 dengan tuhan (崇拜神的系统)

kepercayaan

kepercayaan ialah pengangan原则 yang dijadikan panduan指导 kehidupan

Kepercayaan Awal

Animisme 万物有灵

setiap hidup mempunyai roh灵魂

percaya kepada makhluk halus 精灵

penyembahan roh nenek moyang yang panggil hyang灵魂（拜祖先）

mendapat kebaikan dan menghindar keburukan

Dinamisme 相信力量

kepercayaan kepada kekuatan yang dikenali mana

setiap benda&makhluk dianggap mempunyai mana yang boleh mempengaruhi kehidupan seseorang

penyebaran Agama Hindu,Buddha dan Islam sebelum Abad ke - 15

penyebaran agama

peranan mubaligh转教士, pemerintah dan perdagangan antarabangsa

kepentingan agama (KBAT)

mendidik masyarakat

menggalakkan perbuatan baik

mendisiplin masyarakat

mengurangkan masalah sosial

menjamin keamanan

meningkatkan imej negara

menarik perlancong

memajukan ekonomi

form 3

bab1 KEDATANGAN KUASA BARAT(已完成）

1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita 我们稳固和繁荣的国家

KESTABILAN 稳定

sistem pemerintahan

sistem pemerintahan beraja

sultan (negeri)

(sultan /raja)

lambang象征kedaulatan negeri

mengetuai带领 pentabdiran di negeri

kerabat diraja dan pembesar membantu pentadbiran negeri

pembesar (jajahan /daerah)

dilantik oleh sultan

menjaga keamanan ,kemakmuran ,kestabilan dan mempertahkan kedaulatan negeri

penghulu(mukim)

ketua kampung ( penghulu /penggawa)

menyampaikan转达 arahan daripada raja atau pembesar kepada penduduk kampung

Hierarki等级制度 Pemerintahan

Hierarki等级制度 Pemerintahan di Negeri Sembilan

ibu soko

ibu soko mengetahui, memahami dan menghadal adat dan asal usul kelompok kekeluargaan yang diwakilinya

beliau terlibat dalam pemilihan dan perlantikan Buapak

yamtuan besar atau yang dipertuan besar
shaja juga

lembaga理事会

buapak社会的首领

sistem pemerintahan di sarawak dan sabah

sistem pemerintahan di sarawak

sistem kesukuan

sistem kesultanan

sistem pemerintahan di sabah

sistem kesukuan

sistem kedultanan

sistem ketua bebas

Sistem Perudangan

undang-undang bertulis

Hukum Kanun Pahang

Hukum Kanun Melaka

Undang-Undang 99 Perak

undang-undang tidak bertulis

adat

Adat Perpatih

Hubungan Luar

kestabilan negara dapat dilihat melalui hubungan dengan luar

dalam bentuk ekonomi ,politikdan sosial

memanfaatkan hubungan dengan pedagang negara lain (british dan belanda ) -untuk kepentingan negeri

- meluaskan pengaruh影响
- melindungi daripada ancaman musuh
- menajukan ekonomi
- menstabilkan sistem pemerintahan

KEMAKMURAN繁荣

hasil alam

hasil bumi dan hasil alam

bahan galian

bijih timah ,emas dan perak

menggunakan kaedah melanpan dan mendulang

hasil hutan

rempah-ratus - damar/getah - rotan

hasil hutan dijual kepada pedagang china , jepun , siam dan india

hasil laut

sirip ikan yu , rumpai laut, mutiara dan timur laut

memanfaatkan hasil alam

sifat yang kreatif dan berkemahiran tinggi

kraf tangan yang indah dan menarik

tikar mengkuang ,kain pua , dinding buluh dibuat daripada rotan dan menempa alat senjata tradisional

sistem ekonomi

perdagangan dan pelabuhan

mempunyai pelabuhan yang terletak muara港口 sungai yang strategik

pelabuhan jadi pusat mengumpul barangan dari tumur barat

timbang ,sukat dan ukur 考试不会出

melayu

sukatan

kepul ,leng, kal, cupuk dan gantang

china

sistem kati

kati, tahil dan pikul

india

orang melayu mengambil timbangan pedagang india (timbangan emas dan perak)

saga ,mayam ,bungkal, kati

british

suktan baru

auns,paun,tan dan gelen

mata wang

pada mulanya pedangang menggunakan sistem barter ，tukar barang

mata wang dibuat daripada emas dan timah

untuk mengeluarkan mata wang

mata wang

mata wang emas Kedah

mata wang emas Kelantan

mata wang Terengganu atau duitpitih Terengganu

sistem percukaian

hasil pelombongan ,pertanian ,hasil hutan dan perdagangan

-sumber pendapatan pemerintah
-untuk memakmurkan negeri

kegiatan kaintelektualan知识分子

bertujuan -melahirkan培养 individu yang mulia高尚, sopan ,bertatasusila, berdikari 独立dan berhemah tinggi

pendidikan tidak formal

pendidikan tidak formal merupakan pendidikan awal atau asuhan keluarga 家庭教育

asuhan教育，教养，养育

kanak-kanak diajarkan
kemahiran hidup生活技能，
ilmu agama,
berpekerti mulia礼仪，
cara berkawan dan
menjaga maruah保存尊严

kemahiran hidup

mencucuk tanam ,
menangkap ikan ,
kraf tangan ,
memburu

pantun,syair,peribahasa, pepatah,pantang larang禁忌,cerita berbentuk teladan dan penhajaran 教义

cerita

Si Tanggang Anak Derhaka

Anjing Dengan Bayang-Bayang

sarawak

diajar melalui cerita lisan yang berkaitan dengan amalan dan kepercayaan temurun后代 sesuatu etnik

sabah

melalui keluarga atau masyarakat di tempat mereka tinggal

diajar kemahiran技能

mencucuk tanam ,menangkap ikan , kraf tangan ,memburu

pendidikan formal

madrasah

mempuyai sukatan pelajaran 有课程

dilaksanakan secara kelas 有分班

membahagi pendidikan kepada tahap permulaan初级,pertengahan中级 dan pengkhususan高级

diawasi 监督oleh mudir (guru besar)

diselia oleh jawatankuasa kewangan

masjid dan surau

merangkumi包括 cara bacaan dalam solat

mempelajari tajwid

istana

mengkaji hal pentadbiran

sistem politik

pendidikan pondok

nata pelajaran

al-Quran

ilmu hadis

bahasa arab

sarawak

masjid

sekolah agama

sabah

surau

pondok

rumah guru agama

karya kesusateraan

Tuhfat al-Nafis

Hikayat Datuk Merpati Jepang

Misa Melayu

Gurindam Dua Belas

1.2 Faktor Kedatangan Kuasa Barat Ke Negara Kita

latar belakang

SHTI

SHTI ditubuh di England pada tahun 1600 dan diberi hak monopoli perdangangan rempah di kepulauan Melayu

SHTB

SHTB di tubuh pada tahuhn 1602 dan diberi hak monopoli perdangangan di TImur

SHTP

1664

Kedatangan Kuasa Barat pada Abad Ke-16

Barang Mewah

kuasa Barat

rempah-ratus

minyak wangi香水

kain sutera

tea

tembikar

Orang Eropah

barangan mewah dari china

kain sutera

tea

tembikar

Pusat Pengumpulan Barang

China mahukan

emas ,perak ,bijih timah,rempah ratus

pusat pengumpulan bahan mentah tempatan

Pelabuhan Persinggahan

tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun/Kapal boleh berlabuh dengan selamat daripada tiupan angin monsun

memudahkan容易kapal berlabuh 锚定,mengisi 补充berkalan air , makanan dan membaiki kapal

Agama Kristian

untuk kekayaan ,keagamaan dan kemasyhuran

sepanyol

Kedatangan Kuasa Barat pada Abad Ke-17 dan Abad Ke -18

Revolusi perindustrian

pada Abad Ke-17, Britian berlaku revolusi perindustrian

pada Abad Ke-18, Eropah lain berlaku revolusi perindustrian

jerman

selepas revolusi perindustrian

mereka perlu mencari pusat perdangangan dan menguasai tanan jajahan yang dapat membekalkan bahan-bahan mentah bagi keperluan kilang perusahaan mereka secara berterusan 需要原料（bahan mentah)

perindustrian ini -membolehkan barangan dikeluarkan secara beasr-besaran - pasaran yang lebih luas perlu dicari - untuk memasarkan barang tersebut -
supaya keuntungan dapat dimaksimumkan需要市场(pasaran)

Kedatangan Kuasa Barat pada Abad Ke-19 dan Abad Ke -20

perkembangan industian kereta

menambahkan pemintaan untuk hasil geta

hasil getah merupakan bahan penting dalam perusahaan penebat barangan elektrik

mengunakan hasil getah untuk menbuat tayar

kesuburan tanah dan kekayaan hasil bumi

negara kita mempunyai tanah yang luas , subur dan iklim yang sesuai untuk tanaman

negara kita juga kaya dengan hasil bumi seperti bijih timah, bijih besi, emas, petroleum dan tong minyak

industrian mengetin

memerlukan penggunaan bijih timah untuk

industri mengetin makanan

mengetin minuman

bumbung rumah

tong minyak

pembukaan terusan suez

mempercepat urusan perdangangan

menghubungkan Pelabuhan Said di Laut Mediterranean dan Suez di Laut Merah

dibina oleh Perancis ,Ferdinand de Lesseps

ciptaan kapal wap

menjimat masa dan jimat kos

menjadi semakin mudah dan murah 变得跟方便和便宜

ciptaan telegraf

membolehkan ahli perniagaan di benua eropah dan amerika menghubungi ejen atau wakil mereka di Tanah Melayu dengan cepat

persaingan kuasa barat

kuasa Barat menganggap semaki luas tanah jajahan , semakin tinggi sanjungan yang diperoleh 土地越多，地位越高

slogan "beban orang putih"

merasionalkan penjajahan mereka合理化

slogan Perancis "Tugas Menyebarkan Tamadun"

子主题

1.3 Persaingan Kuasa Barat untuk Mendapatkan Tanah Jajahan 西方国家之间的竞争

pengenalan

kuasa barat berlumba-lumba meluaskan kuasa ke seluruh pelosok dunia untuk memiliki tanah jajahan demi kepentingan ekonomi mereka

Negeri Melayu , Sarawak dan Sabah kaya dengan bahan mentah dan kawasan pasaran

kronologi

Perancis

Indochina / Segenting Kra

merancang membina terusan di Segenting Kra

Rusia

Ujung Salang

berhasrat 希望 membuka petempatan di Ujung Salang

Jerman

Pulau Langkawi

berusaha mendapatkan Pulau Pinang

Amerika Syarikat

Terengganu

ingin想要 bertapak 涉足 terengganu

Keluarga Brooke

Sarawak

British

Kesultanan Brunei

sebagai negeri naungna British

SBUB

Sabah

membeli wilayah Sabah daripada Sultan Brunei dan Sultan Sulu

Belanda

kepulauan Hindia Timur

berusaha mendapatkan seluruh 整个 kepulauan Hindu Timur

Portugis

Timor Leste

berusaha mendapatkan Timor Leste

Sepanyol

Kesultanan Sulu

menakluki征服 Kesultanan Sulu

1.4 Perbezaan Strategi Kuasa Barat 西方国家的战略差异

Strategi Belanda

perjanjian

pakatan

serangan fizikal

Strategi British

manipulasi

tindakan mengatur sesuatu dengan cara bijaksana, mengambil kesempatan atas sesuatu perkara, sehingga dapat mencapai tujuan yang dikehendaki.

desakan /ugutan

menakut-nakutkan dengan menyatakan akan melakukan sesuatu tindakan yang tidak baik atau pernyataan yang mengugut untuk mengenakan sesuatu.

tipu helah

mengenakan pengaruh, mempengaruhi, menggunakan tipu helah terhadap seseorang atau sesuatu pihak dengan tujuan untuk mendapatkan sesuatu.

perjanjian

peristiwa seseorang atau pihak berjanji kepada seorang atau pihak lain atau dua orang atau dua pihak itu saling berjanji untuk melaksanakan suatu hal.

pakatan

permuafakatan dan kerjasama antara dua pihak atau lebih dalam melaksanakan sesuatu perkara.

pajakan

kontrak (kuasa atau hak) yang membolehkan orang lain menggunakan atau menduduki tanah, bangunan dan sebagainya dalam tempoh masa dan dengan bayaran tertentu.

serangan fizikal

melakukan tindakan menyerang, menyerang balas, menangkis serangan dan melancarkan serangan balas ke atas pihak lawan.

protugis

menyerang(perang)

bab2 Pentadbiran Negeri-Negeri Selat(NNS)（已完成）

2.1Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang ,Singapura Dan Melaka

Latar Belakang

pulau pinang

wilayah kesultanan Kedah

tempat persinggahan 中途停留 pedagang dari Lingga

Pulau Pinang menjadi pelabuhan dagang dengan Acheh

pelabuhan paling awal - Batu Uban

sering经常 dikunjungi访问/反问 pedangan Arab

pada tahun 1759, Batu Uban dibuka oleh orang Melayu dari Sumatera

Batu Ubat dibuka kepada orang Melayu untuk membals jasa 感谢merek membantu Kesultanan Kedah menetang Siam

singapura

wilayah Kesultanan Johor Riau

Johor , Singapura dan Kepulauan Riau ditadbiran oleh Temenggung Adbul Rahman(pembesar)

pemerintah Kesultanan Johor Riau ialah Sultan Abdul Rahman (sultan)

Baginda mengadakan hubungan baik dengan Belanda

Ladang -ladang gambir diusahakan从事 oleh orang Melayu dan orang Cina

melaka

Kesulatan Melayu Melaka

Pada tahun 1511, Melaka ditawan oleh Portugis

Pada tahun 1641-1824 Melaka menjadi tanah jajahan Belanda

belanda mendapat bantuan Kesultanan Johor Riau semasa mengalahkan Portugis

Belanda menjadikan Melaka sebagai pusat pengumpulan hasil bijih timah dari negeri-nergi melayu

Belanda mementingkan 关注 Betawi di Pulau Jawa sebagai pusat perdangangan utama di Alam Melayu (belanda在pulau jawa 还有一块地叫betawi)（不是很重要考试不会出但是要懂因为后面会有关联）

kepentingan kepada British

Singapura

kedudukan pulau pinang yang utaran

British memerlukan pelabuhan yang lebih strategik untuk bersaing dengan Belanda di Alam Melayu （pulau pinang 的位子比不过melaka）

Singapura boleh menjadi pusat pengumpulan hasil-hasil ekonomi Alam Melayu

Kedudukan Singapura di bahagian selatan Semenanjung Tanah Melayu dapat mengawal 控制kegiatan perdagangan Selat Melaka dan Selat Sunda

Pulau Pinang

pusat pengumpulan barang

1. British memerlukan barangan dari china terutama teh yang mendapat pasaran baik di Eropah

2. China tidak memerlukan barangan British , sebaliknya mahukan emas, perak , bijih timah dan rempah-ratus sebagai tukaran

3. British memerlukan pelabuhan pusat untuk mengumpulkan barangan tersebut yang boleh diperoleh di Alam Melayu untuk ditukarkan dengan teh dari China

pelabuhan persinggahan

British memerlukan pelabuhan persinggahan di laluan perdangan di antara India dan China

memerlukan tempatan untuk membaiki kapal, mendapatkan bekalan makanan dan minuman sera berlindung sementera menunggu peralihan angin monsun

memudahkan penjelajahan ke rantau Asia Pasifik促进对亚洲地区的探索

pangkalan tentera

pangkalan tentera laut British yang terletak di pantai barat India, iaitu di Bombay sukar mengawal perempatan British di pantai timur India ,iaitu di Madras 原先在bombay（西边）的地方不好控制东边的india所以需要madras

British memerlukan pangkalan tentera yang lebih strategik untuk mempertahkan petempatan di India daripada ancaman tentera Perancis dan menghadapi saingan
Belanda di Alam Melayu
Britsh 需要在印度建立更具战略性的防御定居点，以免受法国军事威胁和面临荷兰人的竞争

Perang Napoleon (1793-1814):（不会出）

Belanda ditawan oleh Perancis
Tahun 1795: Raja Belanda berundur ke England dan menandatangani Surat Kew
Berdasarkan Surat Kew, Belanda menyerahkan tanah jajahannya secara sementara di Timur kepada British sehingga perang tamat

faktor pakatan British - Belanda

menamatkan pertikaian di tanam melayu 结束争端

子主题

mengukuhkan persabatan稳固友情

kedudukan Belanda berdekatan 附近dengan British di eropah

british mengambil pengalaman经验 semasa Perang Napoleon,Perancis menjadikan Belanda sebgai pangkalan menyerang British pada tahun 1795

Belanda perlu berbaik dengan British untuk menjaga jajahan Belanda di timur semasa Perang Napoleon

penyelesaian untuk perdamaian和平解决

Belanda dan British mahu mengelakkan peperangan

Belanda tidak mahu terbeban dengan masalah kewangan selepas Perang Napoleon

Penyelesaian mesti dilakukan melalui rundingan

kesan pakatan british dan belanda

pakatan british dan belanda menyebabkan termeterai perjanjian london 1824 atau perjanjian inggeris-belanda 1824

perjanjian ini bertujuan menamatkan pertikaian dan hubungan tegang antara dua kuasa eropah tersebut demi menjaga kepentingan masing-masing di alam melayu

melalui perjanjian ini juga,British dapat menguasai melaka apabila berlaku pertukaran wilayah antara British dengan Belanda

2.2 Perjanjian London, 1824 dan Kesannya Terhadap Alam Melayu

Syarat Perjanjian London 1824/perjanjian inggeris-belanda 1824

Biritish

Berundur 撤退dari sumatera
Memberi bangkahulu kepada belanda
Tidak boleh membuka petempatan baharu di kepulauan riau lingga dan kepulauan lain di selatan singapura

Belanda

Mengiktiraf ( 承认 ) Singapura sebagai petempatan British
Memberi melaka kepada british
Tidak boleh membuka petempatan baharu di tanah melayu

Kesan Perjanjian London, 1824 Terhadap Alam Melayu

Pembahagian alam melayu kepada dua lingkungan pengaruh barat

Sempadan (边界) yang memisahkan 分离antara wilayah pengaruh British dengan wilayah pengaruh Belanda di Alam Melayu ialah Selat Melaka
dan Selat Singapura

2 entiti geopolitik yang baharu

Tanah Melayu di bawah pengaruh British

Wilayah pengaruh Belanda dikenali sebagai Hindia Timur Belanda

Perpecahan empayar kesultanan johor riau

Menamatkan (结束) empayar Kesultanan Johor Riau yang diwarisi (传承) daripada Kesultanan Melayu Melaka.

Johor, Pahang, Singapura dan Kepulauan Riau Lingga yang merupakan wilayah Kesultanan Johor Riau telah berpecah belah (分裂)

Pengisytiharan宣言 kedaulatan Pahang

Bendahara Tun Ali di Pahang telah bermuafakat (谈判达成协议) dengan para pembesar untuk mengisytiharkan (宣
布) Pahang sebagai negeri yang merdeka (独立) dan bebas

Singapura dijadikan tanah jajahan British

Sultan Hussein Muhammad Shah dan Temenggung Abdul Rahman dipaksa (被逼) menandatangani perjanjian pada Ogos 1824 untuk
menyerahkan Singapura kepada British

Berakhirnya Kesultanan Johor Riau

Kepulauan Riau Lingga diletakkan di bawah pengaruh Belanda (在荷兰的统治下)

Selat melaka di bawah penguasaan british

British menguasai tiga pelabuhan yang strategik , iaitu Melaka, Pulau Pinang dan Singapura

Membolehkan British menguasai sepenuhnya (完全掌握) perdagangan di Selat Melaka

British juga berpeluang meluaskan kuasanya ke negeri- negeri Melayu setelah后 Belanda berundur dari Tanah Melayu

sistem perdagangan bebas

Perdagangan bebas ialah pelabuhan yang terbuka kepada pedagang asing dan tempatan dengan barangan yang dibawa masuk bebas daripada cukai

2.3 Pembentukan Negeri-Negeri Selat

Latar belakang Pulau Pinang, Melaka dan Singapura sebelum pembentukan Negeri-Negeri Selat

Pulau Pinang

Ketua pentadbir ialah gabenor

Francis Light (Pesuruhjaya 专员) mentadbir pada peringkat awal dan bertanggungjawab kepada Gabenor Jeneral British di India

Tahun 1787 memperoleh status pelabuhan bebas dan menguasai perdagangan di negeri-negeri Melayu

Pedagang persendirian menguasai perdagangan

singapura

Pentadbiran diuruskan oleh Residen

Residen bertanggungjawab terhadap Leftenan Gabenor British (英国副州长) di Bangkahulu

Tahun 1823 diisytihar menjadi pelabuhan bebas

Pedagang persendirian (私人商人) menjadikan Singapura sebagai pusat pertemuan (会面中心)

melaka

Ditadbir oleh Residen Konsular

Sistem Kapitan digunakan bagi menjaga keamanan

Ketua kaum berperanan (扮演一个角色)mengekalkan维护undang-undang

Penghulu pula bertanggungjawab terhadap masyarakat luar bandar

Negeri-negeri Selat1826

Tujuan penubuhan 成立目的

Menjimatkan perbelanjaan/kos (节省开支)

Menyeragamkan pentadbiran (统一管理)

Kepentingan pembentukan kepada British

Menguasai Selat Melaka sebagai laluan perdagangan utama di Alam Melayu

Menjadi pusat pengumpulan hasil Alam Melayu seperti bijih timah

Dapat mengimbangi平衡 perdagangan British dengan China

Dapat menyaingi 竞争pelabuhan Belanda di Alam Melayu

Menjadi tumpuan 中心kemasukan buruh luar

bagi mempercepatkan pembangunana ekonomi british

menarik menanam modal / pelabur 投资者

menarik pedagang tempatan dan pedagang luar (seperti Arab, China, India, Eropah dan Amerika)

Hubungan Negeri-Negeri Selat dengan negeri-negeri Melayu

mengukuh hubungan ekonomi dengan negeri-negeri melayu

menyaingi penguasaan belanda

NNS
NNS memerlukan hasil ekonomi daripada negeri-negeri Melayu
NNS melabur modal untuk memajukan perlombongan bijih timah di NNM

NNM
memerlukan perlabuhan NNS untuk memperdagangkan hasil ekonomi

2.4 Pentadbiran Negeri-Negeri Selat 海峡殖民地管理

Peringkat Pertama (第一阶段) – di bawah Kerajaan British di India(1826-1867)

Di bawah SHTI (1826-1857)

Diketuai oleh Gabenor

Dibantu oleh Residen Konsular

pusat pentadbiran

Pusat pentadbiran pertama di Pulau Pinang

1787,pusat pentadbiran dipindahkan ke Singapura kerana lebih strategik dan maju

Di bawah Pejabat India (1858-1867)

Undang-undang British menguatkuasakan di Negeri-Negeri Selat

Tidak mampu 能力mentadbir NNS dengan baik kerana sering berlaku pemberontakan 叛乱di India

Tidak dapat memberi perhatian 注意力bagi melindungi 安全pedagang Negeri-Negeri Selat

pedagang tidak puas hati

Struktur pentadbiran Negeri-Negeri Selat

Gabenor Jeneral British SHTI di India

Gabenor Negeri-Negeri Selat

Residen Konsular Melaka

Residen Konsular Singapura

Residen Konsular Pulau Pinang

Peringkat Kedua (第二阶段) – di bawah Pejabat Tanah Jajahan di London(1867-1946)

Faktor Pemindahan Pentadbiran Negeri-Negeri Selat ke Pejabat Tanah Jajahan di London*

Tiada wakil (没有代表) NNS dalam Majlis Perundangan di India yang meluluskan (批准) undang-undang bagi NNS

Imej Negeri-Negeri Selat terjejas (受影响的/受损) kerana Pejabat India menjadikan Negeri-Negeri Selat sebagai tempat buangan banduan (囚犯流放的地方).

Cadangan Pejabat India mengutip cukai (征收港口税) di NNS dan hal ini akan menjejaskan taraf pelabuhan bebas (会影响自由港口的状态).

Pejabat India gagal menyelesaikan masalah pertelingkahan 争端Kumpulan Cina dan rompakan劫案 kapal dagang.

Pejabat India mahu menjadikan wang Rupee sebagai wang NNS bagi menggantikan mata wang dolar Sepanyol

Majlis Perundangan dibentuk untuk meluluskan undang-undang sendiri bagi Negeri-Negeri Selat

Pejabat Tanah Jajahan di London

Gabenor Negeri-Negeri Selat

Majlis Eksekutif (执行委员会)
-Mengurus hal pentadbiran (管理行政事务)

Majlis Perundangan (立法委员会)
-Menggubal undang- undang (制定法律)

bab3 Pentadbiran Negeri-Negeri Melayu Bersekutu（完成）

3.1 Kekayaan Hasil Bumi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang Kekayaan Bijih Timah

Kekayaan Bijih Timah

Perlombongan bijih timah abad ke-15

Diusahakan orang Melayu (由马来人经营) di lembah-lembah sungai

Bagi kegunaan tempatan dan diperdagangkan

Dijalankan di bawah pengawasan (监督) pembesar Melayu sebagai pemilik lombong yang membekalkan 提供semua keperluan perbelanjaan

Pembesar Melayu memperoleh获取 kawasan pegangan (中央级高层官员的行政区域) melalui surat tauliah (证明书 ) daripada Sultan

Perlombongan bijih
timah abad ke-16
hingga abad ke-17

Perlombongan tertumpu (集中) di sepanjang Sungai Perak dan anak sungai di daerah sekitar Kuala Kangsar dan Kelian Intan

Pada tahun 1616, bijih timah mula dilombong di Manjung dan Beruas

Perak merupakan pelabuhan utama yang menghasilkan bijih timah

Perak sering (经常 ) dikunjungi (拜访) pedagang, terutamanya Portugis

Kekayaan dan kemakmuran Perak menyebabkan Acheh meletakkan Perak sebagai negeri naungannya (保护国) pada abad ke -16 hingga dan abad ke -17.

Perak menggunakan bijih timah untuk mendapatkan perlindungan Portugis di Melaka

Perlombongan bijih timah
abad ke-18

Perak

bijih timah dikeluarkan oleh pelombong- pelombong kecil Melayu (马来小礦工) di kawasan Larut seperti Kerian, Kurau, Larut, Terong dan Beruas.

Sultan Perak, Paduka Seri Sultan Muzaffar Shah memeterai perjanjian menjual bijih timah dengan Belanda di Melaka

Menjelang akhir abad ke-18, pengeluaran bijih timah Perak merosot (衰落) akibat aktiviti penyeludupan (走私) bijih timah kepada pedagang
British di Pulau Pinang melalui Sungai Kurau.

Selangor

Kekayaan bijih timah di Kuala Sungai Selangor menarik ramai pedagang luar ke Kuala Selangor.

Pada tahun 1790, Sultan Ibrahim dan Belanda menandatangani perjanjian penjualan hasil timah dengan Belanda.

Perlombongan Bijih Timah
Abad Ke-19

Larut（Perak)

pada tahun 1840-an, penemuan发现hasil bijih timah di Larut.

Pembesar Melayu Long Jaafar dan anaknya Ngah Ibrahim telah memajukan perlombongan bijih timah (发展锡矿) di Klian Pauh dan Klian Baru dengan
membawa masuk pelombong Cina

Ngah Ibrahim menjadikan Kuala Sepetang sebagai pelabuhan untuk mengangkut运输 bijih timah dari Perak ke Pulau Pinang.

Lembah Kinta(perak)

Pada akhir abad ke-19, Lembah Kinta muncul sebagai pengeluar utama bijih timah dunia.

Kemunculan bandar (城市的出现) Gopeng, Ipoh,Batu Gajah dan Kampar.

Pada tahun 1870-an, Sultan Ismail mengusaha dan memajukan kawasan perlombongan baharu (运营和开发新的矿区) di Lembah Kinta yang menyebabkan
kemunculan bandar (城市的崛起) Papan dan Pangkalan Peguh.

Lukut(perak)

Lukut merupakan wilayah Kesultanan Selangor. Perlombongan bijih timah di Lukut mula diusahakan oleh Raja Busu dengan membawa masuk
pelombong Cina

Pada tahun 1830-an, selepas kemangkatan Raja Busu, Raja Jumaat berjaya menjadikan Lukut sebagai pusat perdagangan bijih timah yang terkenal (著名的)

Pada tahun 1880, Lukut diserahkan kepada daerah Sungai Ujong, Negeri Sembilan melalui rundingan (谈判) antara Sultan Selangor bersama- sama pemerintah Sungai Ujong.

Kajang, Semenyih dan Beranang yang sebelumnya di dalam kawasan Sungai Ujong menjadi wilayah Kesultanan Selangor (成为雪兰莪苏丹国领土的一部分).

Jugra (Selangor)

Sultan Abdul Samad (1857

1898) menjadikan Jugra di daerah Langat sebagai pusat pentadbiran (行政中心) Kesultanan Selangor.

Jugra memainkan peranan penting(重要角色) sebelum pusat pentadbiran kerajaan berpindah ke Klang.

Jugra menjadi pusat pengutipan cukai bijih timah (锡矿税收征管中心) yang dibawa keluar melalui Sungai Langat untuk dibawa ke pelabuhan Melaka.

Kuala Lumpur

Menjelang tahun 1860, Kuala Lumpur menjadi pusat pengeluaran bijih timah (锡矿生产中心) yang penting di Selangor.

Bijih timah berjaya dilombong di Ampang. Kuala sungai yang menjadi pertemuan di antara Sungai Klang dan Sungai Lumpur dijadikan pangkalan(基地) untuk
mengangkut bijih timah

Kejayaan tersebut menggalakkan 鼓励 ramai orang Melayu dan Cina mendirikan petempatan(建立居住所) di situ yang membentuk bandar Kuala Lumpur.

Kekayaan Hasil Emas

Mengikut rekod negara China, emas telah menjadi eksport utama (主要出口) Pahang sejak abad ke-13.

Menurut catatan Portugis pula,Sultan Pahang juga menggunakan emas sebagai hadiah 礼物 kepada negeri- negeri lain

Lokasi Perlombongan Emas di Pahang

sekitar Sungai Tembeling, Sungai Jelai dan Sungai Semantan.

Raub, Tui, Tersang, Selinsing, Penjom, Kechau dan Hulu Dong.

Abad Ke-16 dan Ke-17

Dijalankan oleh orang Melayu, orang Asli (土著人 / 原住民 ) dan orang Minangkabau

Menggunakan kaedah mendulang dan melampan.

Abad Ke-18

Kekayaan emas menarik (吸引) kehadiran (光临) orang Cina dari Kelantan, Perak dan Negeri Sembilan.

Menggunakan kaedah melampan.

Abad Ke-19

Sultan Ahmad memberikan konsesi ( 权利或许可 ) kepada orang Eropah untuk memajukan kegiatan perlombongan di Pahang.

Pelombong Eropah (欧洲矿工 ) menggunakan kaedah lombong dedah露天 dan lombong bawah tanah (地下式采矿).

3.2Peluasan Kuasa British di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

strategi british

Manipulasi British di Perak

Perang Larut

1.Tengku Menteri Ngah Ibrahim membawa masuk ramai pelombong Cina memajukan perlombongan bijih timah di Larut.

2. Ghee Hin & Hai San pergaduhan untuk mempertahankan hal dan kepentingan

3. Pelabur & pedangang luar negara minta British boleh campur tangan untuk melindungi pelabuhan mereka

Perebutan Takhta Kesultanan Perak

1. Perak mengamalkan sistem penggiliran dalam pewarisan takhta Kesultanan Perak

2. Semasa pemakaman Sultan Ali , Raja Abdullah tidak hadir

3. Oleh itu, Raja Ismail pertabalan 加冕 / jadikan sultan

4. Raja Abdullah tidak berdamai,baginda mencari British untuk perabutan takhta篡夺王位

perjanjian pangkor 1874

1. Ketua kumpulan Ghee Hin clan Hai San dipanggil oleh Andrew Clarke (Gabenor Negeri- Negeri Selat untuk menamatkan perselisihan faham (消除误会)

2. Raja Abdullah, Ngah Ibrahim dan Dato' Sagor dipanggil untuk berunding di Pulau Pangkor

3. Sultan Ismail dan Raja Yusuf tidak turut serta

Syarat (要求/条件) Perjanjian Pangkor 1874

takhta

1. Raja Abdullah menjadi Sultan Perak
2. Raja Ismail menjadi Sultan Muda dan diberi jajahan kecil untuk ditadbir

residen

1. Residen British menjadi penasihat Sultan
2. Memberi nasihat dalam urusan pentadbiran kecuali berkaitan agama Islam dan adat Melayu
3. Ngah Ibrahim diakui sebagai Orang Kaya Menteri Laut dan dibantu oleh Penolong Residen

cukai

1. Kuasa penuh British dalam aktiviti pemungutan cukai

Manipulasi British di Sungai Ujong, Negeri Sembilan

Kepentingan Sungai Linggi

Sungai Linggi merupakan laluan penting yang menghubungkan daerah Sungai Ujong dengan kawasan sekitar.

Penguasaan ke atas Sungai Linggi membolehkan pembesar mendapat hak memungut cukai

Persaingan Pembesar Memungut Cukai di Sungai Linggi

Dato Syahbandar

被人民爱戴

Dato Kelana

找british帮忙

perjanjian 1874

Pengiktirafan (承认) Dato Kelana sebagai pemerintah Sungai Ujong

Kuasa penuh kepada British (英国人全权) untuk memungut cukai (收税) di Sungai Linggi

Dato Muda Linggi

路人甲没有戏份

Manipulasi British di Selangor

manipulasi

Perang Klang

Raja Abdullah bin Raja Jaafar

mendapat hak mentadbiran Klang daripada Sultan Abdullah Samad (Sultan Selangor)

memajukan Klang dengan membuka lombong di Ampang dan Kuala Lumpur

mendapat sokongan Hai San

Raja Mahandi bin Raja Sulaiman(Klang 的前管理者的孩子)

Kemajuan perlombongan bijih timah mendorong Raja Mahadi menuntut 渴望hak ke atas Klang

Klang pernah deletak di bawah kekuasaan ayahandanya

memdapat sokong oleh Kumpulan Ghee Hin

1. Sultan Adbul Samad melantik Tengku Kudin sebagai wakil untuk menamatkan Perang Klang

2. Tengku Kudin mendapat banduan bantuan ketenteraan daripad British

3. British mengharapkan Sultan Selangor sedia menerima perlindungan British bagi mewujudkan kestabilan di Selangor
tetapi gagal

desakan

pristiwa tersebut digunakan oleh British

Rompakan kapal dagang British

1873.kapal dagang British dalam pelayaran dari Pulau Pinang ke Melaka dirompak berdekatan perairan Kuala Langat

Serangan rumah api

1874, serangan terhadap rumah api di Tanjung Rachado

alasan British

Sultan gagal mengawal dan mewujudkan perairan Selangor untuk kegiatan perdangangan

British – Selangor 1875

Pemerintahan negeri oleh Sultan dibantu oleh British

J.G. Davidson menetap ( 定居 ) di Langat untuk membantu pentadbiran Selangor

desakan British di Pahang

1. Di Pahang tidak berlaku kekacauan动乱 dalam kalangan kumpulan pelombong Cina yang boleh dijadikan alasan oleh British untuk campur tangan.

2. Sultan Ahmad amat berhati-hati dalam rundingan dengan pihak British yang berusaha memujuk ( 说服 ) baginda menerima perlindungan British.

3. Pada tahun 1887, British mendapatkan bantuan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk memujuk Sultan Pahang menerima seorang wakil British di Pahang.

4. Pada tahun 1888, seorang lelaki berbangsa Cina bemama Goh Hui yang ditikam di pekarangan istana

5. British mendakwa Goh Hui ialah rakyat British dan Sultan diminta bertanggungjawab (负责任) atas kematian rakyat tersebut.

6. Sultan Pahang dipaksa menerima perlindungan British dengan alasan Sultan tidak mampu menjaga keadilan (无法维持正义) dan ketenteraman awam (无法维持公共秩序).

Sistem Residen

Residen

Perak

Sultan Abdullah

J.W.W. Birch

Selangor

Sultan Abdul Samad

J.G. Davidson

Pahang

Sultan Ahmad

J.P. Rodger

Negeri Sembilan

Tunku Muhammad, Yamtuan Besar

Martin Lister

Peranan Residen

Menasihati Raja-raja Melayu dalam semua hal pentadbiran kecuali agama Islam dan adat Melayu

nasihat perlu diikuti dan dipatuhi

ciri -ciri Sistem Residen

Kedudukan sultan dan pembesar negeri dikekalkan

Sultan tidak boleh membuat undang-undang dan mesti menerima nasihat British

Sultan dan pembesar hilang kuasa pentadbiran dan pungutan cukai

Pentadbiran pada peringkat pembesar dan negeri diambil alih oleh Residen

Sistem bercorak Barat menggantikan代替 pentadbiran tradisional

Antara jabatan yang diwujudkan Jabatan Cukai (税务部), Jabatan Kehakiman (司法部), Jabatan Polis (警察局) serta Jabatan Tanah dan Ukur (土地测量局)

3.3Pembetukan negeri negeri bersekutu

Ciri-ciri Negeri-negeri Melayu Bersekutu

Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang digabungkan membentuk sebuah persekutuan

Diketuai oleh Residen Jeneral (ketua pentadbiran)

Raja-raja Melayu menerima nasihat (忠告) Residen Jeneral kecuali berkaitan adat Melayu dan agama Islam

Kuala Lumpur menjadi pusat pentadbiran

Dikenali juga sebagai Persekutuan 1896

Faktor Pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu

Menyeragamkan 统一Pentadbiran

Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang mempunyai undang-undang sendiri

Kemajuan ekonomi tidak seimbang

Keperluan pentadbiran cekap dan seragam untuk memudahkan British mengeksploitasi ekonomi

Menjamin Keselamatan Negeri

Dapat mewujudkan pasukan keselamatan sendiri setelah bergabung

Tidak mengharapkan bantuan dari luar untuk menjaga keamanan

Menangani Masalah Kewangan Pahang

Beban kewangan 经济负担Pahang dapat dibantu oleh tiga negeri lain

Mewujudkan gabungan negeri- negeri Melayu yang kaya

Mengatasi Kelemahan Sistem Residen

Rasa tidak puas hati raja dan pembesar akibat kehilangan kuasa dalam pentadbiran dan pungutan
cukai

Residen semakin berkuasa dalam Majlis Mesyuarat Negeri

Tiada garis panduan yang jelas (有明确的指导方针 ) tugasan residen

3.4 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU (NNMB)

NNMB diketuai oleh Residen Jenaral.Beliau bertanggungjawab kepada Majlis Mesyuarat Negeri dan Pesuruhjaya Tinggi yang juga merupakan Gabenor NNS

Majlis Mesyuarat Negeri

Diwujudkan selepas campur tangan British di Tanah Melayu

Berperanan untuk menggubal undang-undang serta membantu pentadbiran negeri dan dipengerusikan主持 oleh Raja Melayu

Pembentukan NNMB menyebabkan kuasa perundangan (立法权) berada di tangan Residen Jeneral

Raja-raja Melayu terpaksa mendengar nasihat (必须听意见) Residen Jeneral dalam bidang pentadbiran kecuali adat Melayu dan agama Islam

子主题

Majlis Mesyuarat Persekutuan

Hasil tandatangan perjanjian (协议签订结果) antara British dengan Raja-raja Melayu pada 1909

Mempunyai kuasa meluluskan undang-undang di NNMB

British dapat mengawal undang-undang dan kewangan negeri

Kuasa pentadbiran (行政权力) diberikan kepada Pesuruhjaya Tinggi British

Raja-raja Melayu hanya menjadi ahli biasa dalam Majlis Mesyuarat Persekutuan dan menjejaskan kewibawaan 权威mereka

子主题

Pembentukan Durbar

Mendapatkan sokongan Raja-raja Melayu terhadap NNMB

Raja-raja Melayu sebagai pelindung orang Melayu

Terdiri daripada

Pesuruhjaya Tinggi British

Raja-raja Melayu

Residen Jeneral

Residen British

bab4 Pemerintahan Kesulatanan Melayu Di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu Dan Johor

4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terangganu dan Johor

Kerajaan Perlis

Latar Belakang

Perlis merupakan wilayah yang terpisah dengan Kedah tahun 1842

Maharaja Siam mengiktiraf (暹罗皇帝认可) Syeh Hussin Jamalulail di Bangkok sebagai Raja Perlis yang pertama pada tahun 1843

Baginda diberikan gelaran Phya Songkhram Rama Wichit Willis Asmara Phya Pelit.

（istiadat pengisytiharan)宣誓仪式 diadakan di istana Arau sebagai pemberitahuan kepada rakyat seluruh negeri Perlis

Pentadbiran

Raja Syed Hussin Jamalullail membentuk pasukan pentadbiran yang terdiri daripada kalangan pembesar tempatan组建由当地政要组成的称职的行政团队

Tuan Syed Abdullah ibni Syed Harun Jamalullail dilantik sebagai Raja Muda Perlis, Dato’ Arau sebagai Perdana Menteri dengan gelaran Dato’ Belat Paduka Seri Perdana Menteri.

Negeri Perlis dibahagikan kepada 22 buah mukim

Hubungan Luar

hubungan dengan Siam terus berjalan dengan baik dan hubungan ini menjadi strategi Perlis untuk tidak diganggu gugat oleh kuasa lain

Perundangan

berdasarkan Undang-Undang Kesultanan Kedah sebagai rujukan

perlaksanaannya 其实施menitikberatkan 注重kebajikan terhadap rakyat

Kesultanan Kedah

Latar Belakang

Kerajaan Kedah bermula sejak abad ketujuh dan merupakan antara kerajaan terawal di negara ini. Kesultanan terus kekal hingga hari ini

Pertapakan Islam di Kedah sejak abad ke 12 telah memulakan sistem pemerintahan Islam dengan pusat pemerintahan di Kota Bukit Meriam

Pemerintah pertama yang bergelar sultan ialah Sultan Mudzaffar Shah

Pentadbiran

Sistem pemerintahan diketuai oleh Sultan dan pembesar serta disokong oleh undang-undang yang kemas dan teratur

Bagi membolehkan negeri ditadbir dengan berkesan, diwujudkan pembahagian wilayah yang diletakkan di bawah pengawasan pembesar daerah

Di setiap daerah, diwujudkan mukim-mukim yang dikendalikan oleh kalangan penghulu

Pada abad 19, terdapat 128 mukim

Hubungan Luar

Kedah menjalinkan hubungan luar dengan Siam sebagai strategi mempertahankan negeri daripada ancaman Burma

hubungan dua hala ini berlaku dalam pelbagai cara seperti hubungan diplomatik, pentadbiran dan kewangan

Perundangan

Kanun undang-undang Kedah yang pertama (吉打州第一部法律法规) ditulis pada tahun 1650 yang memberikan hak kepada raja dan golongan pemerintah

Terdapat lima bab undang-undang Kedah

i) Undang-undang 1060H (1650)

ii) Tembera Dato Seri Paduka Tuan 1075H (1667)

iii) Hukum Kanun Dato’ Kota Setar, Adat Bunga Emas

iv) Adat Kebesaran, Pada Masa Tabal, Orang Besar

v) Adat Meminang dan Undang-Undang 1199H (1704)

Kesultanan Kelantan

Latar Belakang

1. Kesultanan Kelantan wujud存在 sebelum abad ke-17

2. Semasa pemerintahan Long Yunus pada tahun 1776 hingga tahun 1794, kerajaan Kelantan Berjaya disatukan 被统一

3. Sentiasa berlaku pertelingkahan争执 antara Kelantan dengan Terengganu

4. Pengaruh 影响Siam menyebabkan perubahan改变 berlaku发生 pada tahun 1812

5. Sebagai strategi bagi mengelakkan避免 ancaman Terengganu, Sultan Muhammad I membuat persetiaan协定忠诚 dengan Siam

6. Maharaja Siam mengurniakan授予 gelaran头衔 Phya Pipit Pakdi kepada Sulta Muhammad I dan Siam meluaskan pengaruhnya扩张影响 di Kelantan
hingga tahun 1909.

Pentadbiran

1. Sultan dibantu oleh para pembesar. Sistem ini dikenali sebagai Sistem Jemaah Menteri 内阁系统yang dibentuk 被形成oleh Sultan Muhammad II (1839-1886).

2. Dalam pentadbiran wilayah, negeri Kelantan dibahagikan被分为 kepada jajahan tertentu

3. Pada tahun 1904, terdapat tiga jajahan三个殖民地, iaitu Selatan Batu Mekebang, Pasir Puteh dan Pasir Mas

4. Pada peringkat paling bawah, pentadbiran dijalankan oleh Tok Kweng yang turut dibantu oleh imam教长.

5. Tok Kweng atau Penggawa: pentadbir执行者 yang bertanggungjawab mentadbir 管理kawasan jajahan殖民地 atau kweng.

Hubungan Luar

1. Pelaksanaan undang-undang syarak 伊斯兰教法 di Kelantan

2. Undang-undang ini membolehkan Kelantan berada dalam keadaan aman dan makmur sebagai pusat perdagangan

Perundangan

1. Hubungan dengan kerajaan Siam dijalinkan被促进 semasa pemerintahan Sultan Muhammad I

2. Kelantan menjalin hubungan dengan Terengganu, Kedah, Patani dan negeri-negeri Melayu yang lain.

Kesultanan Terengganu

Latar Belakang

1. Pengasas 创始人Kesultanan Terengganu ialah Sultan Zainal Abidin I yang menaiki takhta登基 pada tahun 1708

2. Sistem pemerintahan ini membawa kemajuan 进步 negeri dan memelihara 保护kedaulatan kerajaan

3. Di bawah sistem kesultanannya, negeri Terengganu merupakan negeri paling akhir最后 menerima接受 Penasihat British.

Pentadbiran

1. Sistem penghulu diperkemas 被跟新 ketika zaman pemerintahan Sultan Omar (1839-1876).

2. Pemerintahan Sultan Zainal Abidin III dibantu oleh Tengku Musa, Tuan Hitam dan Che Abdul Rahim

3. Dato’ Mata-mata yang bertugas 任务menyambut 迎接kedatangan pelawat 访客的到来atau orang kenamaan 名人Terengganu.

4. Sistem Jemaah Mesyuarat Kerajaan dibentuk bagi memutuskan决定 sesuatu hukuman刑罚 atau perisytiharan 宣言negeri

5. Anggotanya dikenali sebagai Ahli Mesyuarat

Hubungan Luar

1. Semasa pemerintahan Sultan Zainal Abidin I, sistem perundangan dan kehakiman司法 berasaskan根据 prinsip keadilan Islam dilaksanakan.

2. Ketika pemerintahan Sultan Zainal Abidin III, baginda melantik委任 Tengku Musa sebagai Ketua Jabatan Mahkamah 法院部部长untuk menjalankan 进行
urusan事务 berkaitan keadilan公平 dan perundangan.

3. Pada tahun 1911, Undang-Undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu digubal被制订 dan diamalkan被实行

4. Hakim mahkamah 法院法官pula dipilih 被选secara teliti daripada individu 个人yang berkebolehan 有能力dan mempunyai pengetahuan agama 宗教知识.

Perundangan

1. Menjalinkan hubungan dengan Siam sejak abad ke-18

2. Selain itu, negeri ini menjalinkan hubungan dengan negeri Kelantan, Patani dan Johor.

3. Hubungan ini membolehkan kedudukan negeri Terengganu sebagai sebuah negeri berdaulat diakui 被承认oleh negeri-negeri yang lain.

Kesultanan Johor

Latar Belakang

1. Keturunan后裔 Sultan Melaka berakhir结束 pada tahun 1699, Kesultanan Johor diperintan 被统治 oleh keturunan Bendahara.

2. Selepas konflik politik政治冲突 membolehkan keturunan, Temenggung Daeng Ibrahim menjadi pemerintah 统治者di Johor

3. Kedudukan ini digantikan被接替 oleh anakanda王子 baginda, iaitu Daeng Abu Bakar yang menjadi Sultan Johor pada tahun 1885

Pentadbiran

Ketika zaman pemerintahan Maharaja Abu Bakar

1. Johor mengalami zaman pemodenan现代化时代

2. Baginda mengasaskan创建 sistem pentadbiran moden 现代行政系统yang cekap熟练 dan berkesan有效的

3. Pembesar-pembesar kerajaan 政府官员seperti Dato’ Seri Amar Diraja dan Dato’ Bentara Dalam bertanggungjawab membantu pemerintahan sultan.

Perundangan

1. Pada tahun 1895, Kesultanan Johor memasyhurkan制定 Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor

Hubungan luar

1. Menjalinkan hubungan dengan negeri-negeri Melayu

2. Menjalinkan hubungan dengan negara-negara luar melalui lawatan ke Eropah dan Jepun.

4.2 Peluasan Kuasa British 英国势力的扩张di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terangganu

Faktor Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terangganu

Kedudukan yang Strategik

Kedudukan Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu penting重要 kepada perdagangan British

Kelantan dan Terengganu strategik战略性 di laluan perdagangan贸易路线 di antara Siam dan Singapura

Menghalang Kemasukan Kuasa Barat Lain

Negeri-negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu merupakan penampan缓冲带 usaha kuasa-kuasa Barat lain untuk campur tangan

Antara其中 kuasa Barat tersebut termasuklah包括 Perancis, Jerman, Amerika Syarikat dan Rusia yang cuba试图 meluaskan kuasa扩张势力 di sekitar negeri Melayu Utara.

British perlu menguasai控制 negeri-negeri ini untuk menghalang阻止 kemaraan kuasa Barat tersebut有关西方势力的前进

Kemasukan Kuasa Barat Lain

Jerman

berusaha努力 untuk mendapatkan Pulau Langkawi

Amerika Syarikat

berhasrat渴望 meluaskan pengaruhnya扩张影响 di Terengganu

Perancis

berminat有意 untuk meluaskan kuasa扩张势力 ke kawasan di Segenting Kra

Matlamat目标 Perancis ini akan mengancam威胁 perdagangan贸易 dan kedudukan Singapura新加坡地位 sebagai作为 pelabuhan antarabangsa国际港口

Rusia

Mahu membuka petempatan开设地点 di Ujung Salang.

Kemakmuran dan Kekayaan Sumber Hasil

Kedah dan Perlis

hasil pertanian农产品 dan penternakan畜牧业 menjadi sumber bekalan makanan食物供应来源 yang diperlukan bagi memenuhi permintaan 满足需求 penduduk Pulau Pinang yang dikuasai 被控制oleh British.

Kelantan dan Terengganu

aktiviti pembuatan制造活动 seperti pertukanga 工艺 dan pembinaan kapal造船 menjadi sangat penting.

Kedua-dua negeri ini menjadi pembekal供应 pelbagai barang dagangan 贸易品kepada pedagang Singapura

. Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang

British berhasrat渴望 menghubungkan连接 Burma yang dikuasainya dengan Pulau Pinang dan Singapura.

Pembinaan jalan raya, kereta api dan telegraf di antara Burma dan Pulau Pinang membolehkan British mempunyai rangkaian terus perhubungan通讯关联 dengan India.

Hal ini sangat penting很重要 bagi perdagangan贸易 dan keselamatan British

Beban Orang Putih

British mendapati得知 Siam melakukan kekejaman暴行 di negeri-negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu.

b. Bagi mewajarkan tindakannya为了合理化行动, slogan “Beban Orang Putih白人的负担” digunakan dalam usaha British meluaskan kuasanya扩张势力.

Strategi Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terangganu

子主题

negeri-negeri melayu

a. Negeri-negeri Melayu yang mempunyai hubungan rapat密切关系 dengan Siam ialah Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu.

c.negeri-negeri ini menganggap认为 penghantaran送 bunga emas dan perak金花和银花 merupakan tanda persahabatan友谊的象征

siam

b. Bagi kerajaan Siam, negeri-negeri ini adalah di bawah naungannya在其势力保护之下 dan dikehendaki menghantar送 bunga emas dan perak金花和银花 setiap tiga tahun sekali 每三年一次sebagai作为 tanda pertuanan Siam暹罗统治权的象征 serta kepatuhan效忠 kepada kuasa Siam暹罗的势力.

British

a. Pengaruh Siam暹罗的影响 ke atas negeri-negeri ini kurang menyenangkan pihak British令到英国方面不愉快

b. Matlamat utama British主要目标 adalah untuk memastikan确保 laluan perdagangan贸易路线 di antara India dan China berada dalam keadaan selamat安全的情况.

c. Menyedari意识bahawa konfrontasi争议 secara bersemuka面对面akan merugikannya使到亏损, British menggunakan使用 strategi perjanjian 条约策略bagi meluaskan kuasa扩张势力.

d. Sejak tahun 1826, terdapat beberapa siri perjanjian几个条约系列 melibatkan British英国 dan Siam暹罗 yang menyentuh触碰 hal ehwal事务 negeri-negeri Melayu.

e. Perjanjian ini 这个条约 diakhiri结束 dengan Perjanjian Bangkok 1909 yang membolehkan使到 British meluaskan kuasa扩张权力 di negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu.

Perjanjian(记条约的顺序就好不用记内容)

1. Perjanjian Burney 1826立足条约

2. Perjanjian Sulit 1897 秘密条约

a. British mahu memastikan tidak ada kuasa lain meluaskan pengaruhnya（确保没有其他势力扩张影响） ke atas Kedah, Kelantan dan Terengganu.

b. British mengakui承认 hak pertuanan Siam暹罗统治权利 ke atas negeri tersebut

3. Perjanjian Sempadan,1899

a. Menetapkan设定 sempadan边界 di antara sempadan negeri Perak, Kelantan, Terengganu, Pahang dan Kedah

b. Menyelesaikan解决 masalah sempadan di antara Perak (British英国) dan Reman里曼 (Siam暹罗).

4. Perjanjian 1902

a. Siam akan mengawal控制 hubungan luar外交关系 negeri Kelantan dan Terengganu

b. Negeri-negeri ini tidak boleh menyerahkan konsesi让步 kepada kuasa asing外来势力 tanpa izin Siam没有暹罗许可

5. Perjanjian Bangkok 1909

a. Perjanjian Bangkok 1909 ditandatangani被签署 oleh British dan Siam pada 10 Mac 1909.

b. Perjanjian ini membuka peluang kepada British untuk menguasai控制 negara kita tanpa gangguan 不受干扰 daripada kuasa luar yang lain其他外来势力

Peristiwa perjanjian bangkok 1909

April 1907

British dan Siam memulakan rundingan selepas Perjanjian Perancis-Siam

Perjanjian ini diusahakan oleh Penasihat Am kerjaaan Siam,iaitu E.H.Strobel dengan Ralph Paget wakil British

Jun 1907

Pejanbat Tanah Jajahan membenarkan rundingan

13 September 1907

Putera Damrong yang merupakan Menteri Dalam Negeri Siam yang diemui oleh Strobel untuk menyampaikan hasrat British

November 1907

Raja Siam dimaklumakan berkaitan hal tersebut

Januari 1908-Januari 1909

Merangka draf perjanjian pada Januari 1908 dan dipersetujui pada Januari 1909

10 Mac 1909

Perjanjian ditandatangani antara wakil British,Ralph Paget dengan Putera Devawongse Varaprakar yang juga merupakan Menteri Hal Ehwal Luar kerajaan Siam

4.3 Peluasan Kuasa British di Johor英国势力的扩张在柔佛

Kemajuan dan Kemakmuran Johor

pengenalan

1. Johor dapat mengekalkan维持 kedaulatannya主权 hingga直到 tahun 1914 kerana

a. Kemajuan进步 dan kemakmuran
b. serta pemodenan现代化 yang dilaksanakan被执行 dalam pentadbiran

2. Pelaksanaan实施 sistem pentadbiran Barat di Singapura tidak lansung直接 memberi kesan kepada Johor

Faktor Kemajuan Johor

1. Berlakunya perkembangan pesat迅速发展 dalam ekonomi komersial商业经济 terutamanya尤其是 dalam sektor pertanian农业

2. Kebijaksanaan机智 dan kecekapan效率 pemerintah统治者

3. Kemunculan出现 golongan pentadbir领导者 yang komited认真承诺 dan menjalankan tugas执行任务 dengan berkesan有效率 bagi memakmurkan ekonomi Johor

4. Pemodenan 现代化Johor dalam pentadbiran行政, infrastruktur基础设施, sosial

Strategi British Mengusai Johor

Perjanjian

Perjanjian 1855

Perjanjian 1855antara Sultan Ali dengan Temenggung Ibrahim yang menyatakan bahawa sekiranya如果 jajahan Kesang吉双殖民地 hendak dijual被销售 oleh sultan, Kesang hendaklah terlebih dahulu优先 ditawarkan被出价 kepada pihak British.

Perjanjian Setia 1885

Perjanjian Setia 1885 antara Johor dengan British menyebut提及 bahawa Johor hanya akan只会 menerima接受 seorang ejen一位代理 yang peranannya角色 menyamai 同 seorang pegawai Konsul领事官员 dan lebih rendah比较低 daripada Penasihat顾问

Hal ehwal luar外交事务 dikawal被控制 oleh British英国.

Cadangan建议 Gabenor NNS

Pada tahun 1879, Gabenor Negeri-negeri Selat mencadangkan提议 kepada British untuk menempatkan安置 Residen British英国参政司 di Johor.

Tawaran pembiayaan pembinaan kereta api

a. British menawarkan提供 pinjaman贷款 sebanyak 200,000 dolar kepada Johor bagi membiayai支付 pembinaan建造 kereta api火车.

b. Cadangan提议ini ditolak 被拒绝kerana kesannya akan menjejaskan ekonomi Johor.

Perjanjian pada 12 Mei 1914

Pada 12 Mei 1914, Sultan Ibrahim menandatangani签署 perjanjian条约 dengan Sir Arthur Henderson Young, Gabenor Negeri-negeri Selat

Dalam perjanjian条约 tersebut, jawatan Konsul领事 yang sebelumnya ditempatkan被安置 di Johor柔佛 ditukarkan被换成 kepada Penasihat Am British英国总法律顾问

Douglas Graham Campbell dilantik被委任 sebagai Penasihat Am British pertama di Johor

4.4Sistem Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu马来州属邦的行政管理系统

Latar Belakang Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu

1. Tidak ada perjanjian khas特别条约 bagi mewujudkan形成 “gabungan联合” ini, pentadbiran NNMTB bersifat berbeazaan dengan NNMB

2. Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu bersifat longgar性质宽松 yang tidak ditadbir不被管理 sebagai作为 satu unit pentadbiran行政单位 yang tunggal个别的

3. Negeri-negeri ini terletak di bawah kawalan控制 Pesuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu yang juga merupakan Gabenor NNS

4. Raja di Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu mempunyai kuasa yang lebih besar berbanding dengan kuasa raja di NNMB.

5. Kelima-lima buah negeri ini tetap继续 kedudukannya sebagai negeri-negeri Melayu pemerintahan beraja yang bebas dan mempunyai kuasa autonomi自治权力

6. Usaha British 英国努力untuk menggabungkan联合 kedua-dua sistem pentadbiran turut gagal kerana adanya tentangan抵抗 daripada raja Melayu马来王 di NNMTB

7. Pentadbiran NNMTB yang berasingan区别 dengan NNMB berterusan持续 hingga Perang Dunia Kedua第二次世界大战.

Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu

Perlis

1. Penasihat British terlibat secara langsung直接参与dalam pentadbiran 行政dan melibatkan涉及 pembesar tempatan本地大臣.

2. Majlis Mesyuarat Negeri州立法议会 menjalankan进行 pentadbiran行政 yang dipengerusikan被主导 oleh raja

3. Kakitangan perkhidmatan awam公务员 terdiri daripada orang Melayu马来人. Pada tahun 1931, hanya terdapat只有 tiga orang三位 pegawai Eropah欧洲官员 dalam pentadbiran行政 di Perlis玻璃市

Kedah

1. Penasihat British terlibat secara langsung dalam pentadbiran yang melibatkan pembesar tempatan.(sama dengan perlis)

2. Kedah tidak dapat diserahkan kepada被交给 mana-mana negeri lain任何其他州 tanpa keizinan bertulis未经书面许可 dibuat oleh sultan dalam Majlis Mesyuarat Negeri州立法议会

3. Majlis Mesyuarat Negeri州立法议会 menjalankan进行 pentadbiran行政 yang diwujudkan sejak自从 tahun 1905

4. Kakitangan perkhidmatan awam公务员 terdiri daripada orang Melayu马来人 yang berkebolehan有能力.(sama dengan perlis)

5. Setiausaha Kerajaan国务秘书 merupakan pegawai tadbir terpenting最重要的行政官员. .(sama dengan perlis)

Kelantan

1. Penasihat British terlibat secara langsung直接参与 dalam pentadbiran行政 dan melibatkan pembesar tempatan本地大臣. .(sama dengan perlis)

2. Sultan mempengerusikan主导 Majlis Mesyuarat Negeri州立法议会 dan Penasihat British merupakan anggota Majlis议会成员.

3. Kakitangan perkhidmatan awam公务员 terdiri daripada orang Melayu马来人. Pegawai Eropah欧洲官员 dihadkan被限制 memegang 担任jawatan tertentu 特定职位sahaja.

4. Menteri Besar州务大臣 memainkan扮演 peranan penting重要角色 dalam pentadbiran negeri州行政

Terengganu

1. Penasihat British terlibat secara langsung dalam pentadbiran dan melibatkan pembesar tempatan.

2. Pentadbiran negeri州行政 berlandaskan Undang-Undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu登 yang diluluskan被立法 pada tahun 1911. (有自己的法律)

3. Undang-undang ini menetapkan立下 bahawa ketetapan设定 atau perundangan法律 yang dilaksanakan被执行 tidak boleh dipinda被修改.

4. Jemaah Menteri内阁 dan Majlis Mesyuarat Negeri州立法议会 diwujudkan bagi melaksanakan执行 pentadbiran kerajaan政府行政.

5. Kakitangan perkhidmatan awam公务员 terdiri daripada orang Melayu马来人.

6. Pegawai Eropah dihadkan被限制dalam pentadbiran行政.

Johor

1. Berlandaskan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor 1895.

2. Usltan苏丹 tidak dibenarkan不被允许 untuk menyerahkan交给 negerinya kepada kuasa asing外来势力

3. Pentadbiran dijalankan oleh Menteri Besar州务大臣, manakala Setiausaha negeri州秘书 terdiri daripada orang Melayu yang menjadi jurucakap kerajaan yang rasmi官方政府发言人.

4. Majlis Mesyuarat Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri membantu sultan menjalankan pentadbiran.

5. Orang Eropah dan Melayu dalam perkhidmatan kerajaan Johor dilayan sama taraf 同等待遇dan keutamaan优先 diberikan kepada orang Melayu马来人 yang berkelayakan有资格的 bagi memenuhi jawatan pentadbiran填补行政职位.

Perkembangan Pentadbiran

Pengekalan Kedudukan Sultan

Perubahan改变 yang berlaku dalam sistem pentadbiran行政系统 di Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu马来属邦 tidak mengubah不改变 kedudukan sultan苏丹的地位.

Sultan苏丹 masih kekal还维持 sebagai作为 puncak kuasa权力顶峰 dalam pentadbiran negeri州行政.

Sultan苏丹 masih mempunyai kuasa权力 terutama尤其 dalam hal berkaitan dengan agama Islam伊斯兰教 dan adat istiadat Melayu马来传统习俗.

Selain除了 kedudukan sultan苏丹地位, kedudukan pembesar大臣地位 turut dikekalkan被保持, meskipun bidang tugasnya职务领域 telah berubah改变

Pembesar大臣 tidak lagi mengutip cukai不再收取税务 dan pajak租契 seperti sebelum好像之前 ini, sebaliknya相反的 diberikan给予 elaun津贴 dan pencen退休金.

Penerusan Sistem Pentadbiran Tradisional

Sistem pentadbiran tradisional传统行政系统 seperti sistem Jemaah Menteri内阁系统 dan Majlis Negeri州议会 dan peraturan条规 yang terdapat dalam Undang-Undang Tubuh Kerajaan政府宪法 diteruskan被继续.

Pembesar Melayu马来大臣 menjadi peneraju引导者 sistem pentadbiran negeri州行政系统.

Pihak British英国 turut membantu帮助 melalui通过 peminjaman借 pegawai官员 daripada Perkhidmatan Awam Negeri-negeri Melayu Bersekutu马来联邦公共服务 dan Negeri-negeri Selat海峡殖民州.

Negeri-negeri ini mempunyai sistem perkhidmatan awamnya sendiri自己的公共服务系统.

Kerajaan Kedah吉打政府 membuat perjanjian条约 dengan kerajaan British英国政府 yang menyatakan bahawa semua jawatan perkhidmatan awam公共服务职务 hendaklah diisikan被填补 dengan pegawai Melayu Kedah吉打马来官员

Pengenalan Birokrasi Barat

Penasihat British英国顾问 menentukan决定 dasar pentadbiran negeri州行政政策 sehingga mengurangkan减少 kuasa sultan苏丹权力 dan pembesar大臣.

- Jabatan-jabatan baharu新的部门 turut diperkenalkan被推行 di setiap negeri每个州.

Pasukan polis警队 diwujudkan被成立

Urusan pentadbiran negeri州行政事务 mula开始 mengamalkan实行 cara Barat西方方式, mahkamah sivil民事法庭 diperkenalkan被成立 dan pegawai-pegawai British英国官员 turut dibawa masuk被带进 sebagai pegawai pentadbiran kerajaan政府行政官员

kesan

kuasa sultan dikurangkan

hanya boleh membincang sosal agama Islam dan adat melayu

kuasa pembesar dikurangkan

tempatan mereka diganti oleh pengawai Barat

undang-undang barat diperkenal

sistem pentadbiran tradisional merosat

bab5 Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah(完成）

5.1Latar Belakang Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah

sarawak

sistem pemerintahan tempatan

pemimpin ialah orang tengah menyelesaikan pertelingkahan 纷争dalam kalangan penduduk dan memastikan （确保） keharmonian berkekalan（维持）

penenkanan 强调 terhadap kepatuhan 遵守 kepada adat 习俗

pemilihan pemimpin bukan sekadar只是，仅仅 faktor keturunan血统, namun lebih kepada kebolehan peribadi 个人能力

masyarakat

ketua masyarakat

Melanau

Menteri

Kenyah

Peran Lepo

Kayan

Kelunan Maren

Bidayuh

Tua Kapung

Iban

Tuai Rumah

sistem pendabiran / sistem kesultanan

Kesultanan Brunei

sistem pentadbiran di Sarawak dibahagikan kepada tiga bentuk

Sungai Kerajaan

Sungai Tulin

Sungai Kuripan

pembesar tempatan menjadi wakil sultan dan menjalan pentadbiran di wilayah tersebut

Kuasa Kesultanan Brunei di Sarawak berasaskan基于 sistem penguasaan tanah

Kawasan di Sungai Sarawak ditadbir oleh
Datu Patinggi,
Dato Bandar，
Datu Temenggung
sebagai wakil Sultan Bruenei

Kawasan pedalaman ditadbir oleh Orang Kaya(O.K.)

Kesultan Brunei memberikan gelaran Orang Kaya (O.K.) kepada pemimpin Iban dan pemimpin tempatan bertujuan menonjolkan强调 kedudukan mereka sebagai pemimpin

Sistem Kedatuan

Sistem Kedatuan merupakan sistem pemerintahan tradisi传统 masyarakat Melayu di Sarawak yang berpusat di sekitar Sungai Sarawak

Sistem ini diamalkan oleh kerajaan-kerajaan awal yang wujud di Sarawak.

contohnya

Kerajaan Sawaku merupakan antara kerajaan awal yang terletak di sekitar 周围 Sungai Sarawak ditadbir oleh Datu Merpati Jepang.

secara turun-temurun,Keturunan Datu Merpati Jepang menguasai pentadbiran di wilayah ini dengan memakai gelaran Datu Patinggi, Datu Bendahara (Datu Bandar)
dan Datu Temenggung.

Sewaktu 当 pengaruh Kesultanan Brunei, golongan pembesar 臣子 ini menjadi wakil bagi pihak Sultan Brunei.

Mereka berkuasa mentadbir Sarawak tanpa campur tangan Kesultanan Brunei dan bertanggungjawab menjalankan pentadbiran dan membangunkan Sarawak.

sabah

sistem pemerintahan tempatan

Pegangan adat menjadi alat 工具 kawalan 控制 sosiopolitik 社会政治 yang berkesan.

pemimpin dikenali sebagai Orang Tua (Ketua Kampung)

Terdapat dua element penting dalam sistem pemerintahan

Majlis Kampung

membantu Orang Tua dalam pengurusan 管理adat dan kehidupan seharian

Tukang-tukang Adat

memastikan setiap upacara adat dilakukan dengan betul bagi mengelakkan bencan天灾

masyarakat yang mengamalkan sistem ini termasuklah Kadazandusun, Murut dan Bajau

Bajau:Pemimpinnya dikenali sebagai matto'a yang menjadi pelindung保护 adat dan kepentingan anak buah

sistem pendabiran / sistem kesultanan

pantai barat Sabah diketuai oleh Kesultanan Brunei

Kuasa Kesultanan Brunei di Sabah berasaskan sistem penguasaan tanah

pembesar tembatan menjadi wakil sultan atau pembesar(pengiran) yang memiliki wilayah itu

pantai timur sabah dikuasai oleh Kesultanan Sulu

sistem dikenali di pantai timur Sabah ialah Sistem Datu

Datu menjadi wakil kepada Sultan Sulu yang memiliki semua tanah di bawah pengaruhnya

Kuasa golongan Datu pula bergantung 靠与 pada milikan 拥有 bilangan 数量 hamba (pengikut) dan kemampuan 能力 menghantar ufti 贡品 secara tetap 固定 kepada sultan.

sistem ketua bebas

Ketua bebas ini muncul 出现 daripada sikap KEBEraniAN 勇敢 dan keperwiraan 英雄 seseorang tokoh 名人 yang mencabar 挑战 kewibawaan 威严 Sultan di kawasannya.

Mereka tergolong atau mempunyai pertalian 血缘 keluarga dengan Sultan Brunei atau Sultan Sulu.

Mereka mempunyai undang-undang tersendiri dan tidak mengiktiraf 承认 kuasa lain.

Mereka berkuasa dan bertanggungjawab menjalankan pentadbiran di kawasan masing-masing.

Antara Ketua Bebas yang dikenali ialah Syarif Osman yang berkuasa di daerah Marudu antara tahun 1830-1840 dan Datu Kerunding yang berkuasa di daerah Tungku paada akhir abad ke-19.

5.2Peluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak

Sarawak Ketika Kehadiran James Brooke

pengenalan

James Brooke sebagai pihak persendirian melakukan peluasan kuasa Barat di Sarawak

sagu, antimoni dan emas menarik perhatian James Brooke untuk menguasai Sarawak.

perpecahan politik 政治分歧di Sarawak dan alasan kegiatan pelanunan海盗 digunakan sepenuhnya oleh James Brooke hingga
akhirnya beliau berjaya memperoleh Sarawak daripada Kesultanan Brunei.

Sarawak Ketika Kehadiran James Brooke

pengenalan sarawak

kawasan Sungai Sarawak merupakan kawasan ekonomi yang penting.

Sultan Brunei menghantar Pengiran Indera Mahkota ke kawasan ini sebagai pembesar Brunei untuk
menguasai ekonomi.

Pada tahun 1820-an, kalangan masyarakat Melayu bertumpu di Lidah Tanah yang terletak di sekitar
Sungai Sarawak.

Kawasan ini menjadi pusat perdagangan dan pentadbiran.

Kawasan ini sangat strategik kerana mampu mengawal kegiatan perdagangan sungai dan kawasan pedalaman.

individu yang terdapat dalam percaturan politik dan pemerintahan di sarawak

Sultan Omar Ali Saifuddin II,Sultan Brunei

mentadbir wilayah Sarawak pada tahun 1827 berhasrat mengawal kegiatan perdagangan di Sarawak.

Pengirantai 太子Indera Mahkota mendirikan pusat pentadbiran di Kuching.

menimbulkan引起 perbalahan争议 dengan pembesar tempatan kerana mengenakan
cukai yang tinggi dan kerahan tenaga免费劳工

penentangan 反抗dipimpin oleh Datu Patinggi Ali yang ingin membebaskan 解放
Sarawak daripada cengkaman 控制Pengiran Indera Mahkota.

Pengiran Raja Muda Hashim

dihantar oleh Sultan Brunei untuk menyelesaikan masalah di Sarawak

merupakan bapa saudara （舅舅or叔叔）Sultan Brunei

berusaha memujuk 说服Datu Patinggi Ali dan pembesar Melayu, namun gagal

so，beliau meminta bantuan James Brooke.

James Brooke

mencari peluang机会 untuk mendapatkan Sarawak

pada peringkat awal, menjalankan aktiviti pengembaraan徘徊 di antara Sarawak dan Singapura dengan kapalnya Royalist

mendapat sokongan pihak British melalui angkatan tentera laut.

menerima pelawaan邀请 Pengiran Raja Muda Hashim untuk menyelesaikan masalah di Sarawak.

James Brooke mengenakan 施加syarat条件 iaitu Pengiran Raja Muda Hashim perlu menyerahkan交出 Sarawak kepada beliau.

Datu Patinggi Ali

pembesar tempatan di Sarawak.

melakukan penentangan terhadap pentadbiran Brunei pada tahun 1836

menentang tindakan-tindakan wakil Sultan Brunei yang menjejaskan kehidupan masyarakat tempatan.

bersetuju berunding dengan James Brooke dan menamatkan penentangan terhadap Brunei.

James Brooke Mendapatkan Kuasa Pmerintahan

rundingan谈判

dengan pengiran sultan muda hashim

dalam rundingan ini, Pengiran Raja Muda Hashim perlu menawarkan 提供Sarawak kepada James Brooke jika James Brooke menyelesaikan masalah di Sarawak

ugutan威胁

pengiran raja muda hashim

Pengiran Raja Muda Hashim yang cuba berdolak-dalik dan tidak bersetuju dengan rundingan yang dilakukan sebelumnya iaitu menyerahkan交出 Sarawak kepadanya.

James Brooke mengugut Pengiran Raja Muda Hashim dengan bersedia menyerang kedudukan Pengiran Raja Muda Hashim di Kuching.

sultan omar ali suiffudin II

James Brooke hadir ke Brunei dengan bersama angkatan tentera laut British.

kehadiran James Brooke adalah untuk mengesahkan penyerahan Sarawak确认砂拉越投降

Tindakan James Brooke menyebabkan Sultan bersetuju mengesahkan penyerahan Sarawak tersebut

Perjanjian条件

Perjanjian 1841 James Brooke dengan Pengiran Raja Muda Hashim

James Brooke memerintah Sarawak dan menguasai hasilnya.

James Brooke harus menghormati dan memelihara undang-undang dan adat Melayu.

Perjanjian 1842 James Brooke dengan Sultan Brunei Sultan Omar Ali Saifuddin

Sultan Brunei menyerahkan Sarawak dari kawasan Tanjung Datu ke Sungai Samarahan.

semua hasil pendapatan kawasan ini diserahkan kepada James Brooke.

James Brooke mestilah memberikan ufti tahunan sebanyak 2,500 Dolar Sepanyol kepada Sultan Brunei.

tidak boleh campur tangan dalam hal adat dan agama penduduk tempatan.

tidak boleh dipindah milik tanpa kebenaran Sultan Brunei.不得转让

Sultan Brunei mengiktiraf James Brooke sebagai Raja Putih Sarawak.

Ketenteraan军事力量

Bantuan ketenteraan diperoleh melalui sokongan kapal HMS Dido yang dimiliki oleh angkatan tentera laut British.

Kapal ini digunakan bagi memerangi ancaman lanun yang mengganggu perdagangan dan ketenteraman Sarawak.

Pengukuhan Kuasa James Brooke

Kekuatan tentera

James Brooke memperoleh bantuan dan sokongan daripada tentera laut British.

Kapal perang HMS Dido berjaya menghancurkan kubu kuat orang Iban di Sungai Saribas dan Sungai Skrang.

Menentang kebangkitan orang tempatan

James Brooke menganggap kebangkitan orang tempatan sebagai lanun.

isu ini menjadi alasan tindakan meluaskan kuasa di kawasan orang Iban sebagai tindakan yang sah dan mendapat sokongan British.

Memperoleh sokongan sebahagian masyarakat tempatan

James Brooke berjaya memperoleh sokongan daripada sebahagian orang tempatan termasuklah sebahagian orang Melayu dan Iban.

Mengambil kesempatan daripada pertelingkahan yang wujud dalam masyarakat tempatan利用当地社区中存
在的冲突

Di Mukah, James Brooke menyokong Pengiran Matusin yang berkonflik dengan Pengiran Ersat. Pengiran Ersat dan anaknya Pengiran Nipa lebih dihormati oleh penduduk tempatan. Brooke menyokong Pengiran Matusin hingga membolehkan Brooke memecahkan kekuatan masyarakat tempatan di Mukah.

Menghapuskan tokoh tempatan yang menentang kedudukannya

James Brooke berjaya menyingkirkan tokoh tempatan yang menentangnya.

Sharif Masahor yang dituduh terlibat dalam pakatan menyingkirkan Brooke dibuang ke Singapura.

Datu Patinggi Abang Abdul Ghafur bin Abang Qahar pula dibuang ke Melaka

Memperkukuh pertahanan Sarawak加强砂拉越的防御

Benteng dan kubu yang dilengkapi dengan meriam didirikan di kawasan yang strategik bagi mengawal kawasan tersebut.

kubu di Sungai Skrang dibina pada tahun 1849 selepas Perang Beting Maru tamat bagi memerhati pergerakan kaum Iban Skrang daripada menentang pentadbiran Brooke di kawasan tersebut. Tahun 1849, kubu ini dinamakan Fort James.

pada tahun 1862, Renjer Sarawak ditubuhkan bagi mengawasi keamanan dan pertahanan.

Sokongan Kewangan

Dalam usaha meluaskan kuasa di Sarawak, James Brooke memperoleh sokongan kewangan daripada pemodal Eropah terutama Baroness Angela Burdett-Counts.

Kronologi Peluasan Kuasa Dinasti Brooke

5.3Peluasan Kuasa Syarikat Borneo Utara British di Sabah

pengenalan

pemodal asing berminat terhadap Sabah kerana kedudukannya yang stragtegik dan berjaya memiliki Sabah melalui strategi

pajakan

pembelian

perjanjian

Kemakmuran Sabah menarik pemodal asing

Kedudukan Strategik

Sabah berada di tengah-tengah laluan perdagangan di antara China dan Singapura. Berhampiran dengan laluan Pulau Palawan yang merupakan laluan
maritim bagi kapal-kapal dagang untuk belayar ke China dan Jepun.

Sabah penting dalam aktiviti perdagangan yang melibatkan kepulauan Sulu hingga New Guinea dan Australia.

Pelabuhan di sepanjang pantai barat dan timur Sabah merupakan pelabuhan semula jadi yang strategik. Kapal boleh berlabuh dengan selamat daripada tiupan angin monsun.

Kekayaan Ekonomi

Hasil-hasil ekonomi Sabah terutamanya sarang burung, sagu, rotan, getah perca, gamat dan sirip ikan yu telah lama memasuki pasaran antarabangsa.

Barangan tersebut didagangkan oleh masyarakat tempatan dengan pedagang-pedagang asing yang datang ke Sabah.

Sarang burung mendapat permintaan yang tinggi dalam pasaran di China. 燕窝在中国市场上有很高的需求。

Keadaan ini menyebabkan pedagang Barat yang berminat mendapatkan barangan China menjadikan sarang burung sebagai barang dagangan yang penting untuk dibawa ke China.

Di kawasan dataran dan lembah pula, tanaman seperti indigo dan kapas hidup subur. 在平原和山谷,木蓝和棉花等农作物繁盛。

Hal ini membolehkan pertanian komersial dijalankan dengan giat积极的.

Sabah Sebelum Penguasaan Syarikat Borneo Utara British (SBUB)

Pulau Balambangan

Tahun 1763: Alexander Dalrymple yang membuat perjanjian dengan Kesultanan Sulu telah mengibarkan bendera British di Pulau Balambangan yang menandakan pulau tersebut menjadi milik British.

penempatan British di sini menghadapi pelbagai masalah termasuk serangan lanun.

British meninggalkan pulau ini pada bulan November 1805.

Pulau Labuan

James Brooke berusaha meluaskan daerah kekuasaan dengan mengadakan perjanjian dengan Sultan Brunei berhubung dengan Pulau Labuan.

Sultan Brunei menyerahkan Labuan kepada pihak British melalui perjanjian pada 18 Disember 1846 dan pihak British bertanggungjawab menumpaskan lanun di kawasan tersebut serta melindungi perdagangan.

James Brooke dilantik sebagai Gabenor yang pertama.

Pertapakan Syarikat Borneo Utara British (SBUB)

Kedudukan strategik dan potensi kekayaan Sabah menarik perhatian pemodal asing. Beberapa strategi digunakan oleh mereka, iaitu dengan menyewa, memajak dan mengadakan perjanjian dengan Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu. Perkembangan ini membawa perubahan ekonomi sosial dan politik yang penting di Sabah. 沙巴的战略地位和财富潜力吸引了外国投资者。他们采用了几种策略,即出租,租赁和与文莱苏丹国和苏禄苏丹国达成协议。这些事态发展在沙巴州带来了重要的社会和政治经济变化。

自己看link

brunei

1. Charles Lee Moses menyewa Sabah daripada Sultan Brunei pada tahun 1865 selama 10 tahun.

2. Moses menjual haknya kepada J.W. Torey dan T.B. Harris dan menjadikan Kimanis sebagai pusat kegiatan perdagangan mereka.

3. Torrey menjual haknya kepada Baron Gustavus von Overbeck.

sulu

1. Alfred dan Edward Dent memajak pantai timur Sabah daripada Sultan Sulu pada tahun 1878.

2. Baron Gustavus von Overbeck bekerjasama dengan Alfred dan Edward Dent memajukan Sabah.

akhir

1. Pada bulan Julai 1881, Alfred Dent dan adiknya menubuhkan British North Borneo Provisional Association Ltd. dan mendapat status piagam (Charter) pada 1 November 1881.

2. Pada tahun 1888, Borneo Utara menjadi negeri naungan British. Pihak SBUB berupaya memerintah Borneo Utara hingga tahun 1942.

Peluasan Kuasa Syarikat Borneo Utara British (SBUB)

Syarat yang perlu dipatuhi oleh SBUB untuk menerima Piagam Diraja

SBUB menerima Penasihat British.

SBUB perlu memelihara adat resam, agama dan undang-undang penduduk tempatan. SBUB hendaklah memerintah Sabah dengan adil dan saksama.

SBUB mesti melantik Pegawai Tadbir daripada pegawai yang diakui British.

SBUB tidak dibenarkan menyerahkan Sabah kepada pihak lain tanpa kebenaran British.

2 matlamat utama SBUB

pembangunan ekonomi melalui eksploitasi sumber-sumber yang terdapat di Sabah. 利用资源实现经济发展。

melindungi serta mempetahankan hak-hak masyarakat tempatan.

melalui piagam ini, SBUB mempunyai kuasa mentadbir Sabah,. Sir Rutherford Alcock menjadi presiden pertama, manakala Alfred Dent dilantik sebagai pengarah urusan.

kuasa sebenar syarikat terletak di tangan kalangan pemodal di London. Di Sabah pula, sistem birokrasi yang diterajui oleh Gabenor dibentuk bagi memastikan usaha syarikat untuk mengaut keuntungan利润.

gabenor pertamanya ialah William Hood Treacher (1881-1887)

5.4Bentuk Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah

pengenalan

Dinasti brooke dan SBUB meluaskaskan kuasa di Sarawak dan Sabah untuk

mengeksplotitasi sumber alam

mengukuhkan kuasa politik

antara pemantapan pentadbiran di sarawak dan sabah ialah pembahagian wilayah领土划分, pengekalan golongan elit tempatan,pentadbiran berhierarki分级管理 ,
pentadbiran berasaskan kaum dan perundangan

Pemantapan Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah

sarawak

Pembahagian wilayah

tujuan pembahagian wilayah ialah membolehkan pentadbiran dijalankan dengan lebih berkesan

pada tahap awal , Raja Brooke membahagikan Sarawak kepada tiga bahagian bagi memudahkan pentadbiran

Charles Brooke menambah dua bahagian pada tahun 1885 dan 1890

setiap bahagian dipecahkan kepada daerah dan kampung

Sempadan 边境 kawasan ini menjadi asas pemilikan dan kekuasaan Dinasti Brooke.

Hal ini berbeza daripada amalan sebelumnya yang lebih menekankan kepada hak percukaian.

子主题

Bahagian Pertama

Sungai Sarawak dan Sadong

Bahagian Kedua

Batang Lupar,Saribas,Kalaka dan Simanggang

Bahagian Ketiga

Sungai Rajang,Oya ,Mukah,Bintulu dan Matu

Bahagian Keempat

Sungai Baram

Bahagian Kelima

Limbang,Trusan dan Lawas

pengekalan golongan elit tempatan

Dinasti Brooke melibatkan kalangan pembesar tempatan dalam sistem pentadbiran atas nama dasar amanah

sikap mengambil berat terhadap usaha mempertahankan hak dan kepentingan kaum dijadikan pengangan

Dinasti Brooke melibatkan pembesar tembatan dalam pentadbitan untuk menampung 填补 kekurangan pegawai-pegawai Eropah

Anatara pembesar

Datu Patinggi

Datu Bandar

Datu Temenggung

Datu Imam

Datu Hakim

anatara pembesar pada zaman Charles Vyber Brooke

Datu Menteri

Datu Pahlawan

Datu Bentara

Datu Amar

Pembesar tempatan tidak dibenarkan mengutip cukai tetapi mereka diberi gaji dan berfungsi membantu pentadbiran

Undang-undang tempatan dan adat yang tidak bercanggah dengan sistem Barat dikekalkan

pentadbiran berhierarki

Dinasti Brooke menbentuk sistem pentadbiran yang berhieraki bagi menyelaraskan sistem pentadbiran yang berkesan

Raja Brooke merupakan ketau pentadbiran dan dibantu oleh Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri

bahagian - Residen

daerah - Pegawai Daerah

kampung - penghulu

pentadbiran berasaskan kaum

Dinasti Brooke mengamalkan sistem pecah分散 dan perintah

Masyarakat dibahagikan kepada orang Melayu ,Iban dan Cina

Orang Melayu

Orang Melayu terlibat dalam pentadbiran

Orang Cina

Orang Cina terlibat dalam ekonomi

Orang Cina pula menjawat jawatan （担任）Kapitan dan Kangcu

Orang Iban

Orang Iban membantu dalam keselamatan dan ketenteraan

Orang iban dilantik sebagai Temenggung oleh Charles Brooke.
Jawatan ini merupakan jawatan tertinggi yang diperkenalkan oleh Charles Brooke

perundangan

Dinasti Brooke memperkanalkan Undang-undang Lapan Perkara pada Januari 1842

Mahkamah diketuai oleh Raja dan dibantu oleh Ketua Majistret

Mahkamah Residen diwujudkan di setiap bahagian dan Residen bertindak 行为sebagai Majistret

Mahkamah Adat diwujudkan untuk mengadili 评判 kesalahan maysarakat tempatan

Mahkamah Cina dibentuk pada tahun 1911 di Kuching untuk menguruskan处理 kes-kes yang melibatkan masyarakat Cina

sabah

Pembahagian wilayah

Sbub melaksanakan pembahagian residensi di Sabah

pada tahap awal.hanya terdapat dua Residensi

Residensi Pantai Timur

berpusat di Sandakan

Residensi Pantai Barat

berpusat di Jesselton

pada tahun 1992, kawasan pentadbiran terdiri daripada lima residensi, iaitu

Kudat

Pantai Barat

Pedalaman

Pantai Timur

Tawau

Ibu negeri pertama Sabah ketika pemerintahan SBUB antara tahun 1881 hingga 1884 ialah Kudat

kesemuanya berjumlah 17 daerah

Setiap Ressidensi diketuai oleh Residen

daerah pula diketuai oleh Pegawai Daerah

Setiap Pegawai Daerah dibantu oleh Penolong Pegawai Daerah dan Penolong Pegawai Daerah berbangsa Inggeris atau Eropah

子主题

pengekalan golongan elit tempatan

SBUB perlu memenuhi syarat Piagam Diraja,iaitu menghormati dan mempertahankan masyarakat peribumi

SBUB membahagikan tua peribumi kepada dua,

Ketua yang diakui 被承认

Ketua Anak Negeri yang diakui diserapkan被吸收 ke dalam sistem pentadbiran SBUB dan dibayar gaji untuk menjga keamanan serta mengutip cukai kepala

Ketua yang tidak diakui

Ketua Anak Negeri yang tidak diakui tidak dibayar gaji

Terdapat tiga institusi peribumi yang utama

Insitusi Ketua Anak Negeri

Ketua Kampung(Orang Tua)

Mahkamah Anak Negeri

Ketua Anak Negeri digelar Orang Kaya-Kaya (O.K.K.) dan akan membantu pengawai daerah menjalankan pentadbiran di daerah

Ketua Anak Negeri dilantik menjadi hakim di Mahkamah Anak Negeri dan berperanan menjaga keamanan di daerah mereka, memungut cukai dan mengurus pengadilan

pentadbiran berhierarki

Gabenor mengetuai pentadbiran SBUB di Sabah.Gabenor bertanggungjawab kepada Lembaga Pengarah Syarikat di London

Majlis Penasihat berperanan menasihat Gabenor dalam pentadbiran

majlis ini ditubuhkan pada tahun 1883

pentadbiran berasaskan kaum

SBUB menjalankan pentadbiran berasaskan peribumi di Sabah

Pentadbir SBUB dikenali Penolong Pegawai Daerah

Pentadbiran berasaskan kaum memberikan kesan kepada penadbiran kerjaan peringkat tempatan

Ketua-ketua etnik dipilih berasaskan personaliti dan kepakaran

perundangan

SBUB menggunakan undang-undang BArat dan tempatan di Sabah

Terdapat Mahkamah*

Mahkamah Majistret

Pegawai Daerah

Mahkamah Anak Negeri

Ketua Anak Negeri

bab6 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial（已完成）

6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita( 比较多是abc)

ciri-ciri ekonomi

Modal yang besar *

Industri perlombongan dan perladangan untuk tujuan eksport

penggunaan teknologi moden*

Kegiatan perlombongan dan penanaman

tenaga buruh yang ramai*

sektor perlombongan dan perladangan

Tanah yang luas

memerlukan tanah yang luas untuk keperluan tanaman ladang secara besar-besaran

Pengeluaran dalam Skala yang Besar

kegiatan ekonomi yang berorientasikan eksport kerana permintaan yang tinggi pada peringkat antarbangsa

子主题

modal

1. Pembangungan ekonomi moden memerlukan pelaburan modal yang besar dari luar negara dan
modal tempatan.
2. Modal yang besar diperlukan untuk mempertingkatkan proses pengeluaran 改善生产流程
dalam sektor perlombongan dan pertanian supaya memberikan pulangan keuntungan yang
lumayan kepada pelabur-pelabur Eropah.

Industri Perlombongan

NEGERI

Negeri-negeri Melayu

emas

emas dilombong secara komersal 商业的di Raub,Pahang

arang batu

arang batu dilombong di Batu Arang ,Selangor

bijih timah

Bijih Timah dilombong di daerah Lukut,Sungai Ujong, Larut dan Klang

pada tahun 1888 , British membuka lombong bijih timah bawah tanah yang terpanjang dan terdalam di dunia di Sungai Lembing Pahang

lombong bijih timah baharu dibuka di Ampang, Kuala Lumpur dan Lembah Kinta,Perak

British menggubul enakmen dan undang-undang颁布法令 bagai menguasai industri bijih timah

Syarikat perlombongan ialah Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng Consolidated

Sarawak

emas

pada tahun 1620-an ,melombong emas dijalankan oleh orang Cina di Bau

perlombongan emas diuasai oleh Syarikat Borneo Berhad

arang batu

arang batu dilombong di Sadong

diusahakan oleh Syarikat Borneo Berhad

petroleum(sarawak)

The Anglo Saxon Petroluem Company melabur dalam Perlombongan pertroleum di Sarawak pada tahun 1882

Petroleum dijumpai di Miri dpada tahun 1910.Kilang menapis minyak didirikan di Lutong,Miri

antimoni(Sarawak)

Charles Brooke memberikan hak monopoli melombong antimoni kepada Syarikat Borneo Berhad

antimoni dilombong di Bau dan Kuching

Sabah

emas

dilombong di Sungai Segama oleh orang Cina

Syarikat Borneo Utara British membawa masuk pemodal Eropah yang memperkenalkan teknologi baharu dalam melombong emas

arang batu

dilombong di Silimpopon,Sandakan dan Labuan

perlombongan diusahakan oleh Syarikat Cowie Habour Coal

lombongan

emas

Negeri-negeri Melayu

emas dilombong secara komersal 商业的di Raub,Pahang

sarawak

pada tahun 1620-an ,melombong emas dijalankan oleh orang Cina di Bau

perlombongan emas diuasai oleh Syarikat Borneo Berhad

sabah

dilombong di Sungai Segama oleh orang Cina

Syarikat Borneo Utara British membawa masuk pemodal Eropah yang memperkenalkan teknologi baharu dalam melombong emas

arang batu

Negeri-negeri Melayu

arang batu dilombong Batu Arang ,Selangor

sarawak

arang batu dilombong di Sadong

diusahakan oleh Syarikat Borneo Berhad

Sabah

dilombong di Silimpopon,Sandakan dan Labuan

perlombongan diusahakan oleh Syarikat Cowie Habour Coal

bijih timah(Negeri-Negeri Melayu)

Bijih Timah dilombong di daerah Lukut,Sungai Ujong, Larut dan Klang

pada tahun 1888 , British membuka lombong bijih timah bawah tanah yang terpanjang dan terdalam di dunia di Sungai Lembing Pahang

lombong bijih timah baharu dibuka di Ampang, Kuala Lumpur dan Lembah Kinta,Perak

British menggubul enakmen dan undang-undang颁布法令 bagai menguasai industri bijih timah

syarkat perlombongan ialah Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng Consolidated

petroleum(sarawak)

The Anglo Saxon Petroluem Company melabur dalam Perlombongan pertroleum di Sarawak pada tahun 1882

Petroleum dijumpai di Miri dpada tahun 1910.Kilang menapis minyak didirikan di Lutong,Miri

antimoni(Sarawak)

Charles Brooke memberikan hak monopoli melombong antimoni kepada Syarikat Borneo Berhad

antimoni dilombong di Bau dan Kuching

Pertanian Komersial

negeri(用negeri来分）

Negeri-negeri Melayu

lada hitam,buah pala dan cengkih

ditanam di Pulau Pinang (untuk tujuan eksport)

tebu甘蔗

Seberang Perai dan Perak(oleh pengusaha企业家 di NNS)

pada 1830, Seberang Perai terkenal sebagai pusat pengeluaran gula yang utama di negara kita

kopi

Perak, Selangor, N9 dan johor (dibuka oleh pemodal投资者）

1880-an kopi mejdai tanaman eksport negara

kelapa sawit油棕

1917, kuala Selangor (dinanaman oleh pemodal Perancis)开始

kemudian ditanam di Johor dan Perak

ubi kayu

melaka , N9 dan Selangor

teh

Cameron Highlands , Pahang

menguasahakan "teh Ceylon" yang bermutu tinggi

Sarawak

lada hitam

sekitar Kuching-Serian dan Sarikei - Maredong

sagu

Sungai Igan , Oya, Mukah dan Bintulu

Sabah

tembakau烟草

SBUB melakukan pelaburan 投资dalam penanaman tembakau

Pualu Banggi, Teluk Marudu, Sungai Labuk, Sugut, Segama, Kinabatangan, Lahad Datu, Tawau dan Sandakan

mendapata pasaran yang baik di Eropah

London Borneo Tobacco Company

pertanian（用植物来分）

lada hitam,buah pala dan cengkih（Negeri-negeri Melayu)

ditanam di Pulau Pinang (untuk tujuan eksport)

tebu甘蔗（Negeri-negeri Melayu)

Seberang Perai dan Perak(oleh pengusaha企业家 di NNS)

pada 1830, Seberang Perai terkenal sebagai pusat pengeluaran gula yang utama di negara kita

kopi（Negeri-negeri Melayu)

Perak, Selangor, N9 dan johor (dibuka oleh pemodal投资者）

1880-an kopi mejdai tanaman eksport negara

kelapa sawit油棕（Negeri-negeri Melayu)

1917, kuala Selangor (dinanaman oleh pemodal Perancis)开始

kemudian ditanam di Johor dan Perak

ubi kayu（Negeri-negeri Melayu)

melaka , N9 dan Selangor

teh（Negeri-negeri Melayu)

Cameron Highlands , Pahang

menguasahakan "teh Ceylon" yang bermutu tinggi

lada hitam(Sarawak)

sekitar Kuching-Serian dan Sarikei - Maredong

sagu(Sarawak)

Sungai Igan , Oya, Mukah dan Bintulu

tembakau烟草(Sabah)

SBUB melakukan pelaburan 投资dalam penanaman tembakau

Pualu Banggi, Teluk Marudu, Sungai Labuk, Sugut, Segama, Kinabatangan, Lahad Datu, Tawau dan Sandakan

mendapata pasaran yang baik di Eropah

London Borneo Tobacco Company

Getah

Perusahaan getah berkembang pesat 快 pada awal abad ke-20 berikutan kejatuhan harga kopi di pasaran dunia pada penghujung abad ke-19. Kejatuhan harga kopi disebabkan oleh serangan penyakit dan pengeluaran yang berlebihan dari Brazil. Keadaan ini menyebabkan penguasaha tanaman komersial mula mengusahakan tanaman getah untuk eksport.

Negeri-negeri Melayu

Pelabur Eropah seperti Guthrie, Sime Darby, United Plantations, Harrisons & Crosfield dan Boustead Butterry Estate melabur dalam industri getah di Tanah Melayu.

mereka banyak melabur dalam pembukaan ladang getah di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor.

Sarawak

Dinasti Brooke tidak menggalakkan pembukaan ladang getah oleh syarikat asing bagi
melindungi ekonomi penduduk tempatan daripada dieksploitasi oleh kapitalis Barat.

Syarikat Borneo Berhad menanam modal dalam perladangan getah di Dahan, Bidi dan Sungai
Samarahan.

Syarikat Borneo Berhad sahaja diberikan kebenaran mengusahakan tanaman getah.

Getah mula menjadi tanaman eksport Sarawak pada tahun 1910.

Sabah

Getah ditanam di Tanam Percubaan Kerajaan政府实验园种植橡胶di Sandakan pada tahun
1882.

SBUB melabur modal dalam penanaman getah yang ditanam di Bongaya, Sungai Labuk.

Jesselton menjadi pusat perdagangan getah.

tekonologi

a)mempercekap pengeluaran
b)kapal korek dan hidraulik bawah tanah untuk bijih timar
c)torehan ibedem untuk pertanian getah - panjangkan hayat pokok getah
d)menggunakan mesin gerudi Jumbo Drilling untuk memecahkan batuan

perlombongan

Negeri-Ngeri Melayu(bijih timah)
teknologi kapal korek dan perlombongan hidraulik

1. Tahun 1929, tedapat 107 buah kapal korek di negeri-negeri Melayu
2. kesemuanya milik syarikat Eropah (全部归欧洲公司所有)
3. seperti:Eastern Smelting Company dan Straits Trading Company ditubuhkan untuk melebur 冶炼bijih timah
4. Syarikat tersebut memperkenalkan teknologi kapal korek dan perlombongan hidraulik

Kaedah perlombongan bijih timah bawah tanah dengan membina terowong (隧道) diperkenalkan
oleh Pahang Consolidated Company Limited di lombong bijih timah Sungai Lembing,Kaedah

Pekerja lombong menggunakan mesin gerudi Jumbo Drilling untuk memecahkan batuan打破岩石
yang mangandungi bijih timah di lombong bijih timah bawah tanah di Sungai Lembing, Pahang

Kapal korek buat poertama kalinya digunakan oleh Syarikat Malayan Tin Dredging di Batu
Gajah Perak pada tahun 1912

Sarawak(antimoni)

antimoni dilombong di Bau oleh Syarikat Borneo dengan menggunakan kaedah moden

kilang melebur antimoni didirikan di Bau dan Kuching

antimoni dipasarkan ke Singapura

Sabah(arang batu)

terowong Tanjung Kubong, Labuan pernah menjadi tapak aktiviti perlombongan arang batu

pertanian

Negeri-negeri Melayu

H.N.Ridley(Pengarah Taman Botanikal Singapura)

memperkenalkan teknik(1897)

sistem ibedem atau sistem torehan tulang ikan hering

memanjangkan hayat pokok getah

membungkus anak-anak pokok getah di dalam arang yang lembap

membolehkan anak-anak pokok getah diangkut ke tempat yang jauh

Sarawak

kilang memproses lada hitam di Betong, Sarawak yang masih mengekalkan pertanian tradisional.

Sabah

kilang memproses getah橡胶加工厂 di Sabah pada tahun 1918.

tenaga buruh

1. Orang India bekerja di ladang getah
2. Buruh Cina untuk perlombongan bijih timah, emas dan antimoni
3. Di Sarawak , Orang Cina Foochow 福州人 menjadi buruh ladang
4. Di Sarawak , Orang Jawa bekerja di ladang getah
5. Di Sabah, Orang Cina bekerja di ladang tembakau 烟草

Perlombongan

Negeri-negeri Melayu

pembangunan 发展dan kepesatan 速度ekonomi menyebabkan British menggalakkan 鼓励kemasukan buruh
asing untuk mengisi 填补kekosongan空缺 pekerjaan di kawasan perlombongan bijih timah

Sarawak

orang Cina dibawa masuk ke Sarawak untuk mengusahakan lombong emas dan antimoni di Bau

Sabah

SBUB menggalakkan kemasukan orang Cina untuk bekerja di sektor perlombongan

mereka melombong emas di Sungai Segama

pertanian

Negeri-negeri Melayu

British turut membawa masuk orang India untuk mengatasi masalah kekurangan buruh di ladang
getah

Sarawak

kemasukan orang Cina didorong驱动 oleh pelbagai galakan yang diberi oleh Charles Brooke

pada tahun 1901, orang Cina Foochow dibawa masuk ke Sarawak sebagai buruh ladang

Orang Jawa dibawa masuk ke Sarawak untuk bekerja di ladang getah

Sabah

Orang Cina dibawa masuk ke Sabah untuk bekerja di ladang tembakau.

SBUB membentuk Lembaga Penasihat Orang Cina di Sandakan (1890) untuk menjaga kebajikan
orang Cina.

tanah

(a) Untuk kawasan lombong dan ladang
(b) Contohnya, Sime Darby, Guthrie dan Borneo Co. Ltd.
(c) Tumpuan tanaman komersial 经济作物的集中
(d) Tanaman padi kos pengairan tinggi 灌溉成本高的稻田

tanah merupakan aset yang amat berharga dan perlu dimiliki oleh pemodal dan pelabur Eropah.
土地是非常宝贵的资产,应该归欧洲资本家和投资者所有。

tanah bagi kawasan perlombongan dan perladangan biasanya ialah kawasan hutan yang belum
diterokai serta terpisah daripada petempatan penduduk tempatan.采矿和种植区的土地通常是未开发的林区，与当地定居点分开。

Pelabur Eropah berminat dengan tanaman komersial kerana lebih menguntungkan dan tidak
melibatkan sistem pengairan yang mahal seperti padi. 欧洲投资者对经济作物感兴趣,因为它
们利润更高,而且不涉及昂贵的灌溉系统,如水稻。

Skala besar dan bercirikan eksport

(a) Tujuan eksport 目的为出口
(b) Pelombong Eropah kuasai lombong bijih timah – pengeluaran bijih timah 55% (pengeluaran
bijih timah dunia)
(c) Pembukaan ladang getah 开放橡胶种植园

6.2Pentadbiran Barat Berkaitan dengan Ekonomi *

Perundangan

tanah

Negeri-negeri Melayu

Akta Tanah Simpanan Melayu

Pada tahun 1913, Majlis Mesyuarat Persekutuan meluluskan Akta Tanah Simpanan Melayu.

Akta ini sebenarnya bertujuan melindungi 保护kepentingan ekonomi British.

Tanah tersebut tidak boleh dijual, dipajak gadai atau dipindah milik kepada orang bukan Melayu.

Residen boleh mengisytiharkan宣布 mana-mana tanah dalam sesebuah negeri sebagai hak orang Melayu.

Sarawak

Land Order1931

Land Order yang memperuntukkan hak milik tanah simpanan peribumi diwartakan pada tahun
1931.

Matlamatnya untuk melindungi kepentingan masyarakat peribumi daripada dicerobohi oleh kaum pendatang yang membuka tanah untuk pertanian.

Land Settlement Order

Pada tahun 1933, Land Settlement Order dikuatkuasakan untuk melindungi masyarakat peribumi.

Land Order 1948

Berdasarkan Land Order dan Land Settlement Order sebagai rujukan

Tanah Sarawak dibahagikan 分为kepada kawasan tanah campuran, kawasan tanah peribumi, kawasan
tanah adat peribumi, kawasan tanah simpanan dan kawasan tanah pedalaman.

Sabah

Proklamasi III Perlindungan Hak Peribumi

Pada tahun 1889, Proklamasi III Perlindungan Hak Peribumi telah diwartakan.

Urus niaga tanah antara peribumi dengan orang Eropah sebelum tahun 1888 dianggap tidak sah.无效的

langkah untuk melindungi hak dan kepentingan peribumi dilaksanakan.

Penduduk peribumi mempunyai hak untuk memohon dan mendapatkan ganti rugi.

Pegawai Daerah bertanggungjawab untuk menjaga hak milik tanah peribumi.

Buruh

SIsatem Kangani

Buruh dari India pula dibawa masuk secara beramai- ramai untuk bekerja di ladang getah melalui Sistem Kangani.

Kangani bermaksud ketua di ladang getah.

Pemilik ladang menghantar Kangani ke India untuk mencari tenaga buruh.

Kangani mengurus管理 tambang票价 dan perjalanan旅行 buruh tersebut ke ladang majikannya.雇主。

buruh india perlu bekerja di ladang sehingga hutang selesai 债务还清

Sistem Krontrak

Tenaga buruh dari China dibawa masuk untuk bekerja di lombong bijih timah melalui Sistem Kontrak.

Buruh dari China dibawa masuk ke negara kita oleh pihak majikan.

pakaian，makanan,tempat tinggal dan tambang perjalanan disediakan oleh majikan.衣食住行

Jabatan dan Agensi Kerajaan

Negeri-negeri Melayu

Jabatan Kerja Raya

British telah menubuhkan Jabatan Kerja Raya (Public Works Department) pada tahun 1872. Jabatan ini membina bangunan Sultan Abdul Samad, Ibu Pejabat Kereta Api Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Masjid Jamek Kuala Lumpur dan Carcosa.

Jabatan Pertanian

1. British menubuhkan Jabatan Pertanian pada tahun 1905 yang bertanggungjawab memajukan tanaman ekonomi dan membangunkan industri getah.

2. Jabatan ini membuat penyelidikan tanaman, menyediakan pakar teknikal kepada pengusaha ladang dan pekebun kecil.作物研究，为种植园经营者和小农提供技术专长

Institut Penyelidikan Getah Malaya (RRIM)*

Kesan peningkatan permintaan industri getah, British menubuhkan institusi khas penyelidikan getah iaitu Institut Penyelidikan Getah Malaya (RRIM) tahun 1926.

Jabatan Parit dan Tali Air

pada 1931 bagi meningkatkan keberkesanan sistem pengairan.1931年成立了排水和灌溉部,以提高灌溉系统的效率。

Jabatan Pos dan Telegraf dan Jabatan Kereta Api Tanah Melayu

melicinkan sistem pengangkutan dan perhubungan.以促进交通和通
讯系统。

Sarawak dan Sabah

jabatan kerajaan bagi kemudahan perkhidmatan pos dan telegraf serta kegiatan pertanian.在砂拉越和沙巴,还设立了负责邮政和电报服务设施以及农业活动的政府部门。

Kewujudan Syarikat Perwakilan (Agency House)

dikenali dengan nama Gedung Perwakilian atau Croen Agent

memiliki rangkaian sistem kewangan , insurans, syarikat perkapalan , puast penyelidikan dan menjalankan perdangangan antarabangsa

contoh syarikat

Boustead and Compony

Boustead Buttery

Estate Agency

Harrisons & Crosfield

Guthrie & Company

Barlow & Company

Sime Darby

mempuyai hubungan yang erat dengan kerajaan pada peringkat tempatan mahupun antarabangsa

contohnya, Boustead and Company mengurus pengeksportan getah dan bijih timah, malahan menguasai syarikat perkapalan dan kewangan Hong kong Bank

Pewujudan Sistem Kewangan dan Insurans

sistem kewangan

mata wang

Mata wang perak Sepanyol(apa)

1580(pada)

negeri-negeri Melayu dan Negeri-negeri Selat(mana)

Dolar Selat

1939

Dolar Selat digantikan 被取代dengan Dolar Malaya.

Pada tahun 1897, British menubuhkan Lembaga Pesuruhjaya Wang untuk mengeluarkan wang kertas di bawah Ordinan VIII. 1897 年,英国成立了货币专员委员会,根据第 VIII 条例发行纸币。

Lembaga ini diberikan kuasa mengeluarkan mata wang kertas Negeri-negeri Selat menyebabkan mata wang kerajaan Melayu terhapus. 该货币专员委员会被授权发行海峡纸币造成马来皇家货币被抹去。

Kepesatan ekonomi di negara kita menyebabkan British memperkenalkan sistem kewangan moden dan insurans untuk melicinkan urusan kewangan. 我国经济的快速增长促使英国引入了现代金融体系和保险来简化金融事务。

British menubuhkan sistem perbankan supaya modal dari luar negara dapat disalurkan ke negeri-negeri Melayu dengan mudah. 英国建立了银行系统,以便可以轻松地将来自国外的资金输送到马来各州。

sistem perbankan

British menubuhkan sistem perbankan supaya modal dari luar negara dapat disalurkan ke
negeri-negeri Melayu dengan mudah.

insurans

Syarikat insurans yang terkenal

Syarikat Royal Insurance Company (1860) di Pulau Pinang

Khean Guan Insurance Limited (1885) di Pulau Pinang

Commercial Union (1919) di Ipoh.

Pada abad ke-19 dan awal abad ke-20, kapal laut merupakan pengangkutan 运输penting dalam sektor perdagangan antarabangsa.

Syarikat perkapalan memerlukan perkhidmatan insurans maritime untuk melindungi kapal dagang dan muatan yang dibawa.

Perkhidmatan insurans yang lain ialah insurans nyawa人寿保险, insurans kewangan金融保险, insurans kebakaran火灾保险, perniagaan dan insurans harta商业和财产保险

6.3kesan ekonomi akibat pentadbiran barat di negara kita

pengangkutan运输

kereta api

negeri-negeri melayu

pembinaan landasan kereta api pada akhir abad ke-19 dan pada abad-20

1885-1896

dibina untuk menghubungkan kawasan lombong dengan pelabuhan bagi memudahkan bijih timah dieksport连接矿区与港口，方便锡矿出口

dibina menghubungkan bandar

1897-1909

dibina menghubungkan di antara utara Tanah Melayu dan selatan apabila NNMB dibentuk成立

1910-1931

British berjaya meluaskan pengaruhnya ke NNMTB 这时才拿到nnmtb

dibina bagi menghubungkan seluruh Tanah Melayu 连接整个西马

penggunaan kereta api bertembah meluas daripada mengangkut bahan mentah kepada membawa penumpang 用途跟多在于载人而不是送货了

sarawak dan sabah

pembinaan landasan kereta api di Sarawak dan Sabah

sarawak

pada tahun 1917 landasan kereta dibina untuk menghubungkan Bau dengan Kuching

sabah

pada tahun 1896 , landasan kereta api dibina di Bukau yang terletak kira-kira 13 kilometer dari weston

pada tahun 1900, landasan kereta api dibina untuk menghubngankan Beaufort dengan Jesselton dan Tenom

landasan kereta api dibina di sabah untuk kegiatan pembukaan ladang getah

landasan kereta api di Sabah tertumpu集中 di kawasan pantai barat Sabah

jalan raya

Negeri- negeri Melayu

Di Selangor, British membina jalan raya yang menghubungkan Kuala Lumpur dengan
Pelabuhan Klang (Port Swettenham).

Tahun 1902: jalan raya yang lebih lebar (更广阔的道路) dibina kerana peningkatan penggunaan
kenderaan bermotor (由于增加了机动车辆的使用) seperti lori, bas, kereta dan basikal.

Tahun 1911: jalan raya dibina bagi menghubungkan bandar besar , kawasan
yang mempunyai potensi sumber ekonomi dan pelabuhan (具有潜在经济资源和港口的地区)

Tahun 1939: jaringan jalan raya dibina yang menghubungkan seluruh negeri.

Kesannya banyak petempatan baru dibuka, pembukaan kawasan perladangan getah yang baru
dan kawasan perlombongan bijih timah

Sarawak

Sarawak mempunyai banyak kawasan berbukit丘陵, paya沼泽 dan sungai.

masalah bentuk muka bumi (地方已成形的问题) dan kos membina jalan raya yang tinggi
menghalang阻止 pembinaan jalan raya di Sarawak

terdapat jalan raya pendek yang tidak beturap 铺好dibina di Kuching dan Miri

Sabah

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) membina jalan raya untuk kepentingan ekonomi mereka

Jalan raya dibina adalah menghubungkan bandar yang sediah wujud di sebelah pantai barat.

Tahun 1941: terdapat kira-kira 165KM jalan raya berturap (柏油路) di Sabah.

Kebanyakan jalan tersebut hanya terdapat di sekitar bandar (这些道路大部分仅在城市周围)
Jesselton, Sandakan, Kudat, Lahad Datu dan Tawau （考试要记名字）

pengangkutan udara dan laut

Negeri- negeri Melayu

perkhidmatan penerbangan awam (民航服务) diperkenalkan oleh Syarikat Wearne Air Service pada 1937

Syarikat ini menjalankan perkhidmatan 服务penerbangan domestik di antara Singapura, Kuala
Lumpur dan Pulau Pinang

Tahun 1890: Syarikat Straits Steamship ditubuhkan di Singapura yang menyediakan perkhidmatan
kapal wap kepada pelabuhan negeri Melayu (为马来各州提供蒸汽船)

Kapal susur pantai membawa bekalan makanan, buruh dan jentera untuk industri perlombongan
bijih timah

Sarawak

Di bandar Kuching, terdapat perkhidmatan perkapalan (有海运服务) yang disediakan oleh
Singapore and Sarawak Steamship Company.

Pada 1924, terdapat perkhidmatan kapal terbang air ( 有空运航行在水上服务 ) bagi
menghubungkan bandar Kuching dengan Singapura

Sabah

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) turut memajukan sistem pengangkutan air

Pada 1890: syarikat perkapalan Straits Steamship memulakan perkhidmatan mengangkut
barang dan penumpang (开始货运和客运服务)

kemudahan pelabuhan

Negeri-negeri Melayu

peningkatan eksport bijih timah dan getah (锡和橡胶的出口增加) menjadikan pelabuhan
Pulau Pinang, Kuala Sepetang, Port Dickson, Melaka, Singapura dan Klang sebagai bandar
pelabuhan yang penting di Tanah Melayu

Sarawak

muncul 出现pelabuhan Kuching, Rajang, Bintulu dan Miri

Sabah

Pelabuhan penting seperti Labuan, Kota Kinabalu, Tawau, Lahad Datu dan
Sandakan

telekomunikasi

Negeri-negeri Melayu

Tahun 1886: talian telegraf telah dipasang menghubungkan antara Kuala Lumpur dan Melaka

perkhidmatan pos (邮政服务) bermula di Kuala Lumpur sejak tahun 1880

Sarawak

perkhidmatan telekomunikasi ( 电信服务 ) diperkenalkan di Sarawak bagi melicinkan
pentadbiran精简行政 dan mengurus kegiatan ekonomi管理经济活动

tahun 1897, terdapat perkhidmatan telegraf antara bandar Kuching dan Singapura

Sabah

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) memperkenalkan perkhidmatan telegraf dan radio terutama di bandar besar

perkhidmatan ini membolehkan Sabah berhubung dengan negara lain

6.4 Kesan Sosial Akibat Perkembangan Skonomi di Negara Kita

Perkembangan Bandar

Negeri-negeri Melayu

bandar-bandar baharu muncul sebagai pusat peniagaan商业, kewangan金融, pendidikan dan pentadbiran

Kuala Lumpur, Seremban, Taiping dan Ipoh

hal ini membawa perubahan dalam demografi masyarakat di negara kita.(这带来了我们国的社
会人口结构的变化)

Sarawak

Perkembangan bandar di Sarawak tertumpu di kawasan yang mempunyai aktiviti ekonomi seperti
bandar Kuching, Sibu dan Miri.

bandar Kuching dijadikan sebagai ibu negeri Sarawak pada tahun 1841 oleh James Brooke

penduduknya terdiri daripada orang Melayu dan Cina

pada pertengahan abad ke-19, banyak rangkaian jalan raya dan bangunan kerajaan dibina di
Kuching

Sibu

bandar Sibu muncul (出现) pada tahun 1862

pada tahun 1900 ramai orang Cina telah berpindah ke Sibu untuk menjalankan aktiviti
perdagangan

Miri

Bandar Miri pula muncul pada abad 20

Kemunculannya disebabkan oleh penemuan petroleum pada tahun 1910

Sabah

Di Sabah, bandar-bandar muncul menjelang akhir abad ke-19

jesselton

Jesselton merupakan pusat perdagangan dan pelabuhan yang penting di Sabah

nama asal (原名) Jessel Town bersempena dengan nama (一并同名字) Charles Jessel yang
membina bandar itu. Kemudian namanya ditukar (然后更改名称) kepada Kota Kinabalu.

perladangan getah dan pembinaan landasan kereta api (橡胶园和铁路建设) memberikan
sumbangan besar (做出重大贡献) kepada kemajuan Jesselton

perkembangan pesat dalam bidang ekonomi menyebabkan pertambahan bilangan bandar dan
penghijrahan penduduk dari luar bandar ke bandar dan kedatangan buruh luar ke negara kita.(经济领域的快速发展导致城市数量增加和人口从农村向城市迁移以及外来劳动力进入我国)

pembentukan masyarakat berbilang kaum多元种族社会的形成

Orang Melayu

Petempatan

ramai di kawasan kampung dan sebahagiannya menetap di kawasan bandar dan pekan

Kegiatan

berdedikasi dalam pertanian, perikanan, perniagaan, perusahaan,harta tanah, perbankan dan menjadi ahli profesional dalam pentadbiran dan syarikat swasta
(在农业,渔业,商业,企业,房地产,银行业以及专门从事行政管理和私人公司的领域)

Orang Cina

Petempatan

ramai di kawasan bandar dan pekan (大多数居住在城市和乡镇) yang mempunyai banyak peluang ekonomi

Kegiatan

berdedikasi dalam pertanian, perniagaan, perusahaan, harta tanah, perbankan dan menjawat jawatan tinggi dalam kerajaan
(参与农业,商业,企业,房地产,银行和政府高级职位)

Orang India

Petempatan

sebelum ini ramai di kawasan perladangan (sistem kangani) tetapi kini telah menjadi penduduk di kawasan pekan dan bandar (以前许多人在种植区（kangani 系统），但现在已成为城镇居民)

Kegiatan

berdedikasi dalam perladangan, pengangkutan dan pelbagai pekerjaan dalam sektor swasta dan kerajaan
(参与在种植业,运输业和私人公司及政府领域的各种工作)

perkembangan pendidikan

negeri-negeri melayu

pnedidikan vernakular melayu

British tidak berminat 希望untuk memajukan orang Mealyu dalam pendidikan

tujan pendidikan vernakular melayu ialah mempunyai pengetahuan asas基础知识, iaitu Membaca Menulis dan Mengira (3M)

Sekolah Melayu Pertama, Sekolah Melayu Gelugor Pulau Pinang (1819).

pnedidikan vernakular cina

masyarakat Cina membuka sekolah di bandar atau tempat mereka tinggal

kandungan kurikulum, buku teks dan guru yang mengajar dibawa dari China

masyarakat Cina di Negeri-Negeri Selat(NNS) pula lebih cenderung 倾向于menghantar anak mereka ke sekolah
Inggeris

Sekolah Cina Sam Tet, Ipoh 1936.

pnedidikan vernakular tamil

Pada tahun tahun 1912, British memperkenalkan Ordinan Buruh (引入《劳工条例》) yang mewajibkan 要求majikan ladang mendirikan建立 sekolah Tamil di ladang

pendidikan Tamila hanya terbatas仅限 di sekolah rendah (仅限于小学)

kandungan kurikulum, buku teks dan guru yang mengajar dibawa dari India

Sekolah Tamil Vivekananda, Brickfields.

sekolah inggeris

kebanyakan sekolah Inggeris didirikan di kawasan bandar

lulusan毕业 sekolah Inggeris berpeluang melanjutkan pelajaran ke luar negeri

Mereka berpeluang melanjutkan 继续pelajaran dalam bidang pentadbiran管理 dan kejuruteraan工程.

Lulusan sekolah Inggeris juga diberi keutamaan menjawat jawatan yang baik dalam perkhidmatan kerajaan.(优先在政府服务部门担任好职位。)

Sekolah Inggeris pertama di Tanah Melayu ialah Penang Free School(考试长出） yang dibuka pada 1816 di Pulau Pinang

Melacca Free School di Melaka pada tahun 1826.

Kolej Melayu Kuala Kangsar, Perak (1905)

Pada tahun 1905, Kolej Melayu Kuala Kangsar ditubuhkan.

Kolej ini ditubuhkan untuk menarik minat golongan anak-anak raja dan golongan bangsawan Melayu belajar di maktab ini. 吸引国王的孩子和贵族马来人到这所学院学习。

Matlamat British adalah untuk melahirkan pentadbir Melayu yang berpendidikan Inggeris. . 英国人的目标是培养受过英语教育的马来人管理员/执行员。

Lulusan kolej ini diberi peluang menjawat jawatan-jawatan yang terdapat dalam pentadbiran British这所学院的毕业生有机会担任英国政府的职位。)

Maktab Perguruan Perempuan Melayu Melaka (1935).

Pada tahun 1935, Maktab Perguruan Perempuan Melayu Melaka ditubuhkan untuk melatih培训 guru-
guru perempuan.

Pembukaan sekolah vernakular Melayu dan aliran Inggeris, menyebabkan British mendirikan
beberapa buah maktab perguruan untuk melatih bakal guru sebelum dihantar untuk mengajar di
sekolah.

Pada tahun 1922, Maktab Perguruan Sultan Idris (Sultan Idris Training College) di
Tanjung Malim, Perak dibuka.

Sarawak

terdapat lebih daripada 20 buah sekolah didirikan oleh mubaligh.

St. Thomas (Kuching), St. Joseph (Kuching), Sekolah St. Paul (Banting) dan Anglican St. Agustine School (Betong).

Sekolah St. Mary dan Sekolah St. Teresa ditubuhkan di Kuching untuk memberikan pendidikan kepada anak-anak perempuan.

Sekolah Melayu pertama (Sekolah Abang Kassim) di Kampung Jawa, Kuching (1833).

Sekolah Cina ditubuhkan di Bau oleh orang Cina (1870).

Government Lay School (Sarawak National College) ditubuhkan di Kuching (1903).

Madrasah Melayu (Malay College) ditubuhkan untuk melatih orang Melayu menjadi guru
sekolah dan Native Officer (1931).

Sabah

mubaligh Kristian mendirikan beberapa sekolah seperti Sekolah Rendah St.
Mary dan Sekolah Lelaki St. Michael.

mubaligh Kristian juga membina sekolah untuk kanak-kanak perempuan.

SBUB membuka sekolah Melayu di Papar dan Kota Belud.

perkhidmatan kesihatan

sebab penyakit berjangkit传染病的原因

Kedatangan buruh asing, pembukaan kawasan hutan, pembinaan petempatan baharu dan kekurangan air bersih

Negeri-negeri Melayu

Hospital

Hospital kerajaan yang pertama dibina di Taiping, Perak (1878)

Pada akhir tahun 1890-an, British mendirikan hospital di Selangor, Negeri Sembilan, Pahang
dan Kuala Lumpur (1904)

Hospital didirikan bagi merawat buruh-buruh asing yang bekerja di lombong dan estet庄园工作/园丁

penduduk tempatan juga mendapat manfaatnya

Institut Penyelidikan Perubatan (医学研究所)

British juga menubuhkan Institut Penyelidikan Perubatan di Kuala Lumpur pada tahun 1900

Sebahagian besar kerja penyelidikan saintifik ditumpukan kepada penyakit tropika, iaitu beri-
beri dan malaria

Kesannya, masyarakat telah berubah daripada rawatan menggunakan kaedah tradisional
berasaskan alam semula jadi kepada rawatan moden

Hospital persendirian 私立医院

Yap Kwan Seng, Kapitan Cina Kuala Lumpur telah membina Hospital Tung Shin (Pooi Shin
Thong) di Jalan Sultan (1881)

Hospital persendirian lain dibina oleh Taukeh Loke Yew di Serendah dan Taukeh Loh Chin
Keng di Sepang.

Di Pahang, hospital persendirian dibina oleh F.E. Maynard, kontraktor Syarikat Perlombongan
Chong Heng Kongsi dan Pahang Consolidated Company and Blat Tin Mining Company.

Sanitary Board 卫生局

Pada tahun 1890-an, Sanitary Board telah ditubuhkan untuk mengawasi kebersihan dan
kesihatan bandar Kuala Lumpur

Pada tahun 1911, Sanitary Board bertanggungjawab menjaga kebersihan bandar

Jabatan Kesihatan pula mengawasi aspek kesihatan penduduk bandar(监测城市人
口的健康状况)

Sarawak

Pentadbiran Brooke membina sebuah hospital di Kuching (1900) dan di Sibu

Sarawak Shell Oilfields Limited membina hospital di Miri.

Hospital Raja Brooke Memorial yang dibina pada tahun 1925 merupakan satu-satunya tapak
penempatan kusta di seluruh Borneo.

Sabah

William Hood Treacher, Gabenor pertama SBUB telah membina hospital di Kota Kinabalu,
Sandakan, Beaufort, Tawau dan Kudat.

Perkhidmatan dispensary (药房服务) diwujudkan di Tambunan, Kota Belud, Sipitang,
Keningau, Semporna, Pensiangan, Papar, Tuaran dan Ranau.

题外话（不用记，1929 发现抗生素可以记一下kbat可以写）

抗生素
bm：antibiotik

发现

抗生素是在1929年，美国发现的
Antibiotik ditemui di Amerika Syarikat pada tahun 1929

1929年，英国细菌学家弗莱明在培养皿中培养细菌时，发现从空气中偶然落在培养基上的青霉菌长出的菌落周围没有细菌生长，他认为是青霉菌产生了某种化学物质，分泌到培养基里抑制了细菌的生长。这种化学物质便是最先发现的抗生素——青霉素。

作用

抗生素是用于治疗和预防细菌感染的药物，作用是杀死细菌或使细菌停止繁殖
Antibiotik adalah ubat yang digunakan untuk merawat dan mencegah jangkitan bakteria, yang digunakan untuk membunuh bakteria atau menghentikan pembiakan bakteria

kapitan
甲必丹
很长看到可是课本没有讲

华人甲必丹（马来语：Kapitan Cina；荷兰语：Kapitein der Chinezen；英语：Capitan China）或简称为甲必丹（闽南语：Kap-pit-tan；粤语：gaap3 bit1 daan1），是葡萄牙及荷兰在印度尼西亚和马来西亚的殖民地所推行的侨领制度，即是任命前来经商、谋生或定居的华侨领袖为侨民的首领，以协助殖民政府处理侨民事务，“甲必丹”即是荷兰语“kapitein”的福建话音译，本意为“首领”（与英语“captain”同源）。

pembinaan penjara监狱

Neger-negeri Melayu

Setelah Francis Light menduduki Pulau Pinang, beliau memulakan langkah menjadikan pulau
berkenaan sebagai pusat menempatkan banduan dari India.

SHTI menjadikan banduan sebagai bekalan供应 tenaga buruh murah untuk membina pelabuhan,
bangunan, jalan raya, landasan kereta api dan penjara.

banduan dari India telah ditempatkan di Fort of Cornwallis, Pulau Pinang.*

Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Penjara Taiping* dijadikan pusat penahanan banduan hukuman
lama bagi negeri Perak, Pahang, Negeri Sembilan dan Selangor.

Sarawak

Semasa pemerintahan Dinasti Brooke, Penjara Sibu dikenali sebagai Rumah Pasong.*

Rumah Pasong yang awal dibina pada tahun 1890.

Dari tahun 1918 hingga 1963, Rumah Pasong ditadbir oleh Pegawai Daerah.

Sabah

Semasa pentadbiran SBUB, penjara terawal 最早的dibina di Sandakan.

Penjara ini ditadbir oleh Inspector of Prison yang juga merupakan Commisioner of Police.

penjara dibina di Tawau, Kota Belud dan Tenom.

bab7 Matlamat dan Bentuk Penentangan Masyarakat Tempatan（已完成）

我自己整理的

penentangan bersenjata

abad ke-19

Dol Said/Abdul Said bin Omar (naning)1831-1832

Latar Belakang

Abdul Said bin Omar

dikenali sebagai Penghulu Naning Seri Merah Raja Dol Said

daripada suku Semelenggang

dilahirkan pada tahun 1773

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Perundangan Tempatan

Naning

British berusaha melaksanakan undang-undang Barat di Naning. Tindakan British mencabar bidang kuasa penghakiman yang dimiliki oleh Dol Said dan
mengganggu sistem perundangan (破坏法律制度) Naning yang berlandaskan (基于) Adat Perpatih.

Sebab Penentangan

bayaran cukai hasil tahunan sebanyank

Beliau mendakwa宣称 Naning ialah sebuah negeri yang merdeka

Peristiwa Penentangan

开头

pakatan

1. berpakatan dengan pemimpin Rembau dan orang melayu

Yamtuan Muda Raja Ali dari Rembau

Pembesar Seri Menanti

Penghulu Gemenceh

Dato Kelana, Sungai Ujong

Penghulu Remai dan Rechat

Penghulu Linggi, Johol dan Ulu Muar

berkumpul

2. mengumpul kira-kira 4000 orang hulubalang Melayu(马来战士)

中间

perang pertama

3. 1831, dalam perang naning pertama ,Dol Said berjaya mengalahkan打 British

memecehbelahkan

4. British memecahbelahkan pakatan tersebut

perang kedua

5. 1832,dalam perang naning kedua,Dol Said tidak mendapat bantuan

结尾

menakluki taboh

6. British berjaya menakluki Taboh pusat pentadbiran Naning

menyatukan

7. British menyatukan 结合Naning dengan Melaka

（课本没有提到）最后british以每个月的20rubee 作为dolsaid的退休金

cara

mendapat banduan tentera

bermuafakat

Persenjataan modal

menggunakan senapang 枪 jenis flintlock (pendek) dan snider riffles (Panjang)

menggunakan meriam kecil (小炮) (lela rentaka) yang mudah dibawa ke medan pertempuran (容易上战场)

kesan

british kerugian (损失) sebanyak 100,000 Pound Sterling 英镑 dalam Perang Naning

kata

semelenggang

mendakwa

mengalahkan

berpakatan

memecehbelahkan

menekluki

nenyatukan

Yamtuan Antah (Negeri Sembilan)1876

latar belakang

Tunku Antah

menpuyai anak Raja Radin Yamtuan Besar Negeri Sembilan

dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan

British meluaskan kuasanya di Sungai Ujong pada 1874 dengan menyebelahi (辅助/偏袒) pembesar tempatan Dato Kelana.

British menggugat kewibawaan (威胁权威) dan mencabar kedudukan Yamtuan Antah.

British seterusnya menguasai Rembau, Jelebu dan Seri Menanti dengan cara menempatkan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil (通过任命裁判官和收税员).

Sebab Penentangan

menentang campur tangan British di Sungai Ujong

bimbang担心British akan meluaskan kuasa ke wilayah lain

Peristiwa Penentangan(1876)

开头

1. Beliau memimpin 领导4000 orang pengikutnya menentang Dato Kelana yang disokong oleh pasukan British

中间

2. British berjaya mengalahkan击败 angkatan Yamtuan Antah di Paroi dan Bukit Putus

结尾

3. 1876, Beliau berunding (谈判) dengan Gabenor Negeri-negeri Selat (William Jervouis).

4. British melantik Yamtuan Antah sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti

kesan penentangan

Menjelang tahun 1895, British menyatukan semua daerah (结合所有领域) dan membentuk Persekutuan Negeri Sembilan

Kekuatan

kubu

kubu di Paroi dan kubu Bukit Putus
Berjaya mematahkan抵抗 serangan British pada peringkat awal penentangan初期

Kedua-dua kubu terletak di atas bukit yang tinggi 位于高山上

Terdapat halangan ranjau (有地雷/丁子的障碍) dan pokok tumbang di bahagian hadapan 用树木当在前面

Kawasan kubu tersebut berbukit-bukau 丘陵 dan kelilingi oleh hutan tebal 被茂密的森林包围

Kelemahan

Yamtuan Antah Pejuang Terbilang

British menggunakan meriam yang besar 大炮 untuk menghancurkan kubu pertahanan (摧毁堡垒) Yamtuan Antah

British berjaya menawan (成功讨伐) Paroi dan Bukit Putus

Yamtuan Antah berundur ke Johor

Dato Bahaman/Abdul Rahman bin Imam Noh (Pahang )1891

Latar Belakang

nama asalnya Abdul Rahman bin Imam Noh

beliau dilantik (被委任/任命) sebagai pembesar Temerloh setelah kematian Orang Kaya Indera Segara

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan

Pahang

Pembentukan daerah di bawah pentadbiran Pemungut Cukai dan Majistret (在收税员和裁判官管辖下组建地区) menyebabkan hilangnya kuasa pentadbiran pembesar di daerah masing-masing

British memaksa (强迫) Sultan Ahmad melucutkan (剥夺) gelaran (头衔) Dato Setia Perkasa Pahlawan Semantan daripada Dato Bahaman

Tindakan British ini memalukan beliau ( 英国那此行动造成对他污辱及羞辱 ) dan menyebabkan berlakunya kebangkitan menentang British di Pahang

Perundangan Tempatan

Pahang

Konflik (冲突) antara Dato Bahaman dengan British di Pahang menjadi lebih serius apabila British mendirikan balai polis di Lubuk Terua. Tindakan 行为British menyebabkan kedudukannya sebagai penguasa 权威undang-undang tergugat

Kewangan Tempatan

Pahang

Dengan pengenalan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil (随着裁判官和收税员的介入), Dato Bahaman dan pembesar lain yang berkuasa di Semantan tidak dibenarkan memungut cukai(不被允许税收).

Mereka ditawarkan elaun bulanan yang sangat kecil (他们每月只得到很少的津贴). Misalnya, Dato Bahaman ditawakan elaun (津贴) $70.00 sahaja sebulan

Parapembesar Pahang tidak berpuas hati dengan elaun tersebut (对所给的津贴不满意 ) dan membantah tidak akan mematuhi keputusan Majlis Mesyuarat Negeri (以不遵守国会的决定作出抵抗).

Sebab Penentangan

menentang British campur tangan di Pahang

hilang hak mengutip cukai

pembinaan balai polis oleh tanpa pengetahuannya

Peristiwa Penentangan

开头

melancarkan gerakan -bantuan Mat Kilau dan Tok Gajah

1891，beliau melancarkan发起 gerakan menentang British dengan bantuan Tok Gajah dan Mat Kilau

中间

menawan Kuala Tembeling dan Jeram Ampai

Dato Bahaman dan pengikutnya menawan 讨伐 Kuala Tembeling dan Jeram Ampai

british menghantar Kolonel Walker - menawan semula Jeram Ampai

British menghantar Kolonel Walker dan berjaya menawan semula 夺回Jeram Ampai

结尾

berundur

Dato Bahaman, Tok Gajah dan Mat Kilau berundur ke Kelantan dan Terengganu.

menandakan berakhir perang pahang

Peristiwa ini menandakan 表示berakhirnya Perang Pahang战争的结束.

kesan penentangan

kerugian sebanyak 7000 Pound Sterling dalam Perang Pahang

sarawak

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan

Bagi mengukuhkan kuasanya di Sarawak (加强其在砂拉越的势力), Brooke melibatkan penduduk tempatan dalam pentadbiran

Pembesar Melayu yang berpengalaman (有经验的), misalnya (例如) Datu Patinggi, Datu Bandar dan Datu Temenggung dilantik mentadbir Sarawak untuk memudahkan Brooke menghapuskan kebangkitan pemimpin tempatan (被任命为治理砂拉越,以促进布鲁克废除地方领导人的崛起).

Kesengsaraan kepada rakyat

Pada tahun 1894, D.J.S. Bailey, pegawai Brooke yang bertugas di Simanggang mengenakan cukai terhadap orang Iban di Ulu Batang Lupar.

Beliau mengeluarkan arahan memusnahkan破坏 rumah panjang yang dibina di kawasan sempadan Sarawak dengan kawasan Belandan di Kalimantan

Orang Iban membantah拒绝 paksaan supaya berpindah ke petempatan di sepanjang sungai utama kerana menjejaskan kegiatan tanaman pindah mereka

Ketika memasuki sempadan dari kawasan pentadbiran Belanda , barang yang dibawa oleh penduduk tempatan dirampas没收 oleh pegawai bertugas 值班kerana gagal membayar cukai di samping dikenakan denda sebanyak 10 kati ($7.20)

seperti tempayan 缸 dan tembaga铜

Sepatutnya barang mewah orang Iban tidak perlu dikenakan cukai (伊班人的豪华品不应征税).

Cukai pula biasanya hanya dipungut 收集di pusat pungutan di hilir sungai (通常仅在下游的河口收集税款).

Rentap/Libau(Sarawak)1853-1861

Latar Belakang

Nama asal (原名) Libau

Rentap bermaksud “penggoncang dunia” (意思是“世界振动/震撼世界/动摇世界")

dilahir pada tahun 1800

digelar Raja Ulu dan Raja Darat陆地上的王

pemimpin orang Iban (伊班族群的领袖) di Sungai Skrang dan Sungai Saribas

Sebab Penentangan

Rentap / orang iban dituduh oleh James Brooke sebagai lanun

James Brooke menghapuskan拆除 petempatan orang Iban

Peristiwa Penentangan

开头

1853 Rentap menyerang kubu Brooke - Nanga Skrang. - Alan Lee - terkorban

Tahun 1853, Rentap menyerang 袭击kubu Brooke di Nanga Skrang. Alan Lee, pegawai James Brooke terkorban被杀

1854,James brooke menyerang kubu Rentap - Sungai Lang . Rentap brundur - Bukit Sadok

Tahun 1854, James Brooke menyerang kubu Rentap di Sungai Lang. Rentap berundur (撤退) ke Bukit Sadok

内容

1857, Charles Brooke - menyerang -gagal

Tahun 1857, Charles Brooke menyerang Rentap di Bukit Sadok tetapi gagal

1858 Charles brooke menyerang kedua - gagal

Tahun 1858, Charles Brook menyerang kubu Rentapdi Bukit Sadok buat kali kedua tetapi gagal

1861, Charles brooke menyeragan ketiga , berjaya

Tahun 1861, Charles Brooke menyerang kubu Rentap di Bukit Sadok buat kali ketiga

结尾

berundur - Entabai

Rentap berundur ke Entabai

Kekuatan

Kubu Pertahanan

Berjaya mematahkan serangan keluarga Brooke sebanyak dua kali iaitu pada 1857 dan 1858

Kubu Bukit Sadok terletak di kawasan curam (陡峭区域) dan perbukitan yang tinggi (高山)

Terdapat halangan障碍物 kayu belian setebal dua kaki尺 yang tidak boleh ditembusi穿透 oleh peluru子弹

Dikelilingi oleh hutan rimba dan bukit batu kapur (被森林和石灰岩丘陵包围)

Rentap juga menggunakan Meriam 大炮 “Bujang Timpang Berang ” yang diperbuat daripada besi (铁制)

Kelemahan

Penentangan Bersenjata

Rentap Wira Bukit Sadok

Brooke berjaya menewaskan (成功击败) Rentap dalam serangan ketiga (1861)

Brooke menggunakan meriam tembaga (黄铜大炮) “Bukit Sadok” dan angkatan tentera yang lebih besar

Brooke berjaya menawan Bukit Sadok(kubu)

Sharif Masahor(Sarawak)

Latar Belakang

pembesar Sarikei di kawasan Sungai Rajang

dilantik (被任命/被委任) oleh Sultan Abdul Mumin Brunei pada tahun 1849

berasal dari Kampung Igan

Sebab Penentangan

kewibawaan权威 beliau tergugat

beliau mahu mengusir 赶走James Brooke

mengembalikan恢复 kuasa pembesar tempatan

Peristiwa Penentangan

Tahun 1860, beliau pakatan dengan Dato Patinggi Abdul Gapur dan Pengiran Temenggung Hashim Jalil dari Sadong untuk menentang Dinasti Brooke di
Kuching

Beliau mengajak orang Melayu dan Dayak menyertai pakatan tersebut

Sharif Masahor menggunakan jalan laut utntuk menyerang Kuching dari arah barat

Dato Patinggi Abdul Gapur menyerang kuching dari arah timur

Brooke mematahkan serang ini menggunakan kapal perang dan senjata moden

kedua-dua tokoh ini telah dibuang negeri oleh Brooke ke singapura

Kekuatan

Muafakat

Berjaya menyerang Kanowit dengan bantuan Dato Patinggi Abdul Gapur

Pakatan itu berjaya membunuh dua orang pegawai British

Brooke tidak dapat membuktikan证明 beliau terlibat 涉及dalam pakatan tersebut

abad ke-20

Tok Janggut/Haji Hassan Bin Munas(Kelantan)*

Kesengsaraan kepada rakyat人民的苦难

Cukai Terhadap Petani Di Pasir Puteh （kelantan)(S)

sebelum kedatangan British

Kutipan cukai berdasarkan jumlah keluaran

Sekiranya hasil tanaman sikit, maka cukai yang dikenakan adalah rendah

Tanah yang tidak diusahakan dikecualikan daripada cukai

Jenis cukai

Tanah Pertanian

Selepas kedatangan British

Setiap penduduk mesti melaporkan jumlah keluasan sawah padi yang dimiliki

Setiap tanah yang mempunyai keluasan 400 depa per segi dikenakan cukai sebanyak tiga kupang (30 sen)
setahun

Semua pemilik tanah diwajibkan membayar cukai

Jenis cukai

Pokok durian

Pokok kelapa berbuah

Pokok pinang

Sirih

Lembu dan kerbau

Masalah Membayar Cukai

tempat memayar cukai terletak jauh远

Bayaran cukai hanya boleh dijelaskan semasa waktu pejabat只能在办公时间内支付

Penduduk yang enggan membayar cukai ditangkap 抓dan didenda罚款

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan

Pembentukan jajahan dan pelantikan ketua jajahan sebagai pentadbir telah mengambil alih (接管) kuasa pembesar

Pusat pentadbiran jajahan Pasir Puteh telah dipindahkan (搬移) dari Jeram ke Pasir Puteh.

Engku Besar Jeram hanya diberi jawatan yang rendah (只给出低的职位) iaitu Tok Kweng Muda.

Beliau kehilangan kuasa wibawa dan keistimewaan. Engku Besar Jeram Tuan Ahmad dan Tok Janggut menjalankan kempen menentang pentadbiran baru itu (搞活动来反对新政府).

Latar Belakang

Nama sebenar (原名) ialah Haji Hassan Bin Munas

lahir pada tahun 1853 di Kampung Jeram, Pasir Puteh, Kelantan

mendapat pendidikan pondok di Kelantan dan di Makkah

Sebab Penentangan

menentang kekerasan pentadbiran (反对行政暴力)

menentang peraturan cukai

bersemangat jihad menentang British圣战精神

Peristiwa Penentangan

Tok Janggut mengadakan mesyuarat (会议) di Kampung Tok Akib bagi memboikot (menentang) pengenalan cukai oleh British

Beliau menyerang (计划进攻) Pasir Puteh dan mendapat sokongan (获得支持) daripada Haji Said, Penghulu Adam dan Che Ishak Merbol(名字写完才有分）

British menyerang kubu Tok Janggut di Kampung Dalam Pupuh Saring

Tok Janggut terkorban牺牲

Kelemahan

Tipu Muslihat

Tok Janggut Pejuang Jihad

British mendesak (强迫) Sultan Muhammad IV Kelantan supaya mengisytiharkan perjuangan (宣布斗争) Tok Janggut dan pengikutnya sebagai penderhakaan (作为叛国罪) terhadap Sultan Kelantan

Muslihat (招数) British ini berjaya menakutkan害怕 rakyat supaya tidak menyokong atau menyertai (设法使人们远离支持或加入) perjuangan Tok Janggut

sabah

Mat Salleh (Sabah)(大哥）

Latar Belakang

nama sebenar (真正的名字) Mohammad Salleh

dilahirkan di Inanam Sabah

berketurunan Bajau dan Suluk

Sebab Penentangan

menentang tindakan SBUB yang mengambil alih hak memungut cukai

pembesar tempatan kehilangan kausa

beliau cuba mengadakan 举行rundingan dengan SBUB, namun gagal. (热脸贴了冷屁股）

Gabenor Beaufort menganggap (假设) Mat Salleh mengancam kepentingan (威胁利益) SBUB

Peristiwa Penentangan

Mat Salleh menyerang pusat pentadbiran British di Pulau Gaya.

Beliau membina kubu di Ranau

beliau menyerang Ambong

Cowie/SBUB mengadakan举行 rundingan dengan Mat Salleh di Menggatal. Mat Salleh dibenarkan mentadbir (允许管理) daerah Tambunan

SBUB tidak menepati janji 不遵守合约 dan mengambil ahli pentadbiran Tambunan

Pada1900, Mat Salleh gugur dalam pertempuran

Kelemahan

Tipu Muslihat

Mat Salleh Pahlawan Sabah

SBUB menggunakan tipu muslihat (欺骗招数) untuk melemahkan perjuangan beliau (削弱他的斗争)

Dalam Rundingan Perdamaian Menggatal (1898), SBUB membenarkan beliau mentadbir daerah Tambunan

Pada 1899, SBUB mengambil alih pentadbiran Tambunan

Mat Sator /Mat Jator（Sabah)（二哥）

Latar Belakang

orang kanan dan Ketua Leftenan ( 中尉 ) Mat Salleh yang bertanggungjawab melindungi保护 kubu Mat Salleh di Tibabar

pemimpin Kadazandusun di Tambunan

beliau turut dikenali sebagai Mat Jator

Sebab Penentangan

memperjuangkan kedaulatan tanah air (争取家园的主权)

meneruskan perjuangan (他继续奋斗) selepas kematian Mat Salleh pada tahun 1900

Peristiwa Penentangan

Mat Sator membina kubu berhanpiran附近 kubu Mat Salleh di Tibabar.(O)

untuk melambatkan延缓 serangan British.

Pada 1900, British berusaha menamatkan kebangkitan (试图结束复兴) Mat Sator dan Mat Salleh.

Mat Sator dan pengikutnya berundur ke Sungai Sunsuron.(O)

Pada April 1900, Mat Sator berjaya menawan (成功夺取) Kudat.

Namun British menyerang balas yang menyebabkan beliau terkorban (但是英国人发动了报复行动,杀死了他).

Kekuatan

Kubu Pertahanan

Beliau mempunyai kubu yang dikenali sebagai Kota Mat Sator yang terletak di Kampung Kapayan Lama, Tambunan yang terletak berdekatan
附近 dengan Kota Mat Salleh di Tibabar.

Kedudukan kota ini strategik kerana terletak di tebing Sungai Sunsuron yang membekalkan sumber air (供水)

Kota ini menjadi pusat tinjauan kegiatan British (这座城市成为英国活动的中心)

mencabar perjanjian*

Dato Maharaja Lela(Perak)

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan

Perak

Residen British yang pertama (英国的第一个高级专员) di Perak ialah J.W.W Birch. Beliau menggunakan tekanan (使压/强迫) supaya Sultan Abdullah
menandatangani surat pengisytiharan yang membolehkan Residen British mentadbir hasil negeri atas nama sultan

Tindakan J.W.W Birch menyebabkan Sultan Abdullah dan pembesarnya kehilangan kuasa

Perundangan Tempatan

Perak

Pembinaan balai polis dan pelantikan (任命) Kapten Speedy sebagai Penolong Residen di Larut mengurangkan kuasa (降低权力) Menteri Ngah Ibrahim mentadbir

Kewangan Tempatan

Perak

Pembatalan pajakan pungutan cukai dan larangan mengutip cukai (取消税收征管和禁止征税) oleh J.W.W Birch di Kuala Sungai Perak menyebabkan Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim dan pembesar Perak terjejas pendapatan mereka

Latar Belakang

Dato Maharaja Lela Pandak Lam ialah keturunan Daeng Salili anak Raja Bugis yang berasal dari daerah Luwuk, Sulawesi.

Dato Maharaja Lela ialah Orang Besar Berlapan Perak yang mentadbir Pasir Salak

Sebab Penentangan

1. residen mangambil alih kuasa Sultan

2. residen mengambil hak memungut cukai

3. residen mencabuli adat resam orang Melayu

Peristiwa Penentangan

pada 16 Oktober 1874, Sultan Abdullah dan pembesar Perak mengupah (聘请) R.C Woods, peguam (律师) dari Pulau Pinang untuk memansuhkan废除 Perjanjian Pangkor.Namun usahanya gagal.

mesyuarat sulit diadakan antara Sultan Abdullah dengan pembesarnya
- bagi membincang pakatan menghapuskan J.W.W. Birch Birch

2 Nov 1875, J.W.W. Birch dan tenteranya tiba di Pasir Salak
- menampal perisytiharan 贴公告mengambil hak memungut cukai

Kesempatan tersebut (乘那机会) ，dato Maharaja Lela membunuh Birch

Dato Maharaja Lela, Dato Sagor, Pandak Indut dan Siputum dijatuhkan hukuman gantung吊死

Sultan Abdullah, Raja Ismail dan Ngah Ibrahim dibuang negeri

Kekuatan

Muafakat共识（一致的认识）

Pada 16 Oktober 1874, Sultan Abdullah, Ngah Ibrahim, Dato Maharaja Lela, Dato Sagor dan pembesar Melayu lain mengadakan pakatan sulit 秘密联盟 untuk menghapuskan 斩除 J.W.W Birch

Pada 21 Julai 1875, satu mesyuarat会议 penting diadakan di Durian Sebatang.Mereka yang hadir berjabat tangan 握手 dan mengangkat sumpah 宣誓 tidak akan memungkiri 遵守keputusan 决定yang dicapai

Pada 5 September 1875, mereka mengadakan mesyuarat di rumah Dato Sagor. Mereka bersumpah meminum air keris akan merahsiakan pakatan sulit itu
喝keris水以表示发誓会保护秘密联盟

Pada 12 September 1875, mereka mengadakan 有 mesyuarat khas pada waktu malam di Istana Sultan Ismail di Belanja

Setelah mengadakan tujuh kali mesyuarat (开会七次之后), akhirnya mereka berjaya membunuh杀死 J.W.W Birch di Pasir Salak

Kelemahan

Gagal Mentafsir Perjanjian

Tindakan Sultan dan pembesar Perak untuk mencabar (挑战) Perjanjian Pangkor menemui kegagalan (遇到失败)

Usaha membatalkan废除 perjanjian tersebut perlu mendapat sokongan British

Pembesar Melayu tidak diberikan masa yang cukup untuk meneliti (研究) Perjanjian Pangkor

kesan penentangan

british kerugian sebanyak 400,000 Pound Sterling (英镑) dalam Perang Perak

Dato Maharaja Lela, Dato Sagor, Pandak Indut dan Siputum dijatuhkan hukuman gantung吊死

Sultan Abdullah, Raja Ismail dan Ngah Ibrahim dibuang negeri

menggunakan sistem perundangan

Haji Abdul Rahman Limbong(terengganu)

Latar Belakang

ketua gerakan Kebangkitan Tani (农民复兴运动的领袖)

keluarganya berasal dari Patani dan Terengganu

lahir pada tahun 1868

meninggal dunia (去世) di Makkah pada 1929

Sebab Penentangan

menentang pengenalan pentadbiran Barat di Terengganu

menentang undang-undang tanah yang bertentangan dengan hukum syarak违反伊斯兰教法

Peristiwa Penentangan

1. Limbong memohon Lesen Wakil untuk menjadi wakil penduduk (成为农夫的代表,帮忙发言)

2. Beliau menjadi peguam律师 mewakili penduduk untuk menentang kerajaan

3. Pendakwa dan hakim 法官gagal menjelas pertanyaan回答 Limbong的提问

4. perbicaraan tamat 审判结束dengan keputusan berpihak 倾斜kepada Limbong

-农夫们得寸进寸,进攻英国的政府大楼和警察局

5. apabila berlaku Kebangkitan Tani (农民复兴运动的崛起) 1928, British menangkap beliau atas tuduhan menghasut (英国人以煽动叛乱罪逮捕了他).

6. beliau dibicarakan dan dibuang negeri ke Makkah (他被审判并被驱逐到麦加).

Kekuatan

Perundangan

Beliau memohon lesen pleader untuk membela para petani Terengganu (保卫登嘉楼农民) di mahkamah dengan menggunakan hujah agama (使用宗教论点)

Beliau menyatakan bahawa tanah yang dikerjakan oleh mereka (说明他们工作的土地) ialah “Hak Allah SWT 真主的权利” dan rakyat bebas mengerjakannya tanpa perlu membayar cukai(人们可以自由地这样工作而无需纳税)

Beliau berhujah 争辩, sistem percukaian yang diperkenalkan oleh British adalah berlawanan dengan hukum syarak (英国实行的税收制度违反了伊斯兰法律).

Beliau menuntut 要求hak mengerjakan 工作tanah harus mengikut hukum agama Islam

Kelemahan

Ancaman Perundangan Barat

Kebangkitan革命 tahun 1922

Petani农民 di Kuala Telemong menentang peraturan baru dengan membersihkan tanah tanpa mengambil pas kebenaran (通过清除土地而没申请准证来反对新规则)

Kebangkitan Tahun 1925

Seramai 300 hingga 500 orang petani berkumpul di Kuala Telemong dan membersihkan 200 ekar tanah (清理了 200 英亩土地) milik Tengku Nik Maimunah dan 400 ekar tanah kerajaan tanpa pas kebenaran (未经适当许可的 400 英亩政府土地)

Kebangkitan Tahun 1928

Berlaku kebangkitan Tani di Marang, Kuala Telemong dan Kuala Berang

Mereka mengisytiharkan perang terhadap British (他们向英国宣战), menduduki balai polis menduduki bangunan kerajaan dan mengibarkan bendera merah (占领警察局占用了政府大楼,并闪烁红旗) di Kuala Berang

Haji Abdul Rahman Limbong ditangkap (已被逮捕)

Beliau dibicarakan 审判di Kuala Terengganu

Beliau dijatuhi hukuman buang negeri ke Makkah atas kesalahan menghasut 煽动(他因煽动叛乱罪被判处麦加流放)

kesan penentangan

Haji Abdul Rahman Limbong dibuang negeri ke Makkah

7.1penentangan masyarakat tempatan

matlamat perjuangan*

perjuangan bermatlamat mempertahankan hak 维权dan kedudukan pemerintah tempatan.

mengembalikan 返回dan mengekalkan维持 sistem pentadbiran tradisional

menentang pentadbiran dan peraturan baharu yang menyusahkan 麻烦hidup rakyat tempatan

bentuk penentangan*

penentangan bersenjata 武装抵抗(8)

Abad Ke-19

Dol Said/Abdul Said bin Omar（naning)

Latar Belakang

Abdul Said bin Omar

merupakan Penghulu Naning

dikenali sebagai Seri Merah Raja Dol Said

dilahirkan pada tahun 1773 dan bersal daripada suku Semelenggang

Sebab Penentangan

bayaran cukai hasil tahunan sebanyank

Beliau mendakwa宣称 Naning ialah sebuah negeri yang merdeka

课本没有讲但是bab2有讲

在british 统治melaka时觉得naning是malaka的一部分所以才会有naning sebagai negeri yang bebas

Peristiwa Penentangan

Dol Said bermuafakat (谈论/会谈) dengan pemimpin Rembau dan mengadakan pakatan dengan orang Melayu dari wilayah yang lain untuk menentang British

Antaranya termasuklah Yamtuan Muda Raja Ali dari Rembau, Pembesar Seri Menanti, Penghulu Gemenceh, Dato’ Kelana Sungai Ujong, Penghulu Remai dan Rechat, Penghulu Linggi, Johol dan Ulu Muar

pakatan ini berjaya mengumpul kira-kira 4000 orang hulubalang (马来战士) Melayu untuk menentang British

Tahun 1831, dalam Perang Naning Pertama, Dol Said dan pengikutnya berjaya mengalahkan British

permuafakatan (合作的谈论/会谈) Dol Said dengan pembesar Melayu lain tidak kekal lama (持续不长). British berjaya memecahbelahkan 分开pakatan tersebut

pada tahun 1832,dalam Perang Naning Kedua , Yamtuan Rembau dan pembesar lain enggan memberikan bantuan (拒绝帮助) kepada Dol Said

British berjaya menakluki Taboh pusat pentadbiran Naning dan menyatukan Naning dengan Melaka

Yamtuan Antah (Negeri Sembilan)

Latar Belakang

Tunku Antah

Tunku Antah ialah anak Raja Radin Yamtuan Besar Negeri Sembilan (1833 – 1861)

Tahun 1875, Yamtuan Antah dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti

Sebab Penentangan

menentang campur tangan British di Sungai Ujong

bimbang担心British akan meluaskan kuasa ke wilayah di sekitarnya

Peristiwa Penentangan

beliau memimpin 领导4000 orang pengikutnya menentang Dato' Kelana yang disokong oleh pasukan British

British berjaya mengalahkan angkatan (成功击败了军事部队) Yamtuan Antah di Paroi dan Bukit Putus

Tahun 1876, baginda berunding (谈判) dengan Gabenor Negeri Selat , William Jervouis.

Melalui rundingan tersebut, British melantik Yamtuan Antah sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti

Dato Bahaman/Abdul Rahman bin Imam Noh(Pahang )

Latar Belakang

nama asalnya Abdul Rahman bin Imam Noh

beliau dilantik (被委任/任命) sebagai pembesar Temerloh setelah kematian Orang Kaya Indera Segara

Sebab Penentangan

hilang hak mengutip cukai

pembinaan balai polis oleh tanpa pengetahuannya

Peristiwa Penentangan

beliau melancarkan发起 gerakan menentang British dengan bantuan Tok Gajah dan Mat Kilau

Dato Bahaman dan pengikutnya menawan 讨伐 Kuala Tembeling dan Jeram Ampai

British menghantar Kolonel Walker dan berjaya menawan semula 夺回Jeram Ampai

Dato Bahaman, Tok Gajah dan Mat Kilau berundur ke Kelantan dan Terengganu.

Peristiwa ini menandakan 表示berakhirnya Perang Pahang战争的结束.

sarawak

Rentap/Libau(Sarawak)

Latar Belakang

Nama asal (原名) Libau

Rentap bermaksud “penggoncang dunia” (意思是“世界振动/震撼世界/动摇世界")

dilahir pada tahun 1800

digelar Raja Ulu dan Raja Darat陆地上的王

pemimpin orang Iban (伊班族群的领袖) di Sungai Skrang dan Sungai Saribas

Sebab Penentangan

Rentap / orang iban dituduh oleh James Brooke sebagai lanun

James Brooke menghapuskan拆除 petempatan orang Iban

Peristiwa Penentangan

Tahun 1853, Rentap menyerang 袭击kubu Brooke di Nanga Skrang. Alan Lee, pegawai James Brooke terkorban被杀

Tahun 1854, James Brooke menyerbu kubu Rentap di Sungai Lang. Rentap berundur (撤退) ke Bukit Sadok

Tahun 1857, Charles Brooke menyerang Rentap di Bukit Sadok tetapi gagal

Tahun 1858, Charles Brook menyerang kubu Rentapdi Bukit Sadok buat kali kedua tetapi gagal

Tahun 1861, Charles Brooke menyerang kubu Rentap di Bukit Sadok buat kali ketiga

Rentap berundur ke Entabai

Sharif Masahor(Sarawak)

Latar Belakang

pembesar Sarikei di kawasan Sungai Rajang

dilantik (被任命/被委任) oleh Sultan Abdul Mumin Brunei pada tahun 1849

berasal dari Kampung Igan

Sebab Penentangan

kewibawaan权威 beliau tergugat

beliau mahu mengusir 赶走James Brooke

mengembalikan恢复 kuasa pembesar tempatan

Peristiwa Penentangan

Tahun 1860, beliau pakatan dengan Dato Patinggi Abdul Gapur dan Pengiran Temenggung Hashim Jalil dari Sadong untuk menentang (推翻) Dinasti Brooke di Kuching

Beliau mengajak orang Melayu dan Dayak menyertai pakatan tersebut

Sharif Masahor menggunakan jalan laut utntuk menyerang Kuching dari arah barat

Dato Patinggi Abdul Gapur menyerang kuching dari arah timur

Brooke mematahkan serang ini menggunakan kapal perang dan senjata moden

kedua-dua tokoh ini telah dibuang negeri oleh Brooke

Abad ke-20

Tok Janggut/Haji Hassan Bin Munas(Kelantan)

Latar Belakang

Nama sebenar (原名) ialah Haji Hassan Bin Munas

lahir pada tahun 1853 di Kampung Jeram, Pasir Puteh, Kelantan

mendapat pendidikan pondok di Kelantan dan di Makkah

Sebab Penentangan

menentang kekerasan pentadbiran (反对行政暴力)

menentang peraturan cukai

bersemangat jihad menentang British圣战精神

Peristiwa Penentangan

Tok Janggut mengadakan mesyuarat (会议) di Kampung Tok Akib bagi memboikot (menentang) pengenalan cukai oleh British

Beliau menyerang (计划进攻) Pasir Puteh dan mendapat sokongan (获得支持) daripada Haji Said, Penghulu Adam dan Che Ishak Merbol(名字写完才有分）

British menyerang kubu Tok Janggut di Kampung Dalam Pupuh Saring

Tok Janggut terkorban牺牲

sabah

Mat Salleh/Mohammad Salleh (Sabah)

Latar Belakang

nama sebenar (真正的名字) Mohammad Salleh

dilahirkan di Inanam Sabah

berketurunan Bajau dan Suluk

Sebab Penentangan

menentang (抵抗) tindakan SBUB yang mengambil alih hak memungut cukai

pembesar tempatan kehilangan kausa

beliau cuba mengadakan rundingan (试图举行谈判) dengan SBUB, namun gagal (但失败了). (热脸贴了冷屁股）

Gabenor Beaufort menganggap (假设) Mat Salleh mengancam kepentingan (威胁利益) SBUB

Peristiwa Penentangan

Mat Salleh menyerang pusat pentadbiran British di Pulau Gaya.

Beliau membina kubu di Ranau

beliau menyerang Ambong

Cowie/SBUB mengadakan rundingan (举行谈判) dengan Mat Salleh di Menggatal. Mat Salleh dibenarkan mentadbir (允许管理) daerah Tambunan

SBUB tidak menepati janji 不遵守合约 dan mengambil ahli pentadbiran Tambunan

Pada1900, Mat Salleh gugur dalam pertempuran

Mat Sator （Sabah)

Latar Belakang

orang kanan dan Ketua Leftenan ( 中尉 ) Mat Salleh yang bertanggungjawab melindungi保护 kubu Mat Salleh di Tibabar

pemimpin Kadazandusun (他还是卡达赞杜孙族群的领袖) di Tambunan

beliau turut dikenali sebagai Mat Jator

Sebab Penentangan

memperjuangkan kedaulatan tanah air (争取家园的主权)

meneruskan perjuangan (他继续奋斗) selepas kematian Mat Salleh pada tahun 1900

Peristiwa Penentangan

Mat Sator membina kubu berhanpiran附近 kubu Mat Salleh di Tibabar.(O)

untuk melambatkan延缓 serangan British.

Pada 1900, British berusaha menamatkan kebangkitan (试图结束复兴) Mat Sator dan Mat Salleh.

Mat Sator dan pengikutnya berundur (撤退) ke Sungai Sunsuron.(O)

Pada April 1900, Mat Sator berjaya menawan (成功夺取) Kudat.

Namun British menyerang balas yang menyebabkan beliau terkorban (但是英国人发动了报复行动,杀死了他).

mencabar perjanjian (1)*

Dato Maharaja Lela(Perak)

Latar Belakang

Dato Maharaja Lela Pandak Lam ialah keturunan Daeng Salili anak Raja Bugis yang berasal dari daerah Luwuk, Sulawesi.

Dato Maharaja Lela ialah Orang Besar Berlapan Perak yang mentadbir Pasir Salak

Sebab Penentangan

1. residen mangambil alih kuasa Sultan

2. residen mengambil hak memungut cukai

3. residen mencabuli adat resam orang Melayu

Peristiwa Penentangan

pada 16 Oktober 1874, Sultan Abdullah dan pembesar Perak mengupah (聘请) R.C Woods, peguam (律师) dari Pulau Pinang untuk memansuhkan废除 Perjanjian Pangkor.Namun usahanya gagal.

mesyuarat sulit diadakan antara Sultan Abdullah dengan pembesarnya
- bagi membincang pakatan menghapuskan J.W.W. Birch Birch

2 Nov 1875, J.W.W. Birch dan tenteranya tiba di Pasir Salak
- menampal perisytiharan 贴公告mengambil hak memungut cukai

Kesempatan tersebut (乘那机会) ，dato Maharaja Lela membunuh Birch

Dato Maharaja Lela, Dato Sagor, Pandak Indut dan Siputum dijatuhkan hukuman gantung吊死

Sultan Abdullah, Raja Ismail dan Ngah Ibrahim dibuang negeri

menggunakan sistem perundangan (1)*

Haji Abdul Rahman Limbong(terengganu)

Latar Belakang

ketua gerakan Kebangkitan Tani (农民复兴运动的领袖)

keluarganya berasal dari Patani dan Terengganu

lahir pada tahun 1868

meninggal dunia (去世) di Makkah pada 1929

Haji Abdul Rahman bin Haji Adbul Qadir

Sebab Penentangan

menentang pengenalan pentadbiran Barat di Terengganu

menentang undang-undang tanah yang bertentangan dengan hukum syarak违反伊斯兰教法

Peristiwa Penentangan

1. Haji Abdul Rahman Limbong memohon Lesen Wakil untuk menjadi wakil penduduk (成为农夫的代表,帮忙发言)

2. beliau betindak sebagai peguam (律师) bagi mewakili penduduk Ulu Telemong menentang
pihak kerajaan yang diwakili oleh renjer hutan

3. Pendakwa dan hakim 法官gagal menjelas pertanyaan回答 Limbong Limbong的提问

4. perbicaraan tamat 审判结束dengan keputusan berpihak 倾斜kepada Limbong

-农夫们得寸进寸,进攻英国的政府大楼和警察局

5. apabila berlaku Kebangkitan Tani (农民复兴运动的崛起) 1928, British menangkap beliau atas tuduhan menghasut (英国人以煽动叛乱罪逮捕了他).

6. beliau dibicarakan dan dibuang negeri ke Makkah (他被审判并被驱逐到麦加).

7.2Sistem Pentadbiran Barat Memberikan Kesan Terhadap Kuasa Pemerintahan Dan Kehidupan Masyarakat Tempatan

Kesan Terhadap Kuasa Pemerintah

Pentadbiran Tempatan
行政

Negeri Sembilan

British mula meluaskan kuasanya di Sungai Ujong pada 1874 dengan menyebelahi (辅助/偏袒) pembesar tempatan Dato Kelana.

British menggugat kewibawaan (威胁权威) dan mencabar kedudukan Yamtuan Antah.

British seterusnya menguasai Rembau, Jelebu dan Seri Menanti dengan cara menempatkan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil (通过任命裁判官和收税员).

Menjelang tahun 1895, British menyatukan semua daerah (结合所有领域) dan membentuk Persekutuan Negeri Sembilan

Sarawak

Bagi mengukuhkan kuasanya di Sarawak , Brooke melibatkan penduduk tempatan dalam pentadbiran

Pembesar Melayu yang berpengalaman (有经验的), misalnya Datu Patinggi, Datu Bandar dan Datu Temenggung dilantik mentadbir Sarawak untuk
memudahkan Brooke menghapuskan kebangkitan pemimpin tempatan .

Pahang

Pembentukan daerah di bawah pentadbiran Pemungut Cukai dan Majistret (在收税员和裁判官管辖下组建地区) menyebabkan hilangnya kuasa pentadbiran pembesar di daerah masing-masing

British memaksa (强迫) Sultan Ahmad melucutkan (剥夺) gelaran (头衔) Dato Setia Perkasa Pahlawan Semantan daripada Dato Bahaman

Tindakan British ini memalukan beliau 污辱/羞辱 dan menyebabkan berlakunya kebangkitan menentang British di Pahang

Perak

Residen British yang pertama di Perak ialah J.W.W Birch.

Beliau memaksa Sultan Abdullah menandatangani surat pengisytiharan yang membolehkan Residen British mentadbir hasil negeri atas nama sultan

Tindakan J.W.W Birch menyebabkan Sultan Abdullah dan pembesarnya kehilangan kuasa

Sabah

Pentadbiran SBUB menggugat kedudukan Mat Salleh, pembesar di hulu Sungai Sugut.

Dalam satu rundingan antara Mat Salleh dengan William Cowie, Mat Salleh dibenarkan mentadbir daerah Tambunan

Kemudian, SBUB memungkiri janji (违约) dengan mengambil semula Tambunan daripada penguasaan Mat Salleh.

Hal ini mencabar kuasa dan kewibawaan Mat Salleh.

Kelantan

Pembentukan jajahan dan pelantikan ketua jajahan sebagai pentadbir telah mengambil alih (接管) kuasa pembesar

Pusat pentadbiran jajahan Pasir Puteh telah dipindahkan (搬移) dari Jeram ke Pasir Puteh.

Engku Besar Jeram hanya diberi jawatan yang rendah (只给出低的职位) iaitu Tok Kweng Muda.

Beliau kehilangan kuasa wibawa dan keistimewaan. Engku Besar Jeram Tuan Ahmad dan Tok Janggut menjalankan kempen menentang pentadbiran baru itu (搞活动来反对新政府).

Terengganu

Pelantikan Penasihat British di Kuala Terengganu dan Penolong Penasihat British di Besut dan Kemaman menggugat kekuasaan sultan dan pembesar.

Hubungan luar negeri pula ditetapkan oleh British

Perundangan Tempatan
立法

Naning

British berusaha melaksanakan undang-undang Barat di Naning.

Tindakan British mencabar bidang kuasa penghakiman yang dimiliki oleh Dol Said

mengganggu sistem perundangan (破坏法律制度) Naning yang berlandaskan (基于) Adat Perpatih.

Perak

Pembinaan balai polis dan pelantikan (任命) Kapten Speedy sebagai Penolong Residen di Larut mengurangkan kuasa (降低权力) Menteri Ngah Ibrahim mentadbir

Pahang

Konflik (冲突) antara Dato Bahaman dengan British di Pahang menjadi lebih serius apabila British mendirikan balai polis di Lubuk Terua.

Tindakan 行为British menyebabkan kedudukannya sebagai penguasa 权威undang-undang tergugat

Kewangan Tempatan
财政

Perak

Pahang

Mereka ditawarkan elaun bulanan yang sangat kecil (他们每月只得到很少的津贴). Misalnya, Dato Bahaman ditawakan elaun (津贴) $70.00 sahaja sebulan

Kesan Terhadap Kehidupan Masyarakat

Kesengsaraan kepada rakyat人民的苦难

Cukai Terhadap Petani Di Pasir Puteh （kelantan)(S)

sebelum kedatangan British

Kutipan cukai berdasarkan jumlah keluaran

Sekiranya hasil tanaman sikit, maka cukai yang dikenakan adalah rendah

Tanah yang tidak diusahakan dikecualikan daripada cukai

Jenis cukai

Tanah Pertanian

40 sen seekar hingga $1.20 ringgit seekar

Selepas kedatangan British

Setiap penduduk mesti melaporkan jumlah keluasan sawah padi yang dimiliki

Setiap tanah yang mempunyai keluasan 400 depa per segi dikenakan cukai sebanyak tiga kupang (30 sen)
setahun

Semua pemilik tanah diwajibkan membayar cukai

Jenis cukai

Pokok durian

12 1⁄2 sen pokok

Pokok kelapa berbuah

3 sen sepokok

Pokok pinang

1 sen sepokok

Sirih

5 sen sejunjung

Lembu dan kerbau

20 sen seekor setahun

Masalah Membayar Cukai

tempat memayar cukai terletak jauh远

Bayaran cukai hanya boleh dijelaskan semasa waktu pejabat只能在办公时间内支付

Penduduk yang enggan membayar cukai ditangkap 抓dan didenda罚款

Bercanggah dengan Nilai Tempatan 与当地价值观相反（terengganu)

British melaksanakan beberapa peubahan baharu dalam pentadbiran yang bertentangan dengan nilai tempatan

Misalnya, penduduk Terengganu memerlukan surat kebenaran untuk mengambil hasil hutan, membuka tanah untuk petempatan atau berumah

Cukai mesti dibayar di pejabat tanah (税款必须在土地局支付).

Mereka yang gagal mematuhi peraturan tersebut akan didenda罚款 dan jika gagal membayar dendan akan dipenjarakan 监禁

Sarawak

Pada tahun 1894, D.J.S. Bailey, pegawai Brooke yang bertugas di Simanggang mengenakan cukai terhadap orang Iban di Ulu Batang Lupar.

Beliau mengeluarkan arahan memusnahkan破坏 rumah panjang yang dibina di kawasan sempadan Sarawak dengan kawasan Belandan di Kalimantan

Orang Iban membantah拒绝 paksaan supaya berpindah ke petempatan di sepanjang sungai utama kerana menjejaskan kegiatan tanaman pindah mereka

seperti tempayan 缸 dan tembaga铜

Sepatutnya barang mewah orang Iban tidak perlu dikenakan cukai (伊班人的豪华品不应征税).

Cukai pula biasanya hanya dipungut 收集di pusat pungutan di hilir sungai (通常仅在下游的河口收集税款).

Sabah

SBUB memperkenalkan pelbagai jenis cukai yang membebankan rakyat

Jenis Cukai

1 ekar tanah

$1.00 (Satu Dollar)

Kawasan tanah yang melebihi 1 ekar

$2.00 (Dua Dollar)

Hak milik tanah bagi setiap 0.4 hektar

50 sen setahun

Pokok kelapa yang menghasilkan nira

25 sen setahun

Segantang beras

2 sen

Tangkapan ikan besar

$1.00 seekor

Memelihara anjing

$1.00 seekor

Layanan tidak adil 不公平的待遇*

Di Sabah, pentadbiran SBUB menindas (压制/欺压) orang Murut.

Mereka dilarang禁止 membuka tanah baru untuk pertanian pindah 开土地atau penempatan建屋子.

Akibatnya, orang Murut kekurangan bekalan供应 beras 饭食untuk makanan harian .（没饭吃）

Orang Murut dikenakan bayaran menyukat tanah untuk menentukan sempadan 确定边界

1. Suami isteri orang Murut dipaksa tinggal berasingan单独生活 dan dipisahkan oleh aliran sungai 河水分开

2. Setiap kali mereka berjumpa dikenakan denda $1.00 Dolar (他们夫妻每次见面要还 1.00 美元的罚款).]

Peraturan baharu ini menyulitkan复杂化 kehidupan orang Murut

7.3Penentangan Masyarakat Tempatan Terhadap Kuasa Barat当地对西方列强的抵抗

kekuatan & kelemahan

Kekuatan

Muafakat共识（一致的认识）

Dato Maharaja Lela (Perak)

Pada 16 Oktober 1874, Sultan Abdullah, Ngah Ibrahim, Dato Maharaja Lela, Dato Sagor dan pembesar Melayu lain mengadakan pakatan sulit 秘密联盟 untuk menghapuskan 斩除 J.W.W Birch

Pada 5 September 1875, mereka mengadakan mesyuarat di rumah Dato Sagor. Mereka bersumpah meminum air keris akan merahsiakan pakatan sulit itu
喝keris水以表示发誓会保护秘密联盟

Pada 12 September 1875, mereka mengadakan 有 mesyuarat khas pada waktu malam di Istana Sultan Ismail di Belanja

Setelah mengadakan tujuh kali mesyuarat (开会七次之后), akhirnya mereka berjaya membunuh杀死 J.W.W Birch di Pasir Salak

Sharif Masahor (Sarawak)

Berjaya menyerang Kanowit dengan bantuan Dato Patinggi Abdul Gapur

Pakatan itu berjaya membunuh dua orang pegawai British

Brooke tidak dapat membuktikan证明 beliau terlibat 涉及dalam pakatan tersebut

Kubu Pertahanan

Yamtuan Antah (Sungai Ujong/Negeri Sembilan)

kubu di Paroi dan kubu Bukit Putus
Berjaya mematahkan抵抗 serangan British pada peringkat awal penentangan初期

Kedua-dua kubu terletak di atas bukit yang tinggi 位于高山上

Terdapat halangan ranjau (有地雷/丁子的障碍) dan pokok tumbang di bahagian hadapan 用树木当在前面

Kawasan kubu tersebut berbukit-bukau 丘陵 dan kelilingi oleh hutan tebal 被茂密的森林包围

Rentap (Sarawak)

Berjaya mematahkan serangan keluarga Brooke sebanyak dua kali iaitu pada 1857 dan 1858

Kubu Bukit Sadok terletak di kawasan curam (陡峭区域) dan perbukitan yang tinggi (高山)

Dikelilingi oleh hutan rimba dan bukit batu kapur (被森林和石灰岩丘陵包围)

Terdapat halangan障碍物 kayu belian setebal dua kaki尺 yang tidak boleh ditembusi穿透 oleh peluru子弹

Rentap juga menggunakan Meriam 大炮 “Bujang Timpang Berang ” yang diperbuat daripada besi (铁制)

Mat Sator (Sabah)

Beliau mempunyai kubu yang dikenali sebagai Kota Mat Sator yang terletak di Kampung Kapayan Lama, Tambunan yang terletak berdekatan
附近 dengan Kota Mat Salleh di Tibabar.

Kedudukan kota ini strategik kerana terletak di tebing Sungai Sunsuron yang membekalkan sumber air (供水)

Kota ini menjadi pusat tinjauan kegiatan British (这座城市成为英国活动的中心)

Persenjataan

Dol Said

Beliau memperoleh取得 bantuan angkatan tentera dari Rembau dan wilayah yang menjadi jiran Naning

Angkatan tersebut menggunakan senapang 枪 jenis flintlock (pendek) dan snider riffles (Panjang) ketika membuat serangan hendap terhadap tentera British (当他伏击英国人时)

Beliau juga menggunakan meriam kecil (小炮) (lela rentaka) yang mudah dibawa ke medan pertempuran (容易上战场)

Perundangan

Haji Abdul Rahman Limbong

Beliau memohon lesen pleader untuk membela para petani Terengganu (保卫登嘉楼农民) di mahkamah dengan menggunakan hujah agama (使用宗教论点)

Beliau berhujah 争辩, sistem percukaian yang diperkenalkan oleh British adalah berlawanan dengan hukum syarak (英国实行的税收制度违反了伊斯兰法律).

Beliau menuntut 要求hak mengerjakan 工作tanah harus mengikut hukum agama Islam

Kelemahan

Penentangan Bersenjata

Yamtuan Antah Pejuang Terbilang

British menggunakan meriam yang besar 大炮 untuk menghancurkan kubu pertahanan (摧毁堡垒) Yamtuan Antah

yamtuan antah kehabisan peluru dan kekurangan ubat bedil

British berjaya menawan (成功讨伐) Paroi dan Bukit Putus

Yamtuan Antah berundur ke Johor

Rentap Wira Bukit Sadok

Brooke berjaya menewaskan (成功击败) Rentap dalam serangan ketiga (1861)

Brooke menggunakan meriam tembaga (黄铜大炮) “Bukit Sadok” dan angkatan tentera yang lebih besar

Brooke berjaya menawan Bukit Sadok

Ancaman Perundangan Barat

Haji Abdul Rahman Limbong Pejuang Masyarakat Tani Terengganu

Kebangkitan革命 tahun 1922

Petani农民 di Kuala Telemong menentang peraturan baru dengan membersihkan tanah tanpa mengambil pas kebenaran (通过清除土地而没申请准证来反对新规则)

Kebangkitan Tahun 1925

Kebangkitan Tahun 1928

Berlaku kebangkitan Tani di Marang, Kuala Telemong dan Kuala Berang

Haji Abdul Rahman Limbong ditangkap (已被逮捕)

Beliau dibicarakan 审判di Kuala Terengganu

Beliau dijatuhi hukuman buang negeri ke Makkah atas kesalahan menghasut 煽动(他因煽动叛乱罪被判处麦加流放)

Gagal Mentafsir Perjanjian

Dato Marahaja Lela Pahlawan Melayu

Tindakan Sultan dan pembesar Perak untuk mencabar (挑战) Perjanjian Pangkor menemui kegagalan (遇到失败)

Usaha membatalkan废除 perjanjian tersebut perlu mendapat sokongan British

Pembesar Melayu tidak diberikan masa yang cukup untuk meneliti (研究) Perjanjian Pangkor

Tipu Muslihat

Tok Janggut Pejuang Jihad

British mendesak (强迫) Sultan Muhammad IV Kelantan supaya mengisytiharkan perjuangan (宣布斗争) Tok Janggut dan pengikutnya sebagai penderhakaan (作为叛国罪) terhadap Sultan Kelantan

Muslihat (招数) British ini berjaya menakutkan害怕 rakyat supaya tidak menyokong atau menyertai (设法使人们远离支持或加入) perjuangan Tok Janggut

Mat Salleh Pahlawan Sabah

SBUB menggunakan tipu muslihat (欺骗招数) untuk melemahkan perjuangan beliau (削弱他的斗争)

Dalam Rundingan Perdamaian Menggatal (1898), SBUB membenarkan beliau mentadbir daerah Tambunan

Pada 1899, SBUB mengambil alih pentadbiran Tambunan

Sebab kegagalan penentangan masyarakat tempatan

Penentangan bersifat setempat反对是一个一个区的人太少了

Tidak meluas ke seluruh negeri

Sokongan

kurangnya sokongan daripada pihak istana

Faktor istana

British menggunakan istana untuk memadamkan kebangkitan masyarakat tempatan平息当地社区的起义

tok janggu

British berpakat dengan Belanda

Kedua-dua pihak bekerjasama untuk memadamkan平息 kebangkitan masyarakat tempatan

Kelemahan strategi

British menggunakan pelbagai strategi untuk mengatasi kebangkitan masyarakat tempatan seperti kekuatan tentera, senjata moden, memecahbelahkan pakatan, menggunakan istana dan tipu daya

Kelemahan teknologi

Senjata Barat lebih canggih 先进berbanding dengan senjata yang digunakan oleh masyarakat tempatan

7.4Kesan Penentangan Masyarakat Tempatan

Kesan Terhadap Pentadbiran British

Kerugian akibat peperangan损失

kerugian (损失) sebanyak 100,000 Pound Sterling 英镑 dalam Perang Naning

kerugian sebanyak 400,000 Pound Sterling (英镑) dalam Perang Perak

kerugian sebanyak 7000 Pound Sterling dalam Perang Pahang

British lebih berhati-hati dalam sistem pentadbiran

British melantik (委任) Residen (英国高级专员) yang berpengalaman经验丰富, bijaksana, fasih 流利berbahasa Melayu, pandai mengambil hati得到民心 dan
menguasai adat resam tempatan

British menubuhkan Majlis Mesyuarat Negeri (MMN) yang ahlinya dilantik oleh sultan setelah dicadangkan oleh Residen (penasihat 变成真真的penasihat)

MMN menjadi badan penasihat sultan (苏丹的咨询机构) dan meluluskan (批准) “Perintah atau Peraturan Sultan dalam Majlis Mesyuarat”

British merombak semula skim penempatan pegawai

penempatan pegawai British di negeri-negeri Melayu mestilah mengetahui adat istiadat Melayu

menubuhkan Kolej Melayu Kuala Kangsar di Perak (1905)

British memberikan peluang kepada aristokrat Melayu untuk menyertai Perkhidmatan Awam Tanah Melayu (Malayan Civil Service – MCS 马来亚公务员)

menubuhkan Perkhidmatan Tadbir Melayu (Malay Administrative Service – MAS 马来行政服务) bagi melibatkan orang Melayu dalam pentadbiran
kerajaan (让马来人参与政府管理)

Pemantapan kuasa barat

British menguasai seluruh negeri Melayu

Dinasti Brooke berjaya meluaskan pengaruh dan wilayahnya di Sarawak

SBUB menguasai Sabah

Kesan Terhadap Masyarakat Tempatan

Kesan Terhadap Pemerintah dan Pembesar Tempatan

kehilangan jawatan dan kedudukan

kehilangan jiwa生命

ramai dibuang negeri

Kedudukan (地位) Raja dan Pembesar Melayu Diberi Perhatian关注

British memperkenalkan Durbar

Durbar memberikan peluang kepada sultan, Ahli Mesyuarat Negeri dan pembesar Melayu menyuarakan pandangan mereka dengan bebas berkaitan
perkara yang melibatkan kepentingan Bersama

Dalam persidangan Majlis Mesyuarat Negeri (在国务院会议上), bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi persidangan (马来语是会议的官方语言) dan menggunakan tulisan jawi dalam urusan surat-menyurat (在通信问题上使用爪夷文)

Menjadi Inspirasi kepada Pejuan Kemerdekaan Tanah Air

keberanian mereka menjadi inspirasi kepada pejuang bangsa

memberikan semangat kepada pejuang kemerdekaan 激发自由战士

bab8 Kebijaksanaan Raja Dan Pembesar Melayu Menangani Cabaran Barat（已完成）

8.1 Reaksi Pemerintah Negeri-Negeri Melayu Utara dan Johor Terhadap Tindakan Barat

Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok Memecahbelahkan Wilayah Negeri-negeri Melayu Utara

Peluasan pengaruh British melalui Perjanjian Bangkok 1909 memecahbelahkan wilayah Negeri-negeri Melayu Utara

British dan Siam mementingkan kedudukan pengaruh masing-masing tanpa mengambil kira soal kebudayaan, geografi, etnik dan agama penduduk tempatan dalam
membuat perubahan sempadan

British dan Siam bersetuju menjadikan legeh dan lembah sungai (河谷)sebagai pembahagian atau garisan sempadan berdasarkan Protokol
Sempadan Perjanjian Bangkok

Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok 1909

Garis sempadan berasaskan legeh dan lembah sungai.

Bermula dari utara muara Sungai Perlis hingga Kual Tabal

Pulau Langkawi dan pulau-pulau di bahagian selatan menjadi kepunyaan British

Pulau Terutau dan pulau-pulau di bahagian utara menjadi milik Siam.

Reaksi Pemerintah Negeri-negeri Melayu Utara Terhadap Perjanjian Bangkok

Reaksi Pemerintah Perlis

pemerintah

Raja Syed Alwi Jamalullail

kehilangan wilayah

Perlis kehilangan wilayah Pujoh yang terletak di sebelah utara Sungai Perlis

reaksi

Raja Syed Alwi Jamalullail membantah (反对) tindakan Siam mengambil wilayah Pujoh dan dimasukkan ke dalam wilayah Setul.

Wilayah Pujoh sepatutnya menjadi sebahagian daripada Perlis kerana sebelum itu Pujoh ditadbir oleh kerajaan Perlis melalui Penghulu Kuala Perlis

Reaksi Pemerintah Kedah

pemerintah

Sultan Abdul Hamid Halim Shah

kehilangan wilayah

Kedah kehilangan wilayah Sadao, Setul, Pulau Terutau, Butang dan pulau-pulau sekitarnya

reaksi

Sultan Abdul Hamid Halim Shah berasa tersinggung 被冒犯 kerana tidak dibawa berunding perihal关于 negeri baginda

Sultan Abdul Hamid Halim Shah menegaskan 强调 sempadan baharu di antara Kedah dan Siam harus ditentukan mengikut 根据 kriteria 标准 sempadan yang sedia ada

Baginda amat murka sehingga menyatakan tidak akan memaafkan原谅 pihak yang menjual negeri Kedah seperti menjual seekor kerbau.

Reaksi Pemerintah Terengganu

pemerintah

Sultan Zainal Abidin III

kehilangan wilayah

子主题

Terengganu 的位子导致他没有损失土地

reaksi

Perjanjian Bangkok tidak dapat diterima 不接受 sama sekali oleh pelbagai pihak di Terengganu , terutamanya dalam kalangan sultan, ulama 学者dan pembesar

Sultan Zainal Abidin III mengecam 批评 tindakan Siam menyerahkan 交出 Terengganu kepada British tanpa pengetahuan baginda dan mempertahankan kedaultan
negeri

Baginda menegaskan 强调 bahawa Siam tidak mempunyai sebarang hak ke atas Terengganu. 暹罗对登嘉楼没有任何权利

Baginda mengulangi重复 kenyataan 陈述 bahawa penghantaran bunga emas bukan menandakan Terengganu adalah jajahan Siam ialah sebagai tanda persahabatan 友谊

Baginda (mengemukakan bantahan) 提出异议 kepada Gabenor Negeri-negeri Selat pada 24 Mei 1909.

Reaksi Pemerintah Kelantan

pemerintah

Sultan Muhammad IV

kehilangan wilayah

Tabal, daerah di Kelantan yang dihuni kira-kira 15,000 orang Melayu kepada Siam .

J.S Mason dan wakil Siam datang ke Kota Bharu menghadap 面对/会面 Sultan Muhammad IV (memaklumkan persetujuan)告知 antara Siam dengan British melalui
Perjanjian Bangkok 1909

reaksi

Dalam pertemuan tersebut , Sultan Muhammad IV menolak 拒绝perjanjian berkenaan .

Sultan Muhammad IV juga kecewa 失望 dengan tindakan British menyerahkan 提交 wilayah Tabal

Kebijaksanaan Pemerintah Johor menyekat kemaraan British

Temenggung Daeng Ibrahim (1825-1862)

Menjamin keselamatan perairan 确保水域区的安全

memastikan perairan Johor dan Singapura selamat untuk perdagangan.管理好水上的安全

mendapat hadiah pedang keemasan 金剑 daripada Ratu Victoria sebagai menghargai jasa beliau mewujudkan keamanan perairan

Mengasaskan 成立 Bandar Iskandar Puteri

memindahkan 移动 pusat pentadbiran Johor dari Teluk Belanga, Singapura ke Tanjung Puteri untuk mengelakkan tekanan压力 British di Negeri Selat
(Teluk Belanga, Singapura 搬到 Tajung Puteri 以规避压力)

mengisytiharkan 宣布 Tanjung Puteri sebagai ibu negeri Johor dan dinamakan 命名 Iskandar Puteri.

Memodenkan Pentadbiran Negeri

mempelopori 开拓birokrasi moden. 官僚体制

Sistem tradisional diperkukuh加强 dengan unsur 元素baharu dari Barat ke dalam sistem pentadbiran应用西方制度

seperti pendidikan moden

Memperkenalkan Sistem Kangcu

menggalakkan 鼓励kemasukan orang Cina untuk mengusahakan tanaman gambir dan lada hitam

Tahun 1860: Johor menjadi pengeluar gambir dan lada hitam yang terkemuka di Alam Melayu

Mengeksploitasi Hasil Hutan

mengeluarkan hasil hutan terutama getah perca untuk dijual kepada pedagang British

perdagangan getah perca menguntungkan 很赚钱 sehingga Temenggung mengisytiharkannya sebagai monopoli Johor

8.2 Tindakan Raja Melayu dalam Menangani Cabaran Barat 马来统治者应对西方挑战的行动

1. Tuntutan Raja Melayu Melalui Durbar

Durbar di Kuala Lumpur 1903

Sultan Perak, Sultan Idris Murshidul Adzam Shah

mengkritik 批评 pemusatan kuasa 权力集中 di tangan Residen Jeneral

mendesak强迫 dilaksanakan langkah mengembalikan kuasa kepada institusi 机构 raja

mendesak bilangan pegawai Melayu dalam perkhidmatan kerajaan persekutuan ditambah 增加联邦政府服务的马来军官 dan dilantik ke jawatan yang lebih tinggi

Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Muhammad Ibni Yamtuan Antah

menuntut 强调 kuasa bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa rasmi Persekutuan

Durbar di Pekan, Pahang 1932

Sultan Perak, Sultan Iskandar Shah

bertitah 说过 dengan tegas 严正 mendesak agar kuasa pemerintahan dikembalikan kepada Raja-raja Melayu dan Majlis Negeri
dalam semua aspek pemerintahan negeri

Durbar di Klang, Selangor 1937

Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Abdul Rahman

menggesa 督促 British memberikan peluang perkhidmatan kepada buruh dari rumpun Alam Melayu ,
khususnya orang Jawa menggantikan 更换/代替 buruh Cina dan India di negeri-negeri Melayu

Sutlan Pahang, Sultan Abu Bakar Riayatuddin Al-Muazzam Shah

mendesak British memberikan perhatian kepada masalah orang Melayu yang tidak mempunyai pekerjaan atau tanah

Durbar di Seri Menanti, Negeri Sembilan 1939

Sultan Selangor, Sultan Hisamuddin Alam Shah

mencadangkan 建议 penubuhan 成立 Malay Girls College untuk meningkatkan pendidikan kaum wanita

sama tarafnya 等级 dengan Malay College Kuala Kangsar

2. Diplomasi 外交Menangani Tekanan British

Sultan Abu Bakar ,Johor

Mengadakan Hubungan Baik Dengan Kerajaan Negeri-negeri Selat

British mengekalkan 保持 kawasan Teluk Belanga di Singapura sebagai milik Kesultanan Johor

baginda dan kerabatnya menetap 居住 di Singapura sehingga tahun 1889 sebelum berpindah ke Johor

Kunjungan ke England Bertemu Dengan Ratu Victoria 前往英国见维多利亚女王

baginda dikurniakan 赋予 gelaran Maharaja Johor pada tahun 1868

meredakan tekanan 缓解压力 Gabenor Negeri-negeri Selat

diberikan kepercayaan menyelesaikan pertikaian di negeri-negeri Melayu 受托解决马来各州的争端

Menubuhkan Lembaga Penasihat Johor Di Labuan 在纳闽建立柔佛顾问委员会

Ahli dilantik oleh baginda dalam kalangan pegawai British yang berpengaruh 有影响力的

membantu menasihati baginda dalam hal pentadbiran

Sultan Zainal Abidin III,Terengganu

Kebijaksanaan dalam Rundingan 谈判智慧

baginda merupakan pemerintah yang berani mempertahankan kedaulatan negeri (捍卫国家主权)

berangkat 出发 ke Singapura berunding dengan Gabenor Negeri-negeri Selat selepas Perjanjian Bangkok 1909

Menandatangani Perjanjian British-Terengganu 1910

hasil rundingan 谈判的结果 membawa kepada Perjanjian Tahun 1910 yang meminda 修改 Perjanjian Bangkok 1909

baginda hanya bersetuju menandatangani perjanjian apabila British mengakui Terengganu negeri yang merdeka

Terengganu hanya menerima wakil British yang tidak mempunyai kuasa dalam pentadbiran negeri

3. Keengganan Pemerintah Negeri-Negeri Melayu Utara Menerima Penasihat British 北部马来联邦政府拒绝接受英国顾问

Penasihat British di Perlis

Naib Presiden Majlis Mesyuarat Negeri Perlis

Syed Hamzah Jamalullail

Penasihat British di Perlis

Meadow Frost

1. Pada 15 julai 1909, British melantik Meadow Frost sebagai Penasihat British di Perlis

2. Perlis tidak terikat (被绑住) dengan sebarang perjanjian rasmi 不受任何协议的约束

3. pada 28 April 1930, Perjanjian Perlis-British yang ditandatangani menjadi Perlis secara rasmi negeri Melayu terakhir最后 menerima naungan British

4. perjanjian tersebut meningkatkan kawalan Penasihat British terhadap pentadbiran negeri melalui Majlis Mesyuarat Negeri Perlis

Penasihat British di Kedah

Presiden Majlis Mesyuarat Negeri Kedah

Tunku Mahmud

Penasihat British di Kedah

W.G Maxwell

1. pada 15 julai 1909, British menghantar W.G Maxwell sebagai Penasihat British di Kedah

2. Keengganan 拒绝 menerima kehadiran W.G. Maxwell (menimbulkan pergeseran)引起争议 dengan Majlis Mesyuarat Negeri Kedah

3. konflik 冲突 berpunca daripada tindakan W.G Maxwell yang dianggap 被认为 melampaui 过分 dalam mencampuri urusan pentadbiran negeri 干涉国家行政事务

4. Majlis Mesyuarat Negeri Kedah menentang langkah W.G Maxwell menuntut 强调 surat rasmi mesti melalui Residen Jeneral dan ditulis dalam bahasa Inggeris

5. Tindakan W.G Maxwell
a) mengetepikan 撇开 nama Kedah dalam surat rasmi dan
b) mengibarkan bendera Union Jack di kediamannya 在他的住所挥舞着英国国旗

dianggap tidak wajar dan mencabar identiti negeri 被认为是不合适的,并挑战国家身份

6. Konflik dengan Penasihat British membawa kepada Perjanjian Kedah- British pada 1 November 1923

Perjanjian Kedah- British

a) Penggunaan bahasa Melayu dalam pentadbiran dan perundangan

b) Penggunaan calendar Hijrah

c) Cuti umum pada Hari Jumaat

d) Keutamaan melantik pegawai Melayu dalam pentadbiran 优先任命马来政府官员

7. Kedah berjaya mengekalkan identiti sebagai negeri Melayu 吉打州成功保留了马来州的身份

Sultan Muhammad IV (Kelantan)

Penasihat British di Kelantan

Sultan Kelantan

Sultan Muahammad IV

penasihat british di kelantan

J.S Mason

1. Sultan Muhammad IV tidak menerima Perjanjian Bangkok.没有接受曼谷条约

2. British berunding 谈判 dengan baginda untuk mewujudkan perjanjian lain 创建另一个协议

perjanjian Kelantan-British

a) J.S Mason dihantar ke Kelantan sebagai Penasihat British

b) Sultan Kelantan perlu mengikut dan melaksanakan nasihat Penasihat British dalam semua perkara kecuali agama Islam dan adat Melayu

c) Sultan Kelantan tidak dibenarkan membuat hubungan dengan kuasa luar tanpa melalui Penasihat British

3. perjanjian ditandatangani antara British dengan Kelantan pada tahun 1910.

Sultan Muhammad II(Terengganu)

Penasihat British di Terengganu

Sultan Terengganu

Sultan Zainal Abidin III (1)dan Sultan Zainal Abidin III(2)

Penasihat British di Terengganu

J.L Humphreys

1. Sultan Zainal Abidin III enggan 不情愿/拒绝 menerima Penasihat British dan hanya只要 menerima pelantikan wakil British yang tidak mempunyai kuasa dalam
pentadbiran negeri pada tahun 1910

2. Penguasaan统治 British dalam pentadbiran Terengganu berlaku selepas kemagkatan 去世 Sultan Zainal Abidin III apabila Sultan Muhamaad II yang menaiki takhta 登基

3.selepas itu didesak 督促 menandatangani Perjanjian Terengganu-British pada 24 Mei 1919.

4. Melalui perjanjian ini, status wakil British ditukarkan menjadi Penasihat British yang membolehkan British campur tangan dalam segala hal ehwal pentadbiran negeri kecuali agama Islam dan adat Melayu

5. penasihat British yang pertama di Terengganu 登嘉楼第一位英国顾问ialah J.L Humphreys

6. Sultan Muhammad II (1918-1920) lebih banyak berunding dengan pembesar negeri daripada berbanding dengan merujuk参考 Penasihat British

7. Tindakan Sultan Muhammad II menimbulkan kemarahan British 激怒了英国人 dan dianggap sebagai penghalang dasar British di Terengganu 被视为英国政策施行在登嘉楼的障碍.

8. Baginda turun takhta 放弃王座 pada tahun 1920 dan digantikan dengan Sultan Sulaiman Badrul Alam Shah.

4.Menggubal Undang-Undang Tubuh 制定法则

Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor

pengenalan

pada 14 april 1895, Sultan Abu Bakar memasyhurkan 宣布 perlembagaan negeri yang dikenali sebagai Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor

pengenalan undang-undang ini menjadikan Johor sebagai negeri Melayu pertama yang mengamalkan sistem raja berperlembagaan君主立宪制 dan mempunyai unsur
demokratik 民主

Kandungan

Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor mengandungi 64 fasal .

Antara Kandungan penting undung-undang ini termasuklah :

不可以卖国

1. Sultan tidak boleh menyerahkan negeri dan kerajaan Johor kepada sebarang kuasa asing

2. Menteri-menteri dan Jemaah Pangkuan kerajaan tidak boleh menyerahkan negeri kepada sebarang kuasa asing

选人

3. Jemaah Menteri 内阁 hendaklah terdiri daripada bangsa Melayu, rakyat Johor dan beragama Islam

4. Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan mestilah terdiri daripada rakyat Johor

宗教

5. agama Islam sebagai agama negeri

6. Raja dan kerajaan Johor mengekalkan hubungan baik dengan kerajaan lain terutama British

Kepentingan

mengimbangi kuasa British平衡英国势力 dan mempertahankan identiti negeri捍卫国家身份

membentuk kerajaan yang berteraskan以...为基础 demokrasi bagi menggantikan pemerintahan bercorak 模式 mutlak 绝对(以民主取代专制政府)

memberikan kesan kepada rancangan British untuk menguasai Johor 影响了英国控制柔佛的计划

Undang-undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu

pengenalan

pada 2 November 1911, Sultan Zainal Abidin III menggubal 制定 Undang-Undang Tubuh bertulis pertama di Terengganu iaitu Undang-Undang Bagi Diri Kerajaan
Terengganu 登嘉楼第一部成文宪法是登嘉楼政府宪法

Kandungan

Undang-Undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu mengandungi 53 fasal .

Antara Kandungan penting undung-undang ini termasuklah :

宗教

1. kerajaan Terengganu merupakan kerajaan Melayu Islam (Malayuwiyyah Islamiyyah)马来穆斯林王国

2. Islam merupakan asas perundangan negeri （伊斯兰教是国家法律的基础)

不可以卖国

3. Sultan Terengganu tidak boleh menyerahkan negeri Terengganu kepada mana-mana kuasa asing

4. Sultan Terengganu yang menyerahkan negeri Terengganu kepada kuasa asing hendaklah turun dari takhta (将登嘉楼州移交给外国势力的登嘉楼苏丹必须从王位下台)

选人

5. Menteri Besar mestilah beragama Islam dan rakyat Terengganu

6. Ahli Mesyuarat Negeri boleh terdiri daripada orang bukan beragama Islam tetapi mestilah rakyat Terengganu (但一定是登嘉楼人)

Kepentingan

memantapkan pentadbiran dan memelihara kedaulatan negeri (加强行政管理,维护国家主权)

berhubung rapat dengan usaha sultan mengukuhkan加强 perpaduan 团结dalam kalangan raja, pembesar dan rakyat jelata

untuk menghalang campur tangan British terhadap pemerintahan Terengganu 防止英国的干预

5.Raja Menerajui Pemodenan Negeri 国王领导国家现代化

Pemodenan Johor

Sultan Abu Bakar dengan kerjasama Majlis Jemaah Menteri yang cekap, meneruskan继续 pemodenan pentadbiran yang dipelopori (率先)oleh Temenggung Daeng
Ibrahim dalam aspek pentadbiran, kewangan, undang-undang, （最基本一个国家需要的政府，经济，法律）
pelajaran, kesihatan, tanah,（基本设施）
polis dan tentera （军事武力）

Sultan Abu Bakar dengan kerjasama pembesar telah menubuhkan pelbagai jabatan untuk mengurus pembangunan rakyat dan negeri (设立各部门管理人民和国家的发展)

Dato Jaafar bi Muhamad

Dato Abdul Rahman bin Andak

Dato Mohammad Salleh bin Perang

Dato Muhammad Ibrahim bin Munsyi Abdullah

jabatan-jabatan ini beroperasi dengan begitu cekap dan berkesan sehingga pihak British tidak mempunyai ruang untuk campur tangan (设立各部门管理人民和国家的发展)

Sultan Abu Bakar berjaya meletakkan Johor sebagai negeri moden berbanding dengan negeri Melayu lain pada abad 19 sehingga baginda digelar “Bapa Pemodenan Johor”

Pemodenan Kedah

Sultan Abdul Hamid Halim Shah (1882-1943) terkenal sebagai “Bapa Kedah Moden” kerana pemerintahan baginda

Baginda dibantu oleh pembesar negeri yang berkebolehan (有能力)dalam menjayakan pembangunan negeri

Tunku Abdul Aziz

Tunku Mahmud

Tunku Ibrahim

Wan Muhammad Saman

Pada akhir abad 19, Kedah mewujudkan Jabatan Perbendaharaan财政部, Jabatan Tanah dan Ukur土地测量局, Jabatan Audit审计部, Pejabat Besar Pos dan Telekom邮电总局, Mahkamah Keadilan 司法法院dan Pasukan Polis Kedah吉打警察部队

sebelum campur tangan British , sistem politik Kedah adalah tersusun kerana mempunyai pegawai berpengalaman有经验的 yang memainkan peranan
yang berkesan dalam sistem pentadbiran在行政系统中发挥有效作用

Pemodenan Terengganu

Sultan Zainal Abidin III bersama-sama Yang Dipertuan Muda Tengku Muhammad melakukan pembaharuan dan pemodenan dalam bidang pentadbiran dengan menubuhkan Jemaah Mesyuarat Kerajaan dan Jemaah Menteri sejak tahun 1912 (自 1912 年以来通过建立内阁会议和内阁进行行政领域的改革和现代化)

Penubuhan badan ini membawa kepada penubuhan jabatan kerajaan seperti Pejabat Setiausaha Kerajaan国务秘书, Pejabat Perbendaharaan财政部, Pejabat Pesuruhjaya Keadilan司法专员, Pejabat Agama dan Pelajaran宗教和教育部,, Pejabat Kerja Raya 公路部dan Pejabat Pesuruhjaya Hutan森林队

8.3 Usaha Pembesar Melayu Dalam Pemodenan Negeri

Pembangunan Sosioekonomi (sosial economi)

Long Jaafar (perak)

1.
a) membawa kemajuan di Larut dan
b) kekenalan知道 negeri Melayu di pasaran dunia sebagai pengeluar utama bijih timah
让全世界知道有一个negeri叫larut 是一个主要出产bijih timar的地方

2.
a) menggalakkan pusat pengajian agama 研究所
b) membina sekolah Melayu Matang (地区) pada tahun 1826 untuk memberikan pendidikan kepada anak tempatan
matang :
1.（果实、食物）熟
2. 老练，思想成熟
3. 限期已到的
4. 这里指的是一个地区在taiping旁边

Tengku Menteri Ngah Ibrahim (anak long jaafar)

1.
a) Jutawan百万富翁 berwatak nasionalis民族主义 dan
b) berwawasan有宏愿的 dalam membangunkan ekonomi bangsa

2.
Menemui 拜访 Sultan Abu Bakar Johor untuk mempelajari sistem pentadbiran moden baginda bagi memajukan daerah Larut

Menemui
1. 会见﹐拜访﹐访问
2. 发现﹐寻获
3. 经历﹐遭受到
4. 完成﹐履行
5. 获悉﹐知悉
6. 接合﹐接触
7. 遇见﹐碰见﹐遇到

3.
a) usaha Ngah Ibrahim berakhir apabila beliau dijatuhkan hukuman 被判刑 dibuang negeri (被判流放)ke Pulau Seychelles dan
b) kemudiannya meninggal dunia di Singapura pada 1895

（课本没有）
Pihak British berpendapat Ngah Ibrahim seorang merbahaya dan penyebar semangat perjuangan dalam gerakan menentang British, lantas Gabenor W.F Robinson bersetuju Ngah Ibrahim dijatuhkan hukuman dibuang negeri ke Pulau Seychelles.英国人认为 Ngah Ibrahim.是一个危险的人，是反英运动中斗争精神的传播者，因此总督 W.F Robinson 同意将 Ngah Ibrahim 流放至Pulau Seychelles。
Setelah beberapan ketika berlalu, beliau kemudiannya dipindahkan ke Sarawak sebelum kembali ke Singapura sebagai tahanan dimana akhirnya, Ngah Ibrahim meninggal dunia disana pada 4 Februari 1895 dan dikebumikan di tanah perkuburan Al-Junid, Singapura. 一段时间后，他被转移到砂拉越，然后作为囚犯返回新加坡，最终，Ngah Ibrahim 于 1895 年 2 月 4 日在那里去世，并被埋葬在新加坡的 Al-Junid 墓地。
Namun setelah lebih seabad berlalu akhirnya kerajaan Malaysia telah berjaya membawa pulang jasad Ngah Ibrahim dan beliau dikebumikan dikediaman beliau pada 9 September 2006. 然而，一个多世纪后，马来西亚政府终于设法带回了易卜拉欣的遗体，并于 2006 年 9 月 9 日将他安葬在他的住所。

子主题

Long Jaafar dan Tengku Menteri Ngah Ibrahim merupakan "Tokoh Korporat Melayu(Bapa dan Anak) Terulung di Tanah Melayu1790-an -1895" , ditinjau daripada aspek keusahawanan merupakan pengsaha bijih timah, ladang tebu dan ladang kopi

Pembangunan Pertanian

Wan Muhammad Saman（Kedah）

tokoh kedah

mencetus/mencadangkan引发 idea membina terusan

bermula dari Alor Setar hingga Kaki Gunung Jerai

terusan itu dinamakan Terusan Wan Muhammad Saman untuk kenangan记念 beliau

ciri-ciri Terusan Wan Muhammad Saman

panjang - 36 km,
lebar - 7.5 meter
dalam - 1.5 meter.

Merupakan pencapaian成就 mengagumkan惊人的 kerana dibina menggunakan kaedah sistem kerah dan peralatan tradisional.

课本没有：
Sistem Kerah merupakan sesuatu pekerjaan yang dibuat tanpa diberi upah. Misalnya membina istana, kubu, jalan, dan saliran. Sistem ini menunjukkan adanya sikap
taat setia, sedia berkorban, berganding bahu rakyat untuk membantu pemerint
领子系统是一项无需报酬即可完成的工作。例如建造城堡、堡垒、道路和排水系统。这个制度体现了忠诚、愿意牺牲、与人民一起帮助政府的态度

kesan membina terusan

kejayaan pembinaan terusan Wan Muhammad Saman memberikan kesan kepadapembangunan negeri Kedah terutamanya dalam bidang pertanian.
Banyak tanah dibuka untuk penanaman padi dan banyak lagi terusan kecil dibina untuk mengairi tanah-tanah sawah

Pembangunan Bandar

Dato’ Muhammad Salleh Bin Perang (Johor)

beliau melukis peta lengkap pertama bagi negeri Johor bagi memudahkan kerajaan membangun pertanian农业, perbandaran 市区管理dan
sistem perhubungan通讯系统

beliau membukaan Bandar Maharani (Muar), Endau dan Bandar Penggaram (Batu Pahat)

Pentadbiran Dan Pendidikan

Dato’ Jaafar bin Muhammad (johor)

memelihara kedaulatan negeri dengan mengarahkan下令 bendera Union Jack dikibarkan升空 lebih rendah低 daripada bendera negeri Johor
(下令将英国国旗升空到低于柔佛州旗)

menetapkan / menegaskan 强调 menggunaan bahasa Melayu dalam penulisan surat rasmi kerajaan

menetapkan:
1. 规定﹐确定
2. 决定
3. 选定﹐委任
4. 履行（诺言等）
5. 使坚定﹐使坚强
6. 维持﹐坚持

mewajibkan 规定 pegawai British yang berkerja di kerjaan Johor mesti memakai pakaian rasmi kerajaan Johor

wajib :
1.责任，义务，本分，应当，必须
mewajibkan :
使负责﹐委托﹐交付﹐规定﹐限定

Dato’ Abdul Rahman Bin Andak(Johor)

bertanggungjawab
a) mengawal 防守hubungan Johor dengan British 关系
b) bijak dalam diplomasi 外交
c) berpandangan jauh dalam mengekalkan维持 kedaulatan negeri 远见

mengawal :
1. 防守﹐防卫﹐守卫
2. 管制﹐统制﹐控制
kawal:
1. 守卫﹐卫兵
2. 防卫﹐守卫
kewalan:
防守，控制

pandang:
看，视，注视

kebijaksanaan menghalangkan peluasan kuasa British menyebabkan beliau dibersarakan 退休 dengan desakan British

patah:
1. 折断，破裂
2. 计算字的单位
mematahkan:
1. 打断﹐折断
2. 使气馁

dibersarakan;退休

perintis (先驱) penubuhan Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa (建立语言学习教学联盟)pada tahun 1888

Dato’ Muhammad Ibrahim Munsyi

a) menggalakkan perkembangan pendidikan moden (鼓励现代教育的发展)
b) penubuhan Jabatan Pelajaran pada tahun 1883 dan
c) sekolah-sekolah di Johor

membentuk Jawatankuasa Pelajaran Negeri dengan tokoh birokrat, agama dan masyarakat (官僚人物,宗教与社会)

mendesak催促 perwataan mewartakan (公告) pendidikan wajib kepada kanak-kanak Johor

Syeikhul Islam Terengganu

Saiyid Abdur Rahman bin Saiyid Muhammad bin Saiyid Zainal Abidin al- Aidrus. Terkenalan dengan gelaran (熟悉称呼)Tok Ku Paloh.

pembesar istana yang dilantik sebagai Sheikhul Islam dalam pemerintahan Sultan Zainal Abidin III.

tokoh penting (重要人物)dalam memberikan nasihat dan semangat perjuangan奋斗精神 kepada sultan ketika berhadapan面对 perluasan kuasa British di Terengganu

terlibat dalam penggubalan (定制)Undang-Undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu

Ahli Majlis Mesyuarat Persekutuan

Raja Chulan Ibni Sultan Abdullah & Dato' Abdullah Haji Dahan

golongan bangsawan贵族 yang dilantik kepada Ahli Majlis Mesyuarat Persekutuan(被任命为联邦立法委员会成员的贵族)

menuntut 要求pembentukan Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD)untuk menjaga keselamatan bangsa (要求建立皇家马来军团来保卫国家)

mendesak British

membuka peluang pekerjaan kepada rakyat tempatan khus特别是 dalam perkhidmatan awam (敦促英国人向当地人开放更多的就业机会,尤其是在公务员中)

Kepimpinan Tempatan Di Sarawak Dan Sabah

Datuk Hakim Imam Abang Haji Murshidi

menubuhkan Madrasah学院 al-Murshidiyyah di Kuching pada awal abad 20

mengasaskan Majlis Syuyukh Islam ( Majl isIslam Sarawak) (作为砂拉越伊斯兰理事会)

menubuhkan sebuah sekolah khas bagi kaum wanita( Sekolah Kajang)

memainkan peranan 扮演 penting dalam pentadbiran Dinasti Brooke , khus berkaitan dengan Islam di Sarawak (在布鲁克王朝的管理中起着重要作用,特别是在砂拉越的穆斯林事务中)

memulakan pengajian Islam yang lebih formal di Sarawak (在砂拉越开始更正式的伊斯兰研究教育)

Pada 1925, beliau dilantik sebagai Datuk Hakim dan sebagai Ahli Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri Sarawak

pada 1932, beliau dilantik sebagai Datu Imam

Orang Kaya-kaya Haju Mohammad Arshad

Ketua Anak Negeri

menjalankan pentadbiran daerah

menjaga keamanan, mengutip cukai, mengurus照顾 hal yang berkaitan dengan pembahagian tanah土地分割 dan memajukan pertanian masyarakat tempatan

menjadi hakim (法官)di Mahkamah Anak Negeri yang mengendalikan处理 kes berkaitan dengan hukum adat dan syariah

8.4 Keberkesanan Peranan Pemerintah Tempatan Dalam Menangani Cabaran Barat 地方政府在应对西方挑战中的作用有效性

Kemakmuran Negeri 国家繁荣

Sultan Abu Bakar mengabadikan peranan yang dimainkan sumber hasil pertanian penting yang membawa kemajuan ekonomi Johor dengan menjadikan motif lada hitam dan gambir tersebut sebagai awan larat pada semua peralatan istana dan kerajaan.

Tengku Menteri Ngah Ibrahim dan Sultan Ismail memperkenalkan Perak sebagai pengeluar bijih timah utama dunia.

Sultan Abdul Hamid Halim Shah dan Wan Muhammad Saman berjaya menjadikan Kedah sebagai negeri jelapang padi.

Sebelum kedatangan kuasa barat ,kegiatan ekonomi di sarawak dan sabah adalah rancak

Sarawak merupakan pengeksport utama emas, antimoni dan sagu.

Sabah mengeluarkan hasil hutan seperti kapur barus ,sarang burung ,mutiara dan sirip ikan yu.

Melambatkan Peluasan Kuasa British 使英国扩张缓迟

Penggubalan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor dan Undang-Undang Bagi Diri Terengganu memberi kesan kepada peluarsaan british

British menempatkan Penasihat Am British di Johor selepas Sultan Abu Bakar mangkat dengan mendesak Sultan Ibrahim menandatangani perjanjian
British-Johor pada tahun 1914.

Sultan Ibrahim berpegang pada falsafah "Johor mesti jadi Johor"

British menempatkan Penasihat British di terengganu dengan mendesak Sultan Muhammad II menandatangani perjanjian pada tahun 1919.

Kemajuan Pendidikan 教育进展

Penyediaan kemudahan pendidikan bukan menjadi keutamaan British kerana tumpuan British ialah mengeksploitasi sumber ekonomi negeri-negeri Melayu.

British kurang memberikan perhatian kepada pendidikan terutama pendidikan wanita kerana dianggap tidak memberikan pulangan ekonomi kepada British

Desakan Raja-raja Melayu melalui Durbar telah membawa kepada penubuhan sekolah-sekolah di negeri-negeri Melayu termask sekolah perempuan

Penubuhan Rejimen Askar Melayu Diraja 成立皇家马来军团

Raja-raja Melayu dan pembesar Melayu mendesak melalui Durbar

Wujud keperluan untuk menubuhkan pasukan bersenjatan bagi memelihara kedaulatan dan keselamatan negeri

Rejimen Askar Melayu ditubuhkan hasil inisiatif

Yamtuan Besar Negeri Sembilan,

Tuanku Muhammad ibni Yamtuan Antah,

Sultan Perak Sultan Alang Iskandar,

Undang Luak Rembau Dato’ Abdullah Dahan

Raja Di Hilir Perak,

Raja Chulan ibni Sultan Abdullah.

Kompeni Percubaan diwujudkan di Port Dickson, Negeri Sembilan (1933)
kemudiannya menjadi Rejimen Askar Melayu (1935)
kemudian diangugerahkan gelaran Diraja menjadi Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD).

Logo pasukan Rejimen Askar Melayu pertama dengan moto “Taat Setia” melambangkan
a) keberanian mempertahankan ketaatsetiaan kepada raja dan negara,
b) menegakkan kesucian agama Islam
c) mempertahankan kedaulatan negara daripada ancaman musuh.

Pegawai Tadbir Melayu 马来行政人员

Perkhidmatan Tadbir Melayu (PTM) ditubuhkan untuk melatih orang Melayu dalam pentadbiran negeri

Penubuhan PTM merupakan hak kepada raja-raja Melayu bagi kepentingan anak-anak mereka.

British perlu mendapatkan kerjasama elit Melayu untuk mengekalkan kedudukan mereka di negeri-negeri Melayu.

Pegawai-pegawai Melayu boleh dinaikkan pangkat 晋升dan dipindahkan转移 ke Perkhidmatan Awam Tanah Melayu (PATM) dan menduduki jawatan-jawatan
tinggi.

PTM dianggap eksklusif dan berprestij tinggi盛誉 dalam kalangan masyarakat Melayu.

orang pegawai RTM dan PATM yang terkenal ialah

Tan Sri Datuk Dr. Mohamad Said

Tunku Tan Sri Mohamad bin Tunku Besar Burhanuddin,

Tan Sri Nik Ahmed Kamil

Tuanku Jaafar Ibni Almarhum Tuanku Abdul Rahman, Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan.

Mempertahankan Institusi Beraja 捍卫君主制

kedudukan raja-raja dapat dikekalkan dan berjaya dipertahankan kerana kebolehan berdiplomasi

British hanya mengambil alih pemerintahan peringkat pembesar negeri sebagai pegawai British.

pembesar tempatan digantikan dengan jabatan-jabatan dan sistem bercorak

Undang-undang yang dilaksanakan mesti mendapat tandatangan dan cop mohor sultan sebagai pengesahan验证